Tíminn - 30.07.1991, Blaðsíða 14

14 Tíminn
Þriðjudagur 30. júlí 1991
í fímm nætur hafði hún hang-
ið eins og könguló í svefnpok-
anum sínum á lóðréttum
klettaveggnum, og var vakin af
hagléljum til að halda áfram
klifrinu inn í sögubækur. Þeg-
ar hún missti fótanna, gapti
400 metra hyldýpið við þessari
50 kílóa konu með 75 kflóa út-
búnaðinn á bakinu.
Eftir að vinsældir Edith Cresson,
hins hreinskilna forsætisráðherra
Frakklands, hafa dvínað er franska
þjóðin búin að finna sér nýja kven-
hetju sem hefur með afrekum sín-
um og útliti gert jafnvel mestu
kvenhatara meðal Frakka lina í
hnjánum og hrært í umræðunni
um hvort konur kunni einn góðan
veðurdag að veröa jafnokar karla í
íþróttum.
Mikið afrek fjalla-
konu undir eftirliti
myndavéla
Catherine Destivelle er 31 árs
Parísardama og hún ritaði nafn sitt
í fjallaprílssöguna þegar hún klifr-
aði nýlega fýrst manna upp suð-
vesturhlið Dru-tindsins í Alpafjöll-
um, sem þangað til hafði verið
freisting öllum fjallaklifrurum en
enginn lagt til atlögu við.
Nú gengur Catherine undir nafn-
inu Katrín mikla eftir að hafa varið
10 dögum á nöktum og ísilögðum
granítfjallsveggnum meðan hún
fikraði sig áfram upp 1000 metra
háan klettavegginn. Þó að hún félli
niður um 10 metra þegar allar
festingarnar hennar, utan ein,
hrukku út úr klettaveggnum, tókst
henni að dragast aftur upp vegginn
með blæðandi höndum undir mis-
kunnarlausu eftirliti aðdráttar-
linsa myndavélanna, sem jafnvel
gáfu henni ekki grið þegar hún
varð að hlýða kalli náttúrunnar.
Nú eru myndir teknar af Desti-
velle í tískuklæðnaði fyrir glæsi-
blöð og hún er orðin nýjasta tákn-
ið um frönsku ofurkonuna sem
leggur til atlögu við karlavirkin.
Árangur hennar er litinn enn hýr-
ara auga vegna þeirrar staðreyndar
að klettaklifur nýtur alþýðuhylli í
Frakklandi og þar ríkir gífurleg
samkeppni.
En það, sem vekur hvað mesta at-
hygli í sambandi við afrek Cather-
ine, er að franskir karlmenn, sem
eru álitnir mestu karlrembur Evr-
ópu, eru ekki bara að sýna þver-
stæðukennda tilhneigingu sína til
að stilla konum á fótstall, heldur
virðast þeir líka fúsir til að láta
þeim eftir gamalgróna yfirburði.
Stjórnmálamenn bíða nú í biðröð
eftir því að fá teknar af sér myndir
með nýjum „vedettes", stjörnum.
Geta konur borið
sigurorð af körlum í
íþróttum?
Fyrirbærið hefur hrint af stað
umræðum í Frakklandi um hversu
Bandaríska spretthlaupakon-
an Florence Griffith Joyner
náði frábærum árangri á
Ólympíuleikunum í Seúl.
langt íþróttakonur þar í landi
kunna að ná. „Þegar þörf er á
vöðvakröftum eiga konur aldrei í
fullu tré við karla," fullyrðir ráð-
gefandi íþróttalæknir. Hann segir
að karlhormóninn testosterone,
sem gefur körlum færi á að safna
40% meiri vöðvum en konur, gefi
þeim alltaf forskot.
En hvað varðar þol býst hann við
að konur skari fram úr. „Þegar
spurningin er um að berjast gegn
skorti á súrefni, standa karlar og
konur jafnt að vígi,“ segir þessi
læknir. Hann segir konur þar að
auki hafa hormóna sem framleiði
fitu, sem gerir þær betur í stakk
búnar til að standast kulda og
áreynslu.
Iskaldur sjórinn var sú höfuð-
skepna, sem færði aðra glæsilega
Parísardömu inn í sviðsljósið í
fyrra, þegar Florence Arthaud,
33ja ára, vann með yfirburðum í
hinni erfiðu Atlantshafssiglingu
„du Ruhm" sem hún tók þátt í ein
á báti. Tími hennar, níu dagar, 21
klst. og 42 mín. var næstum tveim
dögum skemmri en fyrra met.
Táknræn mynd af Arthaud í glímu
við Michel Rocard, fyrrum forsæt-
isráðherra sem hefur sett sér það
markmið að verða forseti, prýddi
forsíðu Vogue Hommes.
í fyrra náði kafarinn Angela Band-
ini því marki að halda niðri í sér
andanum niður á 128 metra dýpi
og sló þar með við fyrra meti um
heilan metra.
