Tíminn - 06.04.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Föstudagur 6. apríl 1990
FRETTAYFIRLIT
MOSKVA — Lithaugar eru
að undirbúa þjóðarat-
kvæðagreiðslu um sjálf-
stæðisyfirlýsingu sína. Frá
þessu skýrði Egidius Bic-
kauskar fulltrúi Lithauga í
Moskvu.
AUSTUR-BERLIN— Hið
nýkjörna þing Austur-
Þýskalands kaus Lothar de
Maiziere formann Kristilega
lýðræðisflokksins sem for-
sætisráðherra landsins og
er hann fyrst forsætisráð-
herrann sem ekki er komm-
únisti. Þá var Sabine Berg-
mann- Pohl kjörin forseti
þingsins, en hún er læknir
sem sest nú í fyrsta sinn á
þing, eins og flestir hinna
nýkjörnu þingmanna.
BONN — Vestur-Þjóðverj-
ar, sem ekki eru enn á eitt
sáttir hvernig nýtt mark á að
koma í stað hins nær verö-
lausa austurþýska marks,
segjast ætla að hefja við-
ræður við stjórnvöld í Aust-
ur-Þýskalandi um fullkomið
myntbandalag um miðjan
apríl og að það muni taka
gildi í maímánuði.
HÖFÐABORG — F.W.de
Klerk forseti Suður-Afríku
sakaði Afríska þjóðarráðið
um að hafa beitt þrýstingi á
leiðtoga fjögurra heima-
landa blökkumanna sem
sniðgengu fyrirhuguð fund-
arhöld við sig. De Klerk sak-
aði Afriska þjóðarráðið um
þetta eftir að hafa rætt við
leiðtoga tveggja heima-
landa sem mættu til við-
ræðnanna. Þá bar það til
tíöinda að leiðtoganum í
heimalandinu Venda var
steypt af stóli af herliöi
heimalandsins.
JERÚSALEM — Svo
gæti fariö að ísraelar gerðu
árás á (rak ef Irakar myndu
ekki hætta framleiðslu efna-
vopna og þróun kjarna-
vopna. „Þetta er vendipunkt-
ur í mannkynssögunni" sagði
Gerald Steinberg prófessor
í Bar-llan háskólanum í Tel
Aviv á blaðamannafundi
sem ríkisstjórn (srael hélt.
BRUSSEL — Þing Belgíu
setti Baldvin Belgíukonung í
embætti að nýju eftir að
hannn hafði látið af völdum í
einn dag þar sem hann gat
ekki samvisku sinnar vegna
skrifað undir lög um fóstur-
eyðingar. Fyrir það hældi
páfagarður konunginum f
bak og fyrir.
VARSJÁ — Skipasmíða-
stöðin í Gdansk eru nú til
sölu í samræmi við stefnu
pólsku ríkisstjórnarinnar.
UTLOND
Sovéskur liðsforíngi kannar skríðdreka í Lithaugalandi.
Baráttan fyrir sjálfstæði Lithaugalands heldur áfram:
Lithaugar sættast á
sovéskar herstöðvar
Sjálfstætt Lithaugaland mun sætta sig við sovéskar herstöðvar
í landinu undir vissum skilyrðum. Frá þessu skýrði Bronius
Kuzmickas varaforseti Lithaugalands í gær, en hann er staddur
í Kanada til að leita eftir stuðningi við sjálfstæði Lithaugalands
sem lýsti yfirfullveldi H.rnars.
-Ríkisstjóm Lithaugalands telur að
sovéski herinn geti haft stöðvar sinar
í Lithaugalandi, ef undirritaður verði
samningur um hlutverk og staðsetn-
ingu hersins í Lithaugalandi, sagði
Kuzmickas á blaðamannafundi í
Ottawa í gær. ítrekaði Kuzmickas að
ríkisstjórn Lithaugalands væri reiðu-
búin til þess að semja við sovésku
ríkisstjómina um allt, nema grund-
vallaratriðið, sjálfstæði Lithauga-
lands.
