Tíminn - 24.08.1983, Blaðsíða 8

8
lltgefandi: Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Gísli Sigurósson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason.
Skrífstotustjorí: Ragnar Snorri Magnússon. Afgreiðslustjóri: Siguróur Brynjólfsson.
Ritstjórar: Pórarinn Þórarinsson, Elias Snæland Jónsson. Ritstjórnarfulltrúi: Oddur V.
Ólafsson. Fréttastjóri: Kristinn Hallgrímsson.
Umsjónarmaóur Helgar-Tímans: Atli Magnússon. Blaóamenn: Agnes Bragadóttir,
Bjarghildur Stefánsdóttir, Friðrik Indriðason, Guómundur Sv. Hermannsson, Guómundur
Magnússon, Heiður Helgadóttir, Jón Guðni Kristjánsson,
Jón Ólafsson, Kristín Leifsdóttir, Samúel Örn Erlingsson (íþróttir), Skafti Jónsson, Sonja
Jónsdóttir, Þorvaldur Bragason. Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnssson.
Ljósmyndir: Guójón Einarsson, Guójón Róbert Ágústsson, Árni Sæberg. Myndasafn:
Eygló Stefánsdóttir
Prófarkir: Kristín Þorbjarnardóttir, Sigurður Jónsson..
Ritstjórn skrifstofur og auglýsingar: Sióumúla 15, Reykjavfk. Simi: 86300. Auglýsingasími
18300. Kvöldsímar: 86387 og 86306.
Verö í lausasölu 18.00, en 20.00 um helgar. Áskrift á mánuði kr. 230.00.
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaöaprent hf.
Ógnin í
undirdjúpunum
■ í Lesbók Morgunblaðsins á sunnudaginn var, birtist mjög
athyglisverð grein, scm bar fyrirsögnina: Ógnin í undirdjúp-
unum. Greinin var eftir enskan blaðamann, en þýðandi var
Björn Bjarnason.
Greinin fjallaði um kafbátavígbúnaðinn og þá ógn, sem
fylgir honum. Upphaf greinarinnar hljóðaði á jressa leið:
„Engar vígvélar eru laumulegri en kafbátar. Þeir njósna.
Þeir liggja í leyni. Hvorki vinir né óvinir eiga að sjá þá. Þá
er ekki unnt að nota til að sýna vald með sama hætti og
orrustuskip. Þó kafbátur beri nafn og númer, sést hvorugt að
öllum jafnaði, og þar sem allir kafbátar eru málaðir svartir,
eiga sérfræðingar í erfiðleikum með að þekkja þá eða
staðfesta þjóðerni þeirra.
Pitreavie-kastali ekki langt frá Edinborg í Skotlandi hýsir
herstjórn NATO á norðurhafsvæðinu. Þaðan er fylgzt með
ferðum sovézkra kafbáta á Norður-Atlantshafi, sem hefur
úrslitagildi í hernaðarlegu tilliti.
Norður-Atlantshaf er mikilvægasta hafsvæði veraldar fyrir
kafbáta. Langstærsti floti Sovétríkjanna, Norðurflotinn, á
heimahafnir á Kóla-skaga í norðvesturhluta Sovétríkjanna.
Þaðan sigla sovézkir Yankee-kafbátar sem eru búnir kjarn-
orkueldflaugum, er draga um 3000 km til skotstöðva við
austurströnd Bandaríkjanna. Með eldflaugum þessara kaf-
báta má gjöreyða Washington 11 mínútum eftir að þeim er
skotið á loft. Frá Kóla-skaga koma einnig árásarkafbátar
Sovétmanna. Sumir þeirra elta sjötta flota Bandaríkjanna á
Miðjarðarhafi. Aðrir eru á ferð um Atlantshaf og eiga á
stríðstímum að ráðast á liðsflutningaskip á leið frá Ameríku
til Evrópu.
Til að komast út á Atlantshaf verða allir sovézkir kafbátar
frá Kóla-skaga að fara um GIUK-hliðið svonefnda eða um
hafsvæðin milli Grænlands, íslands og Bretlands (UK).
Einmitt í þessu hliði leggur NATO mesta áherzlu á að finna
kafbátana.“
í myndatexta, sem fylgir greininni, er sagt, að Rússar eigi
nú 84 kjarnorkuknúna eldflaugakafbáta og 259 árásarkaf-
báta. í flota Bandaríkjanna og annarra Natóríkja séu færri
kafbátar, en miklu betur búnir. M.a. séu bandarísku
kafbátarnir búnir 5000 kjarnaoddum, en þeir rússnesku 1700.
„Svo magnaður er þessi árásarfloti, að kjarnorkuvígbúnaður
á landi sýnist út í hött.“
í greininni er það rakið, að þetta kafbátavígbúnaðarkapp-
hlaup haldi áfram. Þannig hafi Rússar nýlega smíðað bæði
stærsta eldflaugakafbát og hraðskreiðasta kafliát veraldar.
