Tíminn - 01.06.1991, Side 2

10
HELGIN
Laugardagur 1. júní 1991
IÐNSKÓLINN í REYKJAVÍK
Innritun fyrir haustönn fer fram í Iðnskólan-
um í Reykjavík á Skólavörðuholti dagana 3.-
5. júníkl. 10.00-18.00.
Innritað verður í eftirtalið nám:
I. Dagnám
1. Samningsbundið nám (námssamningur
fylgi umsókn)
2. Bókagerð (prentun, prentsmíð, bókband)
3. Grunndeild í fataiðnum
4. Grunndeild í háriðnum
5. Grunndeild í málmiðnum
6. Grunndeild í rafiðnum
7. Grunndeild í tréiðnum
8. Framhaldsdeild í bifreiðasmíði
9. Framhaldsdeild í bifvélavirkjun
10. Framhaldsdeild í hárgreiðslu
11. Framhaldsdeild í hárskurði
12. Framhaldsdeild í húsasmíði
13. Framhaldsdeild í húsgagnasmíði
14. Framhaldsdeild í rafeindavirkjun
15. Framhaldsdeild í rafvirkjun og rafvéla-
virkjun
16. Framhaldsdeild í vélsmíði og rennismíði
17. Almennt nám
18. Tölvubraut
19. Tækniteiknun
20 Tæknibraut
II. Kvöldnám (öldungadeild)
1. Meistaranám (sveinsbréf fylgi með um-
sókn)
2. Almennar greinar
3. Grunnnám í rafiðnum
4. Rafeindavirkjun
5. Tölvubraut
6. Tæknibraut (lýkur með stúdentsprófi)
7. Tækniteiknun
Innritun er með fyrirvara um þátttöku í ein-
stakar deildir og áfanga.
Öllum umsóknum nýnema fylgi staðfest afrit
prófskírteina með kennitölu.
Einnig verður innritað í kvöldnám dagana
18.-19. ágúst nk.
Nánari upplýsingar eru gefnar á skrifstofu
skólans sem er opin virka daga kl. 9.30-
15.00. Sími 26240.
Aðalfundur
SAMBANDS ÍSLENSKRA SAMVINNUFÉLAGA
verður haldinn dagana 6. og 7. júní 1991
í Sambandshúsinu, Kirkjusandi.
Fundurinn hefst kl. 9 árdegis.
^ SAMBAND ÍSLENSKRA SAMVINNUFÉLAGA
Utboð
Rangárvallavegur 1991
Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum í ofan-
greint verk. Lengd kafla 4,9 km, fyllingar og
neðra burðarlag 21.000 m3, fláafleygar
5.800 m3.
Verki skal lokið 15. ágúst 1991.
Útboðsgögn verða afhent hjá Vegagerð rík-
isins, Borgartúni 5, (aðalgjaldkera), Reykja-
vík og á Selfossi frá og með 3: júní. Skila
skal tilboðum á sömu stöðum fyrir kl. 14.00
þann 18. júní 1991.
Vegamálastjóri
KRISTMANNS-
MÁLIÐ
hann maður athugull og greindur.
Þennan sunnudagseftirmiðdag kom
hann ríðandi heim til sín ofan úr Mar-
árdal, sem er nokkru fyrir ofan Kolvið-
arhól. Segir ekki af ferðum hans fyrr
en hann var kominn fram hjá hraun-
brúninni sem Húsmúlinn stendur á.
Sér hann þá tvo hesta söðlaða í mýr-
inni þar fýrir neðan, en kemur ekki
auga á neina ferðamenn, er verið
gætu eigendur þeirra. Ekki hóf hann
þó neina leit að svo stöddu, enda skipti
það engum togum að hann sá tvær
manneskjur, karl og konu, koma ríð-
andi úr sömu átt Voru það þau Sigur-
þór og Metta úr Reykjavík. Fór hann í
veg fyrir þau og heilsaði þeim, en þau
tóku kveðju hans fálega og þegar
hann innti þau eftir hestunum þóttust
þau ekkert um þá vita. Virtist honum
sem þau vildu sem allra minnst við sig
tala og þegar hann skoraði á þau að
hjálpa sér til að leita uppi menn þá er
hestana ættu, svöruðu þau því einu að
þau hefðu engan tíma til slíks. Þótti
Ólafí allt framferði þeirra harla kyn-
legt, en fékk ekki við ráðið og skildi
þannig með þeim.