Kuzmickas skýrði frá því að sovésk
stjórnvöld hafi í engu brugðist við
boði Lithauga um samvinnu og
samningaviðræður um sjálfstæði Lit-
haugaiands.
Eduard Shévardnadze utanríkisráð-
herra Sovétríkjanna sem staddur er í
Washington fúllvissaði James Baker
utanríkisráðherra Bandaríkjanna um
að „viturleg og sanngjöm lausn“
muni finnast á málum Lithaugalands.
Kusmickas sagðist skilja vel að rík-
isstjómir á Vesturlöndum væm tregar
til þess að viðurkenna sjálfstæði Lit-
haugalands að svo stöddu, en sagði
mikilvægt að þær gerðu það.
Utanríkisráðherra Póllands Krzyszt-
of Skubiszewski sagði á sama tíma
að Pólverjar gætu ekki viðurkennt
sjálfstæði Lithaugalands fyrr en Lit-
haugar væm orðnir húsbóndar á sínu
eigin heimili. Sagði hann það ein-
læga ósk Pólverja að Lithaugar og
sovéska ríkisstjómin næðu samning-
um um farsæla lausn.
Ljóst er að Lithaugar em ekki enn
orönir húsbóndar á sínu heimili, þrátt
fyrir sjálfstæðisyfirlýsingar sínar.
Húsbóndinn er sem fyrr sovéska rík-
isstjómin sem beitir sovéska hemum
til að freista þess að knésetja sjálf-
stæðishreyfingu Lithauga, þó ekki sé
um að ræða beina valdbeitingu. Sov-
éskir hermenn héldu enn öllum
helstu byggingum kommúnista-
flokksins í Lithaugalandi og flestum
opinberum byggingum í Vilnius.
Hins vegar hafa starfsmenn getað
unnið verk sín þar í friði.
Hrawi forseti Líbanon
tekur jákvætt í bón Ge-
agea um að herlið hans
skerist í leikinn í inn-
byrðis átökum kristinna
manna:
Bardagar
í Beirút
Bardagar bmtust út að nýju milli
stríðandi íylkinga kristinna manna í
austurhluta Beirút í gær. Átökin hóf-
ust skömmu eftir að Elias Hrawi for-
seti Líbanon tók jákvætt í bón Geag-
ea leiðtoga annarrar stríðandi
fylkingar kristinna manna um að for-
setinn léti herlið sitt skerast í leikinn.
Hersveitir Aouns, andstæðings Ge-
agea, sprengdu tvær herflutningabif-
reiðar hersveita Geagea í loft upp og
sló þegar í bardaga milli íylkinganna
sem beittu óspart eldflaugum og fall-
byssum. Að minnsta kosti tíu manns
lágu í valnum. Fer tala fallinna í
átökum kristinna manna undanfama
tvo mánuði að nálgast þúsund.
indland:
SIKHAR
DREPA 14
Sprengjutilræði Sikha i héraðinu
Haryana í norðurhluta Indlands í
gær varð að minnsta kostí fjórtán
tnanns að Qörtjóni og særði tutt-
ugu og tvo.
Lögreglan sagði að sprcngjan
hcfði spmngið í bifreið er stóð við
biðskýli þar scm vcrkamcnn, flcst-
ir Hindúar, biðu cftir almennings-
vagni í íðnaðarbænum Panipat.
Hatyana héraö liggur að Punjab-
héraði þar sem öfgafúllir Sikhar
berjast fyrir sjálfstæði frá Ind-
landi. Þar hafa Sikhar ráðist á
Hindúa og indverska hermcnn og
virðast átökin nú t sífellt auknum
mæli vera aö brciðast tíl Hatymia.
Öldunaadeild bandaríska þingsins tek-
ur skref í átt til umhverfisverndar:
Samþykkir
stranga löggjöf
gegn loftmengun
Öldungadeild bandaríska þingsins
hefur nú samþykkt ný lög gegn loft-
mengun sem munu verða til þess að í
Bandaríkjunum gilda þau lang-
ströngustu mengunarlög sem fyrir-
finnast í nokkm iðnaðarríki. Hin
nýju lög em nú hjá fulltrúadeild
þingsins sem verður að samþykkja
lögin áður en forsetinn getur undirrit-
að þau, en Bush forseti styður þessa
lagasetningu af heilum hug. Hins
vegar vilja umhverfisvemdarsamtök
ganga enn lengra í að refsa iðnfyrir-
tækjum sem brjóta mengunarlögin,
en gert er ráð fyrir í lögunum.
