Tíminn - 02.06.1990, Blaðsíða 9

Laugardagur 2. júní 1990
HELGIN
19
núll“
FYRIR BIBLIUNA!
Atburðurinn sem hér er lýst er einn af þeim stórbrotnari í
Gamla testamentinu, en margar kynslóðir fræðimanna hafa velt
því fyrir sér hvort sagan um fall Jerikó sé þjóðsaga eða byggi á
raunverulegum atburðum. Síðustu þrjá áratugi hefur trúin á frá-
sögn ritningarinnar þó heldur farið dvínandi. Breski fornleifa-
fræðingurinn, Kathleen Kenyon, sem nú er látin, hélt því fram á
sjötta áratug aldarinnar að þótt þessi forna borg hafi að sönnu
verið lögð í eyði, þá hafi það gerst um 1550 fyrir Krist, eða 150
árum áður en Jósúa kom til sögunnar.
Leirmunir frá Kýpur
Grjón í mælikeri
En fomleifafræðingurinn Bryant
Wood, sem ritar grein í mars — apríl
hefti „Tímarits um biblíulegar fom-
leifarannsóknir" (Biblical Archaeo-
logy Review) og gefið er út í Wash-
ington, segir að
Kenyon hafi haft
rangt fynr sér. Við • blésu i lúðrana. Ogþegar
um hennar segir fyðunnn heyrði hljóminnfrá ..................... ^ _
Wood að múramir luðrunum gerðistþað að lyður- jarðskjálfta, sem
kunni einmitt að hafa ínn laust upp hrópi og virkis- líka kynni að
fallið um það bil sem múrinn hrundi til grunna. Þá gefa skýringu á
Biblían skýrir frá. Þótt hélt lýðurinn inn í borgina, einn því að áin Jórdan
þetta sanni ekki að at- á eftir öðrum, ogþeir tóku borg- stíflaðist óvænt,
burðurinn hafi átt sér ina herskildL “ en Þv* er lýst í
stað, þá gerir þetta Jósúa 6:20 Biblíunni. Þá
Að öðm leyti komu athuganir Keny-
on vel heim og saman við það er i
Biblíunni stendur. Til dæmis komst
hún að raun um að múrar borgarinnar
höfðu fallið þannig að það virtist
hafa gerst snögg-
„Þá hrópaði lýðurinn erprest- Jff* . Ýms}r
iræoimenn ætiB
að eyðileggingin
hafi orðið vegna
sögu Gamla testa-
mentisins samt sennilegri.
Kenyon byggði tímasetningu sína á
eyðingu Jerikó einkum á þeirri stað-
reynd að henni tókst ekki að finna
þar leifar skrautleirmuna, innfluttra
frá Kýpur, en þeir vom mjög vinsæl-
ir í þessum hémðum á þessu tímabili
— þ.e. um 1400 fyrir Krists burð.
Vegna þess að slíkar leifar em ekki til
staðar telur hún að um 1400 hafi
borgin fyrir löngu verið komin i eyði.
En Wood, sem er sérffæðingur i fom-
um leirmunum við háskólann i Tor-
onto, segir að Kenyon hafi grafið í
fátækari hluta borgarinnar, þar sem
engra dýrra leirmuna gat verið að
vænta. Fullyrðir hann að aðrir leir-
munir, sem grafnir vom upp í Jerikó
um 1930, hafi verið almennir þama
1400 f. Kr.
fann Kenyon
mæliker með gijónum í þar sem
borgin stóð. Rennir það stoðum und-
ir að borgin hafi verið yfimnnin með
skyndilegum hætti, eins og Biblían
segir. Hefði um langt umsátur verið
að ræða hefði allur matarforði verið
uppurinn.
Þykkt lag af sóti, sem kolefnismæl-
ingar benda til að sé frá því um 1400
f.Kr., þykir enn benda til að borgin
hafi verið brennd og því ekki beinlin-
is verið hemumin. Egypskir vemdar-
gripir er fundist hafa í gröfum Jerik-
ómanna geta verið frá sama tima.
Wood segir: „Mér virðist að saga
Bibliunnar sé rétt.“
Aðrir fomleifaffæðingar munu ekki
hafa margt við athuganir Woods að
athuga, þótt þeir fari sér hægt í að
draga miklar ályktanir af vísbending-
Lúöurþeytarar ísraelsmanna félla múra Jeríkó.
um þessum. Þyngst vegur það að fáir
telja að Jósúa hafi komið svo
snemma til sögunnar sem um 1400.
Ætla margir að ísraelslýður hafi ver-
ið tveimur öldum síðar á ferðinni og
að þeir hafi ekki verið neinn sigur-
sæll her, heldur margir hópar inn-
flytjenda.
Þannig munu fræðimennimir halda
áffam að deila um hemaðaraffek Jós-
úa og Jeríkó. En þegar trúin er annars
vegar munu vísindin aldrei koma
fram með niðurstöður sem allir geta
fallist á.
Nýtt
símanúmer
Frá og með 1. júni 1990
er símanúmer skiptiborðs
Pósts og síma 63 60 00
og myndsendisnúmer 63 60 09.
Nánari upplýsingar eru
á blaðsíðum 338 og 339
í símaskránni.
Við spörum þér sporin
5
fc