Sneri nú Ólafur við og hóf einn leit-
ina. Ekki hafði hann þó lengi farið er
hann sá mann nokkurn berhöfðaðan,
sem lá eða hallaði sér upp að hraun-
dranga rétt við gömlu sæluhústóftina,
sem fyrr getur. Reið hann þangað og
kallaði til mannsins, en sá lét sem
hann svæfi og svaraði ónotum einum.
Ekki er þess getið að Ólafur hafi séð
vín á manninum, þó að viðbrögð hans
hefðu mátt benda til slíks. Fékkst ekk-
ert upp úr honum um það hver ætti
hestana með söðlunum, en Ólafur
taldi sjálfgefið að þessi ókumpánlegi
ferðalangur ætti þar hlut að máli, hvar
svo sem félagi hans kynni að vera nið-
ur kominn.
Ólafur þurfti ekki lengi að fara í graf-
götur um þetta síðasta atriði. Hann
hafði vart fýrr litið í kring um sig en
hann sá annan mann liggjandi á grúfu
með höfuðið niðri í polli nokkru nær
veginum og á að giska í tíu faðma fjar-
lægð frá náunga þeim sem hann hafði
fýrr komið að. Þóttist þá Ólafur vita að
ekki væri allt með felldu, stökk hið
skjótasta af baki og hljóp á vettvang.
Blasti þá við honum hin hryllilegasta
sjón. Var maðurinn allur ataður mold
og blóði og er hann hafði verið dreg-
inn upp úr pollinum runnu blóðdre-
fjar niður um allt andlit úr opnu höf-
uðsári. Ekki vottaði fýrir neinu lífs-
marki með honum.
Kristmann gullsmiður
Nú hefði mátt segja að skynsamleg-
ast hefði verið af Ólafi að láta allt vera
með ummerkjum, uns ábyrgir menn
hefðu verið kvaddir til skoðunar. Hitt
mun honum þó hafa verið ríkara f
huga að skilja ekki við líkið umhirðu-
laust á víðavangi, en ekki gat hann
hjálparlaust komið því til bæjar. Hon-
um varð því fýrst fyrir að skyggnast
um eftir skötuhjúum þeim er hann
hafði áður mætt, en þau voru þá kom-
in áleiðis niður í Svínahraun og létu
kalli hans ósvarað. Var þá ekki annað
að gera en leita til mannsins sem þóst
hafði sofa og var hann enn hreyfingar-
laus. Sagði Ólafur honum hvers hann
hefði orðið vísari, en ekki virtist sú
frásögn hafa teljandi áhrif. Þó fékkst
hann eftir nokkrar vífilengjur til að
gera grein fýrir sér og félaga sínum.
Kvaðst hann sjálfur heita G. en hinn
látni maður væri Kristmann Jónsson
gullsmiður og væru þeir báðir úr
Reykjavík. Þá taldi hann sér ókunnugt
með öllu hvað valdið hefði dauða
hans. Ekki varð þess enn vart að G.
væri verulega undir áhrifum áfengis
og skipaði Ólafur honum nú að hirða
hestana og flytja þá héim að Kolviðar-
hóli, en sjálfur kvaðst hann mundi
ríða á undan og taka til reiðing og
annað fleira sem með þurfti til að
flytja líkið heim. Varð G. við þeirri
áskorun. í þennan mund voru ung
hjón úr Reykjavík áð koma úr kynnis-
för austan úr Ölyesi. Var það Ölafur
Rósenkrans, þáverandi aðstoðarmað-
Fyrsta gestgjafahúsið á Kolviðarhóli, en það var reist 1877.
ur lögreglustjórans, en síðar um langt
skeið leikfimikennari við Menntaskól-
ann og frú Hólmfríður Bjömsdóttir,
kona hans. Mættu þau G. er hann var
á leið heim að Kolviðarhóli með laus-
an hest í taumi, sölaðan. Bar Ólafur
þegar kennsl á hann og þótti ferð hans
grunsamleg, en ekki virtist G. neitt
vilja við hann tala og skildi svo með
þeim.