í ræöu sem George Bush forseti hélt
í Indianapolis um helgina sagðist
hann vera hreykinn af lagasetning-
unni sem tryggði „minni mengun-
armistur, minna súrt regn og minni
eiturmengun og muni gera Bandarík-
in hreinni og öruggari".
Hins vegar var Richard Ayres leið-
togi samfylkingar náttúrvemdarsam-
taka í Bandaríkjunum þeirrar
skoðunar að lögin gengju allt of
skammt. Að vísu myndi draga úr
mengun frá bifreiðum um miðjan
áratuginn, en ekki væri gert nægilega
mikið til að hreinsa illa mengaðar stór-
borgir Bandaríkjanna.
Önnur áhrif hinna nýju laga verða
meðal annars þau að fækka mun um
200 þúsund störf í kolaiðnaði og stál-
iðnaði Bandaríkjanna. Raforkuver
munu neyðast til að loka og orku-
reikningar þvi hækka.
Hins vegar telja menn að um 50
þúsund Bandaríkjamenn deyi fyrir
aldur fram af völdum mengunar á ári
hverju, svo til mikils væri að vinna.
Líbanon:
Lausn sex gísla
sögð í sjónmáli
Hópur róttækra Palestínumanna
sem hafa haft sex Evrópumenn í gísl-
ingu í Líbanon frá því í nóvember ár-
ið 1987, segjast nú vera að semja um
lausn gíslanna af tilefni hins heilaga
Ramadanmánaðar.
„í ljósi þess að bróðir okkar, Muam-
mars Gaddafis, hefur farið fram á og
beðið okkur um að leysa fangana úr
haldi á meðan hinum heila mánuði
Ramadan stendur, þá munu samtök
okkar hafa samband við viðkomandi
aðila með þetta að leiðarljósi", sagði
yfirlýsingu Fatha byltingarráðsins
sem birt var í gær.
Fatha byltingarráðið tók höndum
frönsku konuna Jacquelin Valenta,
tvö böm hennar og fimm Belga árið
1987, en fólkið var á siglingu á skútu
sinni út af Israel. Að bón Gaddafis
slepptu mannræningjamir dætrum
konunnar í desember árið 1988 og
búa þær nú hjá foður sínum, en kon-
an hefur eignast tvö önnur böm í
gíslingunni.
Gaddafi hélt ávarp af tilefni Ramad-
an í fyrradag og hvatti hann múslíma
til að halda í heiðri göfug gildi íslam
og nefndi hann nafn Valentu og bama
hennar í því sambandi. Þessi ummæli
segist Fatha byltingarráðið hafa tekið
alvarlega og hyggist því sleppa gísl-
unum.
Þó þessum gíslum verði sleppt em
enn sautján vestrænir gíslar í haldi í
Líbanon.
Leiðtoga-
fundur risa-
veldanna
haldinn í vor
Tveir voldugustu forsetar heims,
þeir George Búsh forseti Banda-
ríkjanna og Mikhaíl Gorbatsjof
forseti Sovétríkjanna munu halda
leiðtogafund í Bandaríkjunum í
vor, þrátt fyrir að nokkur snuðra
hafi hlaupið á þráð risaveldanna
vegna atburðanna í Eystrasaltsríkj-
unum. Þetta var ákveðið á fundi ut-
anríkisráðherra ríkjanna, þeim
James Baker og Eduard Shévardn-
adze, í Washington í gær.
Leiðtogafundurinn verður hald-
inn á timabilinu 30.maí til 3.júni og
er jaínvel gert ráð íyrir að forset-
amir undirriti samninga um vem-
legan samdrátt í vigbúnaði, þó ekki
sé það fullvíst.