Þessar upplýsingar mætti íslendingum þykja mikilvægar,
því að þær staðfesta enn betur en áður aö kjarnavopnavíg-
búnaðurinn er hvað mestur í hafinu umhverfis ísland og allar
horfur eru á, að hann fari vaxandi í náinni framtíð, ef ekkert
samkomulag næst um að stöðva hann.
Fyrir íslendinga er það líka lítil huggun, eins og Ólafur
Jóhannesson hefur sýnt fram á, ef samkomulag næst um
takmörkun kjarnavopna á landi með þeim afleiðingum, að
þeim fjölgi í hafjnu.
Þetta staðfestir nauðsyn þess, að íslendirtgar hefjist handa
um að vinna að því, að kjarnavopnavígbúnaðurinn á
Norður-Atlantshafi verði stöðvaður og síðan dregið úr
honum með gagnkvæmum samningum milli risaveldanna.
Svipaða sókn eru Ástralíumenn nú að hefja fyrir kjarna
vopnalausu Kyrrahafi.
Á 18. þingi Framsóknarflokksins, sem haldið var 13.-15.
nóvember 1982, var m.a. ályktað, að það væri eitt af
markmiðum Framsóknarflokksins í utanríkis- og öryggismál-
um,
„að íslendingar noti hvert tækifæri sem gefst til að Vara við
auknum kjarnorkuvopnabúnaði og vaxandi hernaðarumsvif-
um á Norður-Atlantshafi. Stefnt verði að því að kölluð verði
saman ráðstefna um þessi mál eins og þingmenn Framsóknar-
flokksins á íslandi hafa lagt til.“
Hin froðlega grein í Lesbók Morgunblaðsins á sunnudag-
inn var um ógnina í undirdjúpunum felur í sér eindreginn
stuðning við þessa stefnu. Þ.Þ.
MIÐVIKUDAGUR 24. ÁGUST 1983
■ Frá iðnsýningunni.
„EKKERT ALVAR-
LEGT SLYS Á ÞESS-
UM BÁTUM í 30 ÁR”
■ Myndarleg iðnsýning
stendur þessa dagana yfir í
Laugardalshöll, en sýniugin
var formlega opnuð á föstu-
daginn var. Við það tækifæri
flutti Sverrir Hermannsson,
iðnaðarráðhcrra, ræðu, þar
sem hann fjallaði nokkuð um
stöðu iðnaðarins í dag.
Iðnaðarráðherra sagði þar
m.a.:
„Islenskur iðnaður hefir
löngum átt mjög misjöfnu
gengi að fagna, ekki sízt
vegna misjafnrar ráðdeildar
landsstjórnarmanna hverju
sinni. Vanniat á möguleikum
hans og mikilvægi í þjóðar-
búskapnuni hefir á stundum
uni of ráðið ferðinni, enda
þeir mcnn margir enn í fullu
fjöri, scm ckki þekktu annað
en hið fábrotna þjóðfélag
fiskveiða oglandbúnaðar. Kn
augljóst er, að við sækjum
ekki um sinn meira til sjávar-
ins til framfærslu né heldur
landbúnaðar, þótt þær at-
vinnugreinar verði framvegis
einnig hinir mikilvægu horn-
steinar atvinnulífsins. Það er
iðnaðurinn, sem um fyrirsjá-
anlega framtíð verður að taka
við flestum nýjum vinnandi
höndum. í iðnaði, stóriðju
sem almennum iðnaði, liggur
allur hagvaxtarbroddur
okkar. Fyrir því hljótum við
að leggja höfuðáherzlu á vöxt
hans og viðgang.
A síðastliðnu ári stóð iðn-
aðarframleiðsla nokkurn
veginn í stað. Á þessu ári er
áætlað að iðnaðarframleiðsla
vaxi óverulega en fyrir það er
þó þakkandi, hafandi í huga,
að gert er ráð fyrir að þjóð-
arframleiðsla minnki um 6-
7%, hvorki meira né minna.
Eitt af mikilvægustu hags-
niunamálum iðnaðarins er
rétt skráð gengi gjaldmiðils
okkar. Ég leyfi mér að full-
yrða, að gengisskráning sé
iðnaðinum í hag um þessar
mundir. Ég iegg mjög mikla
áherzlu á stöðugt gengi krón-
unnar, sem mikilvægs þáttar
í viðureigninni við verðbólg-
una, en vara sérstaklega af
gefnum tilefnum við því að
hagsmunir annarra atvinnu-
greina séu látnir sitja í fyrir-
rúmi þegar metin er skráning
gengis.