Var nú lík Kristmanns heitins flutt að
Kolviðarhóli og eins munir þeir er hjá
því höfðu fundist Voru það meðal
annars hattar tveir, flaska, hálffúll af
púnsi, hliðartaska, trefill og svipa, og
reyndist það allt hafa tilheyrt Krist-
manni, nema annar hatturinn, sem G.
kvaðst eiga. Við nánari athugun á
munum þessum veitti Ólafur sælu-
húsvörður því athygli að svipan var
blóðug mjög á einum hólknum og
fram eftir skaftinu. Brá honum allmj-
ög í brún er hann sá þetta, sýndi ráðs-
konu sinni ummerkin og spurði G.
hverju þau sættu. Komu þá vöflur á G.
og fór hann fýrst undan í flæmingi, en
svaraði seinast á þá leið að líklega
hefði Kristmann þurrkað sig um nas-
imar með henni."
Þegar hér var komið sögu hafði lík
Kristmanns verið lagt til og bjóst G.
þá til heimferðar. Ekki mun Ólafi hafa
hugkvæmst að hindra það áform,
enda hefði hann naumlega haft tök á
slíku og auk þess vandséð hvernig tak-
ast mætti að nálgast rétt yfirvöld í
tæka tíð. Ólafi verður því ekki með
neinum sanni borin á brýn vanræksla
í þessu tilliti, en um annan og alvar-
legri hlut var grandaleysi hans til þess
fallið að torvalda rannsókn væntan-
legrar sakargiftar. Svipan með blóðd-
refjunum, sem auk þess var með
skörpum hnúð og þess vegna hið
ákjósanlegasta morðivopn, hefði að
sjálfsögðu átt að geta orðið eitt helsta
sönnunargagn í slíku máli — ef hún
hefði verið látin óhreyfð. En því var
ekki til að dreifa. Sá aðilinn, G., sem
líklegastur var til að sæta ákæru af
þessu voveiflega tilefni, hafði sjálfur
þetta einstæða sönnunargagn á brott
með sér og flutti það um nóttina til
Reykjavíkur!
Sundurrifið „húmbúg44
Segja má með nokkmm rétti að þessi
byrjunarmistök hafi verið táknræn
fýrir alla opinbera meðferð þessa
raunalega máls uns yfir lauk. Reyndar
kom það þegar daginn eftir til kasta
lögreglustjórans í Reykjavík og átti þá
G. tal við hann að fýrra bragði. Sagðist
honum svo frá að hann hefði farið í
útreið daginn áður ásamt Kristmanni
og fleira fólki, þar á meðal hjúum
þeim er fýrr getur og hefði ferðinni
verið heitið upp í Marárdal. Þeir Krist-
mann hefðu þó ekki komist lengra en
upp að Kolviðarhóli og hefðu þeir orð-
ið þar viðskila við samferðafólkið.
Kvaðst hann þá hafa verið orðinn svo
ölvaður að sig ræki ekki minni til
neins er síðar hefði viö borið og væri
sér því fýrirmunað að vita nokkuð um
tildrögin að dauðdaga hins látna
manns. Lét lögreglustjóri þessa
skýrslu nægja að sinni og ekki úr-
skurðaði hann G. í gæsluvarðhald.
