Tíminn - 22.03.1984, Page 5

FIMMTÍIDAGUR 22.' MÁkS 19&4
gömul tákn. SS-táknið var
þrumutákn. Ég nota þau ekki í
nasískri merkingu, heldur til að
tákna nýjar tilfinningar".
- Þú bæði málar og teiknar, en
það eru eingöngu teikningar á
sýningunni.
„Safnið er fátækt og hefur
ekki efni á að flytja málverk mín
hingað"
- Teikningar þínar virðast
mjög grófar.
„Þær eru táknrænar, tákn sem
tengjast tilfinningum. Þetta er
ekki fagurfræðileg framleiðsla.
Hjá mér er trúarlegi þátturinn
mikilvægur. Ég tengist helst
listamönnum eins og Klee, og
skyldleika í listum rek ég helst til
rússneskra konstrúktívista".
- Selurðu mikið?
„Já, ég lifi af verkum mínum“.
- Þekkirðu til íslenskrar mál-
aralistar?
„Já, ég þekki Helga Friðjón-
son, sem varð til þess að ég kom
hingað. Ég hef einnig séð verk
ýmissa annarra. Það sem hafði
mest áhrif á mig í íslenskri list er
krafturinn. Aðstaðan hér er
frumstæð, eins og í þessu safni,
en krafturinn er mikill. Þetta er
ekki eins yfirborðslegt og í Ev-
rópu. Það var líka ýmislegt gott
að gerast í Myndlista- og
handíðaskólanum. Annars er ís-
land langt í burtu, nokkuð utan
við hinn hraða straum evrópskr-
ar listar, en þó kom mér á óvart
hvað listamennimir eru vel upp-
lýstir, aðallega á fræðilega svið-
inu“.
- Hvað er að gerast í listum í
Sviss?
“Það er mjög margt að gerast
þar. Svisslendingar eru íhalds-
samir, en nú er að brjótast í gegn
mjög róttæk og kröftug list.
Menn eru róttækari og frumlegri
í Sviss heldur en í New York,
t.d.“
- Þú vinnur abstrakt myndir.
Heldurðu að þegar nýja mál-
verkið hefur runnið sitt skeið að
abstraktið muni koma upp aftur?
„Já, það má vera, en þá á
annan hátt, en áður. Ég vinn
myndir mínar táknrænt, og ég
held að abstrakt-listin muni fara
meira út í þá sálma, muni fyllast
nýrri merkingu, og verði meira
expressíonísk. Það eru t.d.
nokkrir ungir menn í Sviss sem
hafa fetað í fótspor mín“.
- ÁDJ.
erlent yfirlit
■ ÞAÐ VAR mikið pólitískt
áfall fyrir Bandaríkin, þegar þau
þurftu að flytja friðargæzlusveit-
irnar frá Beirút og Gemayel
forseti neyddist til að segja upp
samningi Líbanons og Israels
frá 17. maí til þess að geta leitað
á náðir Assads Sýrlandsforseta
og fengið hann til að reyna að
miðla málum í Líbanon.
Skömmu síðar urðu Bandarík-
in fyrir engu minna áfalli í
þessum heimshluta, eða þegar
Hussein Jórdaníukonungur lýsti
yfir því í viðtali við New York
Times, að hann treysti ekki
lengur á milligöngu Bandaríkj-
anna í deilunni um framtíð vest-
urbakkans svonefnda. Banda-
ríkjastjórn væri búin að taka svo
ákveðna afstöðu með ísrael, að
útilokað væri að líta á hana sem
hlutlausan aðila.
■ Hussein og Reagan
Hussein konungur hafnar
milligöngu Bandaríkjanna
Bandaríkin bera ábyrgð á hernámi vesturbakkans
Fram til þessa höfðu Banda-
ríkjamenn treyst á, að Hussein
væri sá leiðtogi Araba, sem væri
líklegastur til að leysa þessa
deilu í viðræðum við stjórn ísra-
els. Við það voru tillögur þær,
sem Reagan varpaði fram í
september 1982, miðaðar, en
aðalefni þeirra var að vestur-
bakkinn fengi eins konar heima-
stjóm og tengdist síðan Jórdaníu.
Bæði Arafat og Mubarak for-
seti Egyptalands höfðu færzt
nærri þessari lausn, og viðræður
voru hafnar að nýju milli Huss-
eins og Arafats um það, hvernig
þátttöku Frelsishreyfingar Pales-
tínumanna í þeim yrði háttað.
Óhjákvæmilegt er, að PLO eigi
einhverja aðild að þeim, því að
íbúar vesturbakkans líta á hana
sem fulltrúa sinn og hafa enn á
ný vottað Arafat traust sitt.
Það var veik von Bandaríkja-
manna, að þeir gætu bætt sér
ósigurinn í Líbanon með því að
koma á viðræðum miíli Husseins
og ísraelsstjórnar um vestur-
bakkann, þótt ekki mætti vænta
árangurs strax. Reagan fékk þá
Hussein og Mubarak til að
heimsækja sig og ræða við sig um
þetta efni.