Því veltur á miklu að iðn-
fyrirtæki nýti sér nú hagstæða
samkeppnisaðstöðu af þess-
um sökum. Nú er tækifæri til
að vinna aftur nokkuð af
þeirri markaðshlutdeild, sem
innfluttar iðnaðarvörur hafa
haft. Einnig gott færi á að
nýta nýja möguleika á út-
flutningi iðnvarnings. Má í
því sambandi sérstaklcga
minna á markaðsátak Út-
flutningsmiðstöðvar iðnaðar-
ins, í nálægum löndum. Á
þessu ári er talið að útflutn-
ingur iðnaðarvara hafi vaxið
að raungildi um allt að 10%
og er það ánægjuleg þróun
mála.“
Nýtt átak
til kynningar
„Þess hefir iöngum þótt
gæta, að almenningur væri
nokkuð drumbs um íslenzkan
iðnvarning í innkaupum
sínum. Nokkuð hefir þó
áunnizt í þeim efnum. En
betur má ef duga skal. Ég lýsi
því hér með yfir, að iðnaðar-
ráðuneytið mun, í samráði
og samvinnu við hngsmuna-
samtök iðnaðarins, verja til
þess fjármunum og mannafla
á árinu 1984, að skipulegt
nýtt átak verði gert til kynn-
ingar á íslenzkum iðnvarningi
með það að markmiði að
stórauka hlut íslenzks iðnað-
ar í innlenda markaðnum.
Mun hagsmunaaðilum gefinn
kostur á því innan tíðar að
tilnefna menn til undirbún-
ings þessara verka.
Ég vil geta þess sérstak-
lega, að um seinustu áramót
var verðlagning gefin frjáls á
nokkrum innlendum iðnað-
arvörum, sem eiga í harðri
samkcppni við erlcndar. At-
hugun Verðlagsstofnunar,
sem gerð var 20. júlí sl. á
verðbreytingum þessara
vara, sýnir að frjáls verð-
myndun hefir rcynzt vel og
hafa innlc.idar iðnaðarvörur
í nær öllu falli hækkað minna
en erlendu samkcppnisvör-
umar.
Islenzka iðnbyltingin er
glæsileg, sérstaklega með til-
liti til þess, hversu ung hin
öflugu samtök iðnaðarins eru
að árum, Félag íslenzkra iðn-
rekenda.
Á morgun minnist Sam-
bandsiðnaðurinn á Akureyri
60 ára afmælis síns. Við
þökkum þeim sem þar eiga
og áttu hlut að máli fyrir
glæsilegt brautryðjendastarf
og sendum þeim heillaóskir.“
Verðbólgan
og iðnaðurinn
Víglundur Þorsteinsson,
formaður Félags ísl. iðnrck-
enda, hélt einnig ræðu við
setningu iðnsýningarinnar og
fjallaði þar m.a. um verð-
bólguna og iðnaðinn. Um
það efni sagði Víglundur
m.a.:
„Nú hefur í fyrsta sinn um
langt skcið verið ráðist af
alvöru að þeirri óðaverð-
bólgu sem hér hefur gcisað.
Oðaverðhólgan er og verður
versti óvinur atvinnuvcganna
og þar með allrar þjóðarinn-
ar. Baráttan við hana í hverju
fyrirtæki tekur upp mestalla
starfskrafta stjórnenda.
Starfskrafta sem fyrst og
frcmst á að nýta til framtíðar-
stefnumótunar og uppbygg-
ingar í fyrirtækjunum. Hvort
tveggja fyrirbæri sem við
höfum séð í íslensku þjóðlífi
á undanförnum árum.
Á sl. vetri náði verðbólgan
hærra og áður óþekktu stigi
hér á landi.
Hinn 1. maí sl. var verð-
bólga síðustu 12 mánuði þar
á undan 87% og á hraðri
uppleið, 1. ágúst var verð-
bólgan mæld á sama hátt
101%, 1. nóvember nk. verð-
ur hún enn 85-90% en þó á
niðurleið. Þessi reikniaðferö
er raunhæft mat á verðbólg-
unni þegar við erum að liorfa
til baka. Ágætis aðferö fyrir
þá sem vilja lifa í fortíðinni.
En það er annar máti á að
rcikna verðbólguna og sá
sem að mínu mati skiptir öllu
máli en hann er að gera sér
grein fyrir því hver er hraði
verðbólgunnar í dag og hvers
við megum vænta.
Síðustu sex mánuðina hef-
ur verðbólgan, reiknuð til
heils árs, verið yfir 100%. Á
næstu þremur mánuðum
verður verðbólguhraðinn,
mældur á sama hátt, um 40%
að meðaltali og þegar kemur
fram yfir áramót ætti hann að
vera kominn niður í um 20%.
Það er þessi þróun sem
hefur kveikt þá von sem ég
gat um áðan. En vonin ein
þó góð sé dugir ekki til að
hleypa nýjum krafti í at-
vinnustarfsemina og hclja
nýtt vaxtartímabil. Verkefni
næstu mánaða er að skapa
þá trú sem þarf til aö svo geti
orðið.“