Tíminn - 10.02.1990, Blaðsíða 2

10
HELGIN
Laugardagur 10. febrúar 1990
RALA
NORRÆNI GENBANKINN
Forstjóri
Staða forstjóra við Norræna Genbankann, NGB,
er laus til umsóknar. NGB starfar á vegum
Norðurlandaráðs og er staðsettur í Alnarp í
Svíþjóð. Stofnunin ber ábyrgð á og annast varð-
veislu á erfðaefni norrænna nytjaplantna og sam-
ræmir starfsemi Norðurlandanna á því sviði.
Kjör: Laun samkvæmt launasamningi opinberra
starfsmanna í Svíþjóð (chefslöneavtal) auk upp-
bótar sé ráðinn forstjóri frá öðru landi en Svíþjóð.
Ráðningartími er fjögur ár með möguleika á
framlengingu til annarra fjögurra ára að þeim tíma
loknum.
Hæfniskröfur: Æðri menntun í landbúnaðarvísind-
um eða hliðstæðum líffræðifögum. Reynsla í
stjórnun. Til tekna telst þekking á sviði plöntuerfða-
fræði og jarðræktar auk reynslu á sviði plöntukyn-
bóta, genbankastarfsemi, gagnameðferð og al-
þjóðastarfsemi.
Þess er óskað að viðkomandi geti hafið störf sem
fyrst.
Umsóknir ásamt stuðningsgögnum skulu sendast
Stjórn NGB, Box 41, S-23053 ALNARP, SVÍÞJÓÐ,
fyrir 28-02-1990.
Upplýsingar um stöðuna veitir Þorsteinn Tómas-
son, forstjóri Rannsóknastofnunar landbúnaðar-
ins, síma 91-82230, og dr. Stig Blixt, NGB, síma
040-415000.
FLUGMÁLASTJÓRN
Námskeið um
nútíma flugrekstur
Flugmálastjóm hefur í hyggju að halda námskeið
í nútíma flugrekstri í samvinnu við International
Aviation Management Training Institute í Kanada,
ef næg þátttaka fæst.
Námskeiðið yrði haldið á íslandi á þessu ári og
stæði í 6-8 vikur alla virka daga frá 09:00-17:00.
Námskeiðsgjald er áætlað 150-200 þúsund krónur
fyrir einstakling.
Áætlað er að kennslan beinist markvisst að
íslenskum flugrekstri fyrr og nú, og að sérstaklega
verði skoðaðir framtíðarmöguleikar.
Fyrirlesarar yrðu allir viðurkenndir alþjóðlegir sér-
fræðingar á sínu sviði og nær allir erlendir.
Kennsla færi fram á ensku.
Þátttakendur þyrftu því að hafa mjög gott vald á
enskri tungu. Háskólamenntun eða veruleg
reynsla af flugmálum er æskileg en þó ekki skilyrði.
Hér er um einstætt tækifæri að ræða, sem
Flugmálastjórn vill hvetja til að notað verði.
Frekari upplýsingar gefur Flugmálastjóri í síma
694100.
Flugmálastjórn.

Útboð
Dýrafjörður
''//'S/ÆL Sm W Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum í lagningu “ vegar um Dýrafjörð. Lengd kafla 4,0 km. Helstu magntölur: Fylling flutt á sjó 150.000 m3, fylling flutt á landi 186.100 m3, rofvörn 32.000 m3 og burðarlag 18.200 m3. Verki skal lokið 1. ágúst árið 1992. Útboðsgögn verða afhent hjá Vegagerð ríkisins á Isafirði og í Reykjavík (aðalgjaldkera) frá og með 13. þ.m. Skila skal tilboðum á sömu stöðum fyrir kl. 14:00 þann 12. mars 1990.
Vegamálastjóri.
LANDS-
HÖFÐINGI
og fyrir hann ýmsir embœttismenn,
borgarar, og kaupmenn aö bjóöa
hann velkominn, og ennfiemur bcej-
arstjóm Reykjavíkur og haföi Jón
Guömundsson orö fyrir þeim. Má af
þessu marka hve miklar vonir íslend-
ingar geröu sér um farsœla stjóm
hans og aö honum mundi takast aö
hafa áhrif á hina dönsku stjóm þarm-
ig að hún kœmi sanngjamlegar fram
viö ísland en áöur.
