Tíminn - 07.10.1987, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Miðvikudagur 7. október 1987
Tiarnamýr,
órólfsfefi
Jökultui
'akkshólt
Almenningar eru noröan við Þórsmörk og þar
„ „. r cr afréttur V-Eyfellinga. Fyrirhuguö girðing er merkt meö punktalínu lengst til vinstri, frá Jölulsárlóni að Markarfljóti. Markarfljótið er fjárhelt og sama
er að segja um Fremri Emstruá og jöklana. Á innfelldu Tímamyndinni gefur að líta hálfónýta skógræktargirðingu eftir Svínatungum. Berar trjáræturnar og sandbörðin eru afréttarmegin og
sama er að segja um ryðgaðar girðingarrúllur Skógræktar ríkisins. Landmælingakurt - Timamynd Krislján - Tímalcikning Þorbergur
'~7\' L-v __

Tekst að I riða Þórsmörk
og Almenninga fyrir fé?
í dag, miðvikudag, verður haldinn
fundur landgræðslustjóra, Sveins
Runólfssonar og hreppsnefndar V-
Eyfellinga um möguleika þess að
bændur undir V-Eyjafjöllum hætti
með öllu að reka fé á afrétt sinn í
Almenningum. Talið er að eina
lausnin felist í því að bændur fái
annað í staðinn, aukinn mjólkur-
kvóta eða fyrirgreiðslu við stofnun
annarra búgreina.
Fyrir tveimur árum tókust samn-
ingar um að bændurnir fækkuðu
mjög því fé sem á afrétt fór. Nam sú
fækkun um 40% og hefur því ekki
verið rekið á Almenninga nema um
600-700 fjár.
Nú e'r ætlunin að skrefið verði
stigið til fulls varðandi friðun Þórs-
merkursvæðisins og er í þessu tilfelli
verið að tala um mun stærra svæði,
en áður hefur komið til greina.
Stærð svæðisins nú miðast við að
afar erfitt er að girða af minna svæði
milli Markarfljóts að norðan og
vestan og Mýrdalsjökuls og Eyja-
fjallajökuls að austan og sunnan.
Þar sem erfitt hefur reynst að
finna hagkvæmt girðingarsvæði inn-
an þessa reits, hefur landgræðslu-
stjóri nú lagt til að girt verði frá
Jökulsárlóni í norður, til móts við
Streitur í Fljótshlíð. Þessi girðingar-
spotti er innan við tveir km á lengd,
en með tilkomu hans er talið að hægt
verði að friða svæði sem er tæplega
100 ferkílómetrar að stærð.
Fulltrúar bændanna
Oddviti vestur-Eyfellinga, Guð-
jón Ólafsson á Syðstu-Mörk, taldi
að bændur væru almennt ekki á móti
því að svæðið yrði friðað. Hann
sagði hins vegar að vandamálið væri
það, hvað ætti að koma í staðinn
fyrir það fé, sem bændur hafa getað
haldið með því að hafa aðgang að
afréttinum á Almenningum. Heima-
hagar sagði hann að tækju alls ekki
við þessu fé og ekki væri um það að
ræða að rækta upp annað svæði til
beitar. Annað svæði og ónotað væri
hreinlega ekki til staðar. Tók hann
fram að víða mætti jafnvel tala um
ofbeit á heimahögum og þeir væru í
raun í meiri hættu en hagar í Al-
menningum.
Viðar Bjarnason, bóndi í Ásólfs-
skála og forystumaður þriggja
manna samninganefndar bænda í
þessu máli, sagði að bregðast yrði
skjótt við, ef friða ætti svæðið strax
á næsta ári. Slíkur niðurskurður á
sauðfé í hreppnum verður að liggja
fyrir áður en sláturtíð lýkur í haust,
en það er fyrir næstu mánaðamót.
Sagði hann að ekki lægi fyrir neitt
tilboð frá landgræðslustjóra eða öðr-
um aðilum, sem hægt væri að una
við.
Hvað stendur til boða?
Eins og kunnugt er hefur land-
græðslustjóri ekki annað að bjóða,
formlega séð, en ræktun annarra
landsvæða. Slíkt úrræði er ekki lík-
legt til að geta leyst úr vandanum,
þar sem ekki er að finna annað
landsvæði milli Markarfljóts og
Holtsóss.
Það sem rætt hefur verið um er að
sauðfjárræktarkvótanum verði skipt
yfir í mjólkurframleiðslurétt. Það
barTíminn undirframkvæmdastjóra
framleiðsluráðs, Gunnar Guð-
björnsson, og sagði hann að það
hefði ekki komið inn á borð til sín.
Taldi hann að ef nota ætti nýju
ákvæðin í nýlega samþykktum bú-
vörusamningum, þyrfti að taka það
fyrir hjá landbúnaðarráðuneytinu.
Slík hagræðing gæti þó ekki komið
til framkvæmda fyrr en með næsta
hausti, 1988. Taldi hann að í fyrstu
lotu væri eðlilegt að viðræður um
slíkar tilfæringar væru í höndum
búmarksnefndarmanna á tilteknu
svæði.
Fyrri friðunartilraunir
Til þessa hefur ekki verið um að
ræða aðra tilraun til friðunar, en
aðgerðir Skógræktar ríkisins og frá-
rekstur landvarða í Langadal og
Básum. Skógræktin gerði fyrir
nokkrum árum tilraun til að girða af
Þórsmerkursvæðið frá Almenning-
um. Liggur sú girðing eftir Svínat-
ungum og endar hún að vestanverðu
uppi í gili vestan við Tindfjallagil.
Að austan endar hún í stórskornu
gili norðan við Rjúpnafell. Staðsetn-
ing skógræktargirðingarinnar er gott
dæmi um það hversu erfitt er að
finna nýtilegt girðingarstæði í þessu
landi. Er skemmst frá því að segja
að umrædd girðing er nú að mestu
hætt að teljast fjárheld, enda gengur
fé um alla Þórsmörk, landvörðum
og skálavörðum til mikils ama.
Svínatungugirðingin er sem stendur
aðeins til óprýði og leiðinda fyrir
göngufólk. Hún er auk þess til
háborinnar skammar fyrir Skógrækt
ríkisins, þar sem víða liggja haugar
af riðguðum netavafningum með-
fram ræflinum af því sem uppi
hangir. KB
REYKJAVIK '88
*«*•
m
iTRTTTjf
\Vv>
Reykjavík 1988, almanak með gullfallegum myndum úr höfuðborginni.
REYKJAVÍK
1988
Reykjavík 1988 er almanak fyrir
árið 1988 sem Snerruútgáfan hefur
gefið út. Eins og nafnið ber með sér
prýða litmyndir víðsvegar úr
Reykjavík þetta almanak, sem mun
kosta 350 krónur út úr búð. Snerru-
útgáfan bendir á að nú eftir að
Reykjavík varð nafli alheimsins um
stund þegar leiðtogar stórveldanna
hittust að Höfða, þá sé almanak með
myndum af þessari höfuðborg í
norðri sem flestir hafa nú heyrt um,
tilvalin gjöf til vina og kunningja
erlendis.