Var nú lík Kristmanns flutt til bæjar-
ins, svo og þeir munir ýmsir, er fund-
ist höfðu hjá hinum látna. Vom mun-
ir þessir síðan afhentir einum kunn-
ingja Kristmanns heitins og loks seld-
ir á uppboði, án þess að
réttarrannsókn hefði farið fram á
þeim. Hins vegar var héraðslæknin-
um, Jónasi Jónassen, falið að kryfja
líkið og er skýrsla hans, sem aðeins er
fáar línur, dagsett 10. ágúsL Nefnir
læknirinn þar áverka á líkinu, einkum
skurð fýrir ofan vinstra auga, en telur
annars dánarorsökina hafa verið
heilablæðingu, „sem að öllum líkind-
um hefur orðið við fall eða annan
áverka á höfuðið."
Við nánari athugun á staðnum þar
sem líkið fannst komu enn nokkrir
hlutir í leitimar. Þar á meðal var
lykkja er tilheyrði hálslíni af þeirri
gerð er þá og lengi fram eftir gekk
undir nafninu „húmbúg." Vitnaðist þá
að hálslín Kristmanns hafði verið
sundurrifið er líkið fannst og einnig
hafði partur af úrfesti hangið við vest-
ið, en sjálft úrið fannst aldrei. Má
merkilegt heita að þessi vitneskja
skuli ekki þegar hafa verið leidd í ljós
við réttarhöldin, er líkið var flutt til
bæjarins.
En það er fleira sem sýnir Ijóslega
hversu meðferð þessa máls, sem þó
hafði vakið svo mikla athygli í bæn-
um, var frumstæð og handahófs-
kennd. Þannig var það fýrst er fatnaði
og munum Kristmanns heitins hafði
verið ráðstafað að kunningjar hans
veittu því athygli að blóðdrefjar voru í
hatti hans innanverðum. Enn fremur
má taka það fram að þrátt fýrir tor-
tryggilegan framburð G. voru engin
vitni eiðfest gegn honum við fýrri eða
síðari yfirheyrslur í málinu. Þó varð
nú ekki lengur hjá því komist að úr-
skurða hann í gæsluvarðhald „þar
sem ástæða gæti verið til að halda að
hinn voveiflegi dauðdagi Kristmanns
Jónssonar hafi orsakast af mannavöld-
um,“ en það var samt ekki gert fýrr en
hinn 17. ágúst, þegarvitni, sem mætt
höfðu Kristmanni og G. á leið frá Kol-
viðarhóli báru það að fýrra bragði að
hvorugur þeirra hefði þá verið undir
áhrifum áfengis. Þetta gæsluvarðhald
G. varð þó harla árangurslítið og var
honum sleppt eftir sex daga, en rann-
sóknin send amtmanni til ályktunar.
Rannsókn
Jóns landritara
Amtmanni mun hafa fundist málið
slælega rekið og lagði hann fýrir lög-
reglustjórann að afla ffekari skýrslna
og sannana. Samdi þá læknirinn sem
framkvæmt hafði líkskoðunina nýja
skýrslu um málið og virtist hann helst
hallast að því að skyndileg innanveiki
eða ofdrykkja hefði valdið dauða
mannsins og gerði nú öllu minna en
áður úr höfuðáverkanum. Fátt annað
hafðist upp úr málsrannsókninni og
tók þá amtmaður það til bragðs að
skipa sérstakan setudómara í málinu.
Varð Jón landritari fýrir valinu. Var
honum falið að afla allra faanlegra
heimilda um það hvort Kristmann
hefði látist af innanveiki og ofdrykkju
eða látið lífið fýrir slys af mannavöld-
um.
Jón ritari var, eins og kunnugt er,
allra manna harðskeyttastur, að
hverju sem hann gekk. Hann mun og
hafa haft fúllan hug á að komast til
botns í Kristmannsmálinu, og hóf
hann rannsókn sína 4. febrúar 1882
og hélt henni áfram af miklum dugn-
aði til 15. mars sama ár. Varð það
fýrsta verk hans að úrskurða eigi að-
eins G. í varðhald, heldur einnig þau
Sigurþór og Mettu, sem verið höfðu
samferðamenn þeirra Kristmanns.
Höfðu þau við fýrri yfirheyrslur verið
látin vinna éið að'framburði sínum,
.snrfaleGiö mumb §o lub 1 nni