Eftir þennan fund þeirra með
Reagan, létu þeir Hussein og
Mubarak svartsýni í ljós. Huss-
ein hefur svo kveðið upp úr með
það í viðtalinu við New York
Times, sem birtist 15. þ.m., að
traust hans á Bandaríkjastjórn
væri brostið, a.m.k. eins og mál-
in standa nú.
í stað þess að treysta á milli-
göngu Bandaríkjanna, lét
Hussein þá skoðun í ljós, að
viðræður um vesturbakkann
gætu hafizt, ef fleiri aðilar ættu
þátt í þeim, t.d. ríkin, sem ættu
fasta fulltrúa í öryggisráðinu,
þ.e. Sovétríkin, Kína, Bretland
og Frakkland, auk Bandaríkj-
anna. Þá taldi hann aðild PLO
sjálfsagða.
ÍSRAELSMENN hernámu
vesturbakkann 1967, en hann
hafði áður tilheyrt Jórdaníu.
Fyrstu árin eftir að ísraels-
menn hernámu vesturbakkann
var ástandið þar nokkurn veginn
friðsamlegt, Arabar eru í yfir-
gnæfandi meirihluta á vestur-
bakkanum og ísraelsmenn gerðu
ekki neitt í fyrstu til að breyta
því. Þeir létu Aröbum eftir að
fara með sveitarstjórnir og
blönduðu sér lítið í málefni
þeirra.
Arabar undu þessu furðan-
lega, enda lifði hjá þeim sú von,
að ísraelsmenn myndu innan
tíðar láta vesturbakkann af
hendi í samræmi við ályktun
Sameinuðu þjóðanna. Meðan
svo fór fram átti Frelsishreyfing
palestínsku flóttamannanna,
PLO, ekki veruleg ítök meðal
Araba á vesturbakkanum.
Þetta breyttist mjög eftir að
Samtímis því að landnáms-
byggðunum hefur fjölgað, hafa
árekstrar farið vaxandi milli Ar-
aba og Gyðinga. ísraelsstjórn
hefur brugðizt við á þann hátt,
að hún hefur gripið til nær algerr-
ar harðstjórnar og er ekki fjarri
lagi sú fullyrðing Araba, að íbúar
vesturbakkans njóti ekki meira
hefði strax hafnað þeim. Þannig
væri alltaf tekin afstaða með
ísrael.
Hussein sagðist hafa treyst á
að Bandaríkin gætu hjálpað við
lausn deilunnar um vesturbakk-
ann. Hann hefði því haft nánari
samvinnu við Bandaríkin en
nokkur annar leiðtogi Araba.
■ Shamir og Reagan
stjórn Begins kom til valda og
þó einkum síðustu misserin, eftir
að Gyðingar hófu að reisa svo-
kallaðar landnámsbyggðir á vest-
urbakkanum.
Þær eru nú komnar á annað
hundrað og fjölgar stöðugt.
Þessar landnámsbyggðir Gyð-
inga hafa styrkt það álit á vestur-
bakkanum, að ísraelsmenn ætli
alls ekki að láta hann af hendi,
heldur innlima hann í Ísraelsríki,
eins og þeir eru þegar búnir að
innlima hinn arabiska hluta
Jerúsalem, sem áður tilheyrði
vesturbakkanum.
frelsis og mannréttinda en íbúar
Afganistans.
í VIÐTALINU, sem New
York Times birti við Hussein, lét
hann skína í það, að ekki væri
ísraelsmenn eina um það að
saka, hvernig komið væri á
vesturbakkanum. ísrael nyti
hernaðarlegs, efnahagslegs og
siðferðilegs stuðnings Banda-
ríkjanna. Bandaríkjastjórn léti
líta þannig út, eins og viðræður
um Reaganstillögurnar strönd-
uðu á Jórdaníu, enda þótt ísrael
Þórarinn
Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar
Allar vonir hans um stuðning
Bandaríkjanna hefðu brugðizt.
Því teldi hann allar viðræður við
ísrael tilgangslausar á þessu stigi.
Fleiri aðilar yrðu að koma til.
Fyrir Bandaríkin er þessi
breytta afstaða Husseins ekki
aðeins áfall af þeirri ástæðu, að
Jórdanía snýr við þeim baki. Það
er ekki þýðingarminna, að þessi
afstaða Husseins mun hafa áhrif
í öðrum ríkjum Araba, sem næst
hafa staðið Bandaríkjunum. Bil-
ið milli Bandaríkjanna og hinna
hófsamari Arabaríkja hefur auk-
izt.
Vonir Bandaríkjamanna um
breytingar á þessu ástandi byggj-
ast nú helzt á því, að stjórnar-
skipti verði fljótlega í ísrael og
Verkamannaflokkurinn nái for-
ustunni í kosningum, sem geta
orðið þá og þegar. Stjórn hans
myndi þó sennilega verða veik,
því að þingmeirihluti hennar yrði
ótraustur. Hún kynni því að hafa
takmarkaða möguleika til sam-
komulags við Araba, en þó meiri
en núverandi stjórn.