Vonbrigöi
Sumariö 1867 lagði stjómin fyrir
Alþingi frumvarp til stjómskipulaga,
sem Jón Sigurösson sagöi aö vœrí
„hiö langbesta" sem sem frá henni
hefði komiö. Geröi þingiö þó á því
nokkrar breytingar og taldi Hilmar
Finsen, sem var konungsfulllrúi, aö
lfklegt vœri aö þœr mundu ná fiam
aö ganga. En þaö fór á annan veg.
Konungur leysti upp Alþingi og fyr-
irskipaöi nýjar kosningar voriö 1869.
En áöur en þaö yröi var Hilmar Fin-
sen kallaöur utan til skrafs og ráöa-
geröa. Og á nœsta þingi lagöi hann
svo fram nýtt frumvarp frá stjóminni,
sem var svo miklu verra en hiö fyrra
aö enginn þingmaöur vildi viö því
líta.
Þá tók menn aö gruna aö ekki
vœri allt grœskulaust hjá stiftamt-
manninum, aö hann léki tveim
skjöldum og drœgi meir taum Dana,
þegar á reyndi. Snerust þá mennta-
menn öndveröir gegn honum. Og
ekki rénaöi sá óþokki, þegar Stööu-
Hilmar Finsen var
íslenskur í aðra
ætt og fékk því
góðar viðtökur í
byrjun. En
aðstaða hans var
erfið og senn tók
að anda köldu frá
landsmönnum í
hans garð
lögin komu 1871. Alþingi mótmœlti
þeim harölega, og ýmsir töldu aö þau
vceru runnin undan rifjum stiftamt-
manns. En þaö var ekki rétt og ekki
gaf Jón Sigurösson honum þann vitn-
isburö, heldur að hann heföi unniö
vel aö þvf aö koma stjómarmálinu
áleiöis. En allt orkar tvímœlis þá gert
er og vegna þess aö Hilmar Finsen
vildi miöla málum meö gœtni og lfta
á málstaö beggja, sœtti haxm miklu
ámceli af hendi hinna yngrí mennta-
manna og skólapilta
Vinsœldir Finsens
dvína enn
Svo kom konungsúrskurður þann
4. maí 1872 um aö stiftamtmanns-
embcettiö skyldi lagt niöur, en í staö
stiftamtmanns skyldi koma lands-
höfðingi. MeÖ erindisbréfi sem út var
gefiö þann 29. júní sama ár skyldi
hann hafa meiri völd en stiftamtmaö-
ur haíöi haft, en þó sömu nafhbótar-
tign. Auk þessa var svo ákveöiö aö
skipaöur skyldi sérstakur landshöfö-
ingjaritari og aö amtmannsembcettin
í Suöur— og Vesturamtinu skyldu
sameinuö og amtmaöur fyrir þau eiga
búsetu 1 Reykjavfk.
Hilmar Finsen var skipaöur lands-
höföingi, Jón Johnsen frá Álaborg
(hann kallaöi sig Jón Jónsson upp frá
því) var skipaöur landshöföingjarit-
ari, en Bergur Thorberg amtmaöur
sunnan og vestan. Hann haföi áöur
veriö amtmaöur í Vesturamti og búiö
í Stykkishólmi. Fluttist hann til
Reykjavíkur f mars 1873 og settist
fyrst aö í Glasgow hjá Agli Egilssyni.
En danska stjómin veitti honum 2000
rlkisdala styrk til þess aö fiytja hús
sitt frá Stykkishólmi til Reykjavfkur
og var þaö reist á Amarhólslóö viö
Bankastrœtiö.
Ekki jukust vinsœldir Hilmars
Finsen viö þetta, heldur geröust and-
stceðingar hans nú hálfu hávcerari en
áöur. Því nú þótti sýnt aö hann cetlaöi
aö ganga erinda Dana rœkilega hér á
landi. Andaöi nú köldu aö honum
hvaðanoeva.
Hinn fyrsti landshöföingi átti aö
taka viö embœtti þann 1. apríl.
Grennsluöust einhverjir eftir því í
tómi, hvort hann oeskti þess aö heldri
menn bcejarins kcemu þá í heimsókn,
en hann afþakkaði og baö merm aö
geyma hyllingar sínar þangaö til á af-
moeli konungs, sem haldið skyldi há-
tíölegt viku seiima.
