Tíminn - 30.09.1989, Blaðsíða 3

Laugardagur 30. september 1989
Tíminn 3
Aldur landnáms
öskulagsins
Nokkur orð í tilefni viðtals
við Margréti Hermanns-Auðardóttur
í viðtali við Tímann, 28.09. 1989, heldur Margrét-Hermanns
Auðardóttir (hér eftir MHA) því fram að landnámsöskulagið, sem
varð til í gjóskugosi í Vatnaöldum á Veiðivatnasvæðinu, sé um 200
árum eldra en áður hefur verið talið. Á það get ég ekki fallist af
eftirtöldum ástæðum:
íslendingur
formaður NRF
Margrét Hallsdóttir jarðfræðingur.
Á bls. 67 í ritgerð MHA er
missagt um aldursgreiningu er ég
fékk gerða á mólagi næst undir
landnámsöskulaginu (sbr. bls. 24 í
ritgerð minni frá 1987), þar sem það
finnst í mómýri austur við Mosfell í
Grímsnesi. MHA segir að aldurs-
greiningin næst undir öskulaginu
gefi aldurinn 1290±50 ár fyrir 1950
(þ.e. 610-710 e.Kr. með 68% líkum
og með 95% líkum frá 560-760
e.Kr.). Þetta er ekki rétt. Hið sanna
er að mólagið (1 cm á þykkt) er
1150±50 ára gamalt (eða frá 750-850
e.Kr. með 68% líkum og með 95%
líkum frá700-900e.Kr.). Hérmunar
heilum 140 árum. Aldursgreiningin
sem MHA tilgreinir í ritgerð sinni
(bls. 67, fremri dálki) er á mólaginu
sem er næst fyrir neðan, eða 1-2 cm
undir öskulaginu. Svona „villa“ í
meðferð heimilda styður vissulega
niðurstöðu MHA um að landnáms-
öskulagið sé tveim öldum eldra en
við jarðfræðingar höfum allmargir
komist að, með því að beita ýmsum
rannsóknaraðferðum, sem í samein-
ingu þrengja bilið til 850-900 e.Kr.
Ég hef margar aðrar athugasemdir
við ritgerð MHA, en enga jafnalvar-
lega og þessa. f doktorsritgerðum er
venja að gæta þess sérstaklega vel að
þrautkanna heimildir með tilliti til
missagna, hvað þá mistúlkana. Þessa
hefur ekki verið gætt sem skyldi í
tilfelli MHA við Háskólann í Umeá,
enda eru niðurstöður eftir því.
Dr. Margrét Hallsdóttir
jarðfræðingur.
T«bla III. Rádioc«ibon dslingt rrude
Láboralory >4C *|e
un ple no B.r.
i reUtion with tbe tephre Uyer Vo-voo.
Cthbraled ege Intercepu
one ii|mi two *ifuu c«l AD
L'-W)9 1I55.*75 780 - 975 680 - 1020 887 wood
St-4891 1190:90 689 - 961 660 - 1020 930. 859 charootl
Sl-5704 1150:80 780 - 980 680 - 1020 889 durcoal
Lu-1167 1190:50 773 - 937 680 - 980 781. 789. 805. 821. 829. 839. 862 pMt
Lu-1168 1180:50 775 - 940 687 - 980 782. 788. 814. 816. 833. 836. 868 pUat remaio* ia Vö-900
Lu-1169 1150:50 779 - 978 694 - 1000 889 petl
Tbe cehbrations *re ntade at the 14C Laboratory in
Luod by usinf Uruversity of Wasington Quaternary
Isotope Lab Radiocarbon Calibration Program 196/
rev. 1.3. and are based on lea yeara iaterval, cxcept
for the wood and charcoal, wkicfa are basad aa
twenty years interval.
Lu-1166
L4/-1167
Lu-1168
Ltr-1169
Lu-1170
1100246 BP
1190Í50 BP
1180250 BP
1150150 BP
1290150 BP
Fij 19. Rediocerbon detinjs íiom Ihe peet seclion
■ “ ' “ Æ ‘i 77*....................
et UosteU versus depth
thick hne jives the
renfe ot one sijme end the thin hne Ihe ,
two sijme.
Gunnar Sig-
urðsson, löggilt-
ur endurskoð-
andi hefur verið
kjörinn formað-
ur norræna end-
urskoðendasam-
bandsins, NRF
til eins árs.
Norræna end-
urskoðendasam-
bandið er sam-
starfsvettvangur
Gunnar Sigurðsson
löggiltur endurskoð-
andi og formaður
norræna endurskoð-
endasambandsins,
Geislakolsaldursgreiningar á 5 cm þykku mósniði við Mosfell í Grímsnesi.
Lu-1169 er næst undir landnámsöskulaginu. f töflunni má sjá C-14 aldurinn
leiðréttan m.t.t. trjáhringatímatalsins. Þar er að finna aldursgreiningar víðar
að, þ.e. úr Landeyjum og Skaftártungu, allar ■ tengslum við öskulagið.
norrænna endur- NRF-
skoðenda og hafa fulltrúar frá Félagi
löggiltra endurskoðenda sótt fundi
þess af íslands hálfu. Á vegum NRF
eru gefnar upplýsingar um stöðu og
þróun mála sem snerta endur-
skoðendur á Norðurlöndum. Rædd-
ar hugmyndir í menntunarmálum
endurskoðenda, framþróun í gæða-
eftirliti með starfsemi þeirra og
skipst á fræðsluefni. Á fjögurra ára
fresti skipuleggja samtökin og
standa fyrir faglegri ráðstefnu endur-
skoðenda og er fyrirhugað að halda
næstu ráðstefnu í Bergen 1991.
Tveir íslenskir endurskoðendur
hafa áður verið kjörnir formenn
þessara samtaka. Þeir Svavar Páls-
son 1968 og 1969 og Halldór V.
Sigurðsson ríkisendurskoðandi 1978
og 1979. -ABÓ
VEUID BESTU LEIÐINA
CATHAMÁLASTJÓMNK REVUIVlK