Útreikningar banda-
rísks doktors um ár-
angur kvenna á kom-
andi árum
Það er árangur franskra kvenna
sem þessi, sem hefur blásið nýju
lífi í áhuga á umdeilanlegum út-
reikningum dr. Kenneth F. Dyer,
bandarísks höfundar bókarinnar
„Running Out of Tirne", sem eru
grundvallaðir á tiltölulega hraðari
framförum íþróttakvenna, sé mið-
að við karla á nýliðnum árum.
Hann spáði því að konur næðu
sama árangri og karlar í 400 metra
hlaupi á árinu 2020, í 800 metra
hlaupi árið 2021, í 100 metrunum
2054 og 200 metrunum árið 2066.
Það eru margir sem draga út-
reikninga doktorsins í efa, þrátt
fýrir árangur kvenna eins og Flor-
ence Griffith Joyner, bandaríska
spretthlauparans sem sló heldur
betur við heimsmetinu í 100 metra
hlaupi kvenna á Ólympíuleiknum í
Seúl 1988 og komst þar sem næst
á hæla karlanna.
Destivelle er í hópi þessara efa-
semdamanna. Hún segist hafa ver-
ið sjúkraþjálfari og sé því vel kunn-
ugt um að piltar séu sterkari en
stúlkur, þó að stúlka kunni að hafa
meira úthald.
„Það var auðveldara fýrir konur
að ná framförum á umliðnum ár-
um. Áður sagði fólk að það væri
ekki kvenlegt að keppa að slíkum
árangri. En árangur kvenna verður
alltaf slakari en karla, vegna þess
að körlunum er alltaf að fara fram
líka.“
Sálfræði aðalatríðið
til að ná árangrí?
í huga Destivelle er aðalatriðið
sálfræði. Hún segir mestu máli
skipta hvað gerist í heilabúinu.
Það séu til strákar, sem dreymi um
Siglingakonan Florence Arthau
að gera það sem henni tókst, en
andlega búi þeir ekki yfir þeim eig-
inleikum sem til þurfi. „Eg brynja
sjálfa mig til að hugsa eingöngu
um hvernig ég eigi að halda áfram.
Ég segi sjálffi mér að ég sé klifur-
vél.“
Félagi hennar í klifrinu lýsti
henni svo að hún sé eins og
„skepna með tryllt hár, frumstæð,
lætur hugboðið ráða og er dýrs-
leg“. Þegar hún var yngri naut hún
Myndavélar fylgdust náið með fjallapríli Catherine Destivelle og
virtist hún hætt komin á tímabili.
hafi smollið eins og spark í kviðinn
þegar hún féll eins langt og kaðall-
inn leyfði. Hún kenndi tapi á tæki
til að festa bolta sem gildna í klett-
inum um atvikið, en það varð til
þess að hún varð að notast við
grennri festingar. Hún segir þó að
andartakið hafi verið nokkuð
skelfilegt, en hún hafi verið vel út-
búin og vel varin.
Einfarar líklegri til
afreka?
Á síðasta degi klifursins festust
þungu pokarnir þrír sem hún dró á
eftir sér margoft. Hún varð að fara
til baka hvað eftir annað til að losa
þá, og gleymdi þá að vinir hennar
höfðu komið fýrir varabirgðum á
fjallstindinum. Þegar ekki voru
nema 45 mínútur til myrkurs og
hún var orðin uppgefin, hrópaði
hún: „Ég get ekki meir. Ég er búin
að vera.“
En varakraftamir, sem hún greip
til, eiga uppsprettu sína í einfara-
persónuleikanum hennar. Hún
segist ekki hafa minnstu löngun til
að taka þátt í þessum stóru leið-
öngrum sem séu eins og fjölleika-
hús, þar sem séu faxtæki í höfuð-
bækistöðvunum.
Hún vill ekki heldur láta draga sig
inn í metameting, eða nota sig sem
dæmi um að hún geti slegið körl-
um við. „Ég get alltaf tekið fram-
förum, en ég sækist ekki sífellt eft-
ir að ná betri árangri. Það, sem
skiptir máli fýrir mig, er að gera
hluti sem fullnægja löngunum
mínum betur," segir fjallakonan
Catherine Destivelle.
d var hetja Frakka í fyrra.
þess að fara fram úr körlum í erfið-
um fjallahlíðum. Og það mátti
heyra öfundsjúkt taut þegar nýj-
asta sigri hennar var fagnað. „Við
skulum bara leyfa þeim að spreyta
sig,“ voru viðbrögð hennar. „Fólk
var ofurlítið afbrýðisamt, en það er
eðlilegt."
Hún gerði lítið úr því þegar hún
féll niður klettavegginn og sagði
fallið ekki hafa verið mjög alvar-
legt, þó að öryggisbrynjan hennar
mr Eru franskar konur að slá körlunum við?
Iþróttakonur
njóta nú mestr-
ar aðdáunar

1