Ólgan í bcenum var mikil um
þessar mundir og telja menn aö Jón
ritstjóri Ólafsson hafi einkum kveikt
hana og espaö upp unga menn. Töldu
þeir aö landshöföingjaemboettiö voeri
stofhaö í sambandi viö Stöðulögin og
til þess aö þröngva þeim upp á ís-
lendinga. Leið svo fram til þess 1.
apríl.
Nýstáriegt flagg
Hilmar bjó í húsi þvf sem nú er
Stjómarráðiö og þar voru embcettis-
skrifstofur hans. Húsiö haföi fram að
þessu veriö nefnt stiftamtmannshús-
iö, en breytti nú um nafii og var kall-
aö landshöfðingjahúsiö, þar til inn-
lend stjóm kom. Þá var þama öðm
llllllllllllllllllllllllllll SAMTÍNINGUR lllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllillllllllllllllllllllllll
Ingólfur Davíðsson:
nagaiagoar
Að heyra í Ijánum. Gamall sláttu-
maður segir frá.
Blindur að grasi ber ei Ijá,
baga elliþrautir.
Vallarblómin vamað að sjá,
verklaus á þúfu sit ég hjá.
Aldrei slæ ég aftur þessar lautir.
Þá var mikið heyjað á engi, hver
laug og mýrarblettur sleginn. Aldur-
hniginn hafði þessi fyrrum mikli
dugnaðarmaður yndi af að sitja úti
og hlusta á þegar siegið var. Sagði
allt annað hljóð - hviss og þyt í
ljánum, eftir því hvort slegið væri á
túni, starengi eða í fergintjörn.
Snark þegar laufhey var slegið og
brak í grasi í firnungskinnum, þær
væru harðslægar mjög. Laufhey er
ungur, smávaxinn víðir, fjalldrapi
og berjalyng. Það þótti bæta mýra-
heyið.
Getur þú greint þessi mismunandi
sláttuhljóð? (Þegar slegið er með
orfi og Ijá).
II. Systumar. Gömul Kaup-
mannahafnarminning frá námsárun-
um rifjuð upp í tilefni af komu páfa.
Á páskum kom ég í kirkjur tvær,
kynbornar systur eru þær.
Lýtur sú yngri Lúthersdóm,
lofar hin eldri páfann í Róm.
Til beggja systra ber ég traust,
blendinn í trúnni efalaust.
Held við báðar hollan frið,
að Helga magra ættarsið!
III. Sendi páfi kirkjusmiði til
Grænlands á miðöldum? Snorri
Sturluson helgar Hadriani IV., sem
sat á páfastóli 1184-1189, einn kafl-
ann í Inga sögu Haraldssonar í
Hvaða hljóð ætli þessi sláttur hafi?
Heimskringlu. Á Norðurlöndum var
hann sem Nikulás biskup 1152-1153,
enskur að þjóðerni, eini Englending-
urinn, sem náð hefur páfakjöri.
Þessi páfi Hadrianus IV., lét senda
arkitekta og byggingameistara frá
Englandi til kirkjusmíða á Norður-
löndum. Sagt var, að hann hefði á
valdatíma sínum aldrei átt svo skylt
erindi við aðra menn, að eigi mælti
hann við Norðmenn fyrst ávallt,
segir Snorri í Inga sögu Haraldsson-
ar 23. kafla. Um þennan páfa segir
Snorri ennfremur: „Eigi hefur sá
maður komið í Noreg útlendur, er
allir menn mæti jafn rnikils." Honum
var ætlað að styrkja kirkjuna og
tengsl hennar við Róm.
Skyldu það hafa verið enskir bygg-
ingameistarar sem stjórnuðu smíði
steinkirknanna fornu að Grænlandi,
e.t.v. fyrir áhrif eða atbeina páfa?
Rústir steinkirknanna í Islendinga-
byggðunum fornu á Grænlandi sýna
mikil mannvirki og kunnáttu stein-
smiða. Og á Grænlandi var til bygg-
ingarefni, sem ísland vantaði, það er
granít og sandsteinn.
IV. Gettu í eyðurnar. Vísan sú
ama er frá tímanum þegar fólk
streymdi til Vesturheims að nema
nýtt ind - og Vesturheimsagentar
mjög umdeildir.
Það er kominn illur andi
úr Ameríku í fólkið hér.
Strákar allir stökkva úr landi,
stelpu hefur hver með sér.
Þær halda allar að þeim...
í Ameríku meir en hér.
En aldrei beld ég að þeim... .
í Ameríku meir en hér.