Tíminn - 17.08.1991, Síða 12

20
HELGIN
Laugardagur 17. ágúst 1991
FLUGMÁLASTJÓRN
Flugstjórnarmiðstöð Reykjavíkurflugvelli
Útboð — jarðvinna
Flugmálastjóm óskar eftir tilboðum í jarðvegsskipti vegna
nýrrar flugstjórnarmiðstöðvar í Reykjavík.
Helstu magntölur:
Gröftur 18.000 rúmmetrar
Fylling 16.000 rúmmetrar
Útboðsgögn verða afhent á Almennu verkfræðistofunni
hf., Fellsmúla 26, 108 Reykjavík, frá og með miðvikudeg-
inum 21. ágúst 1991 gegn 5.000 kr. skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á Almennu verkfræðistofunni hf.,
Fellsmúla 26, Reykjavík, mánudaginn 2. september að
viðstöddum þeim bjóðendum er þess óska.
Flugmálastjórn áskilur sér rétt til að taka hvaða tilboði sem
er eða hafna öllum.
Flugmálastjórn
Lóðaúthlutun í
Reykjavík
Til úthlutunar eru lóðir við Smárarima, Stararima og Viðar-
rima í Rimahverfi fyrir 126 einbýlishús, þar af 26 með
aukaíbúðum, og 6 keðjuhúsalóðir með samtals 32 íbúð-
um. Gert er ráð fyrir að hluti lóðanna verði byggingarhæfur
í nóvember og desember 1991, en aðrar síðari hluta árs
1992.
Nánari upplýsingar verða veittar á skrifstofu borgarverk-
fræðings, Skúlatúni 2, 3. hæð, sími 18000. Þarfást einnig
afhent umsóknareyðublöð, skipulagsskilmálar og upp-
drættir.
Tekið verður við lóðarumsóknum frá og með föstudeginum
23. ágúst nk. á skrifstofu borgarverkfræðings, Skúlatúni 2,
3. hæð.
Lögtök
Að kröfu gjaldheimtustjórans f.h. Gjaldheimtunnar í
Reykjavík og samkvæmt fógetaúrskurði, uppkveðn-
um 16. þ.m., verða lögtök látin fara fram fyrir van-
goldnum opinberum gjöldum utan staðgreiðslu
álögðum 1991, skv. 98. gr. laga nr. 75/1981, sbr. lög
nr. 68/1962 og 109 gr. lagaa nr. 75/1981, sbr. einnig
8. kafla laga nr. 45/1987.
Gjöldin eru þessi: Tekjuskattur, verðbætur á ógreidd-
an tekjuskatt, eignarskattur, útflutningsráðsgjald,
slysatryggingagjald atvr. skv. 36. gr., kirkjugarðs-
gjald, útsvar, verðbætur á ógreitt útsvar, aðstöðu-
gjald, iðnlánasjóðsgjald og iðnaðarmálagj., sérst.
skattur á skrifst. og verslunarhúsn., slysatrygginga-
gjald v. heimilisstarfa, sérstakur eignarskattur, gjald I
framkvæmdasjóð aldraðra og ógreidd staðgreiðsla.
Ennfremur nær úrskurðurinn til hvers konar gjald-
hækkana og til skatta sem innheimta ber skv. Norður-
landasamningi sbr. lög nr. 46/1990 og auglýsingu nr.
16/1990.
Lögtök fyrir framangreindum sköttum og gjöldum,
ásamt dráttarvöxtum og kostnaði, verða látin fram
fara að 8 dögum liðnum frá birtingu þessarar auglýs-
ingar, verði þau eigi að fullu greidd innan þess tíma.
Reykjavík, 16. ágúst 1991
Borgarfógetaembættið í Reykjavík
Dráttarvél til sölu
Zetor 70 ha 6911, árgerð 1981, með festingu fyrir
ámoksturstæki og tvívirkum rofa. Keyrð 2840 vinnu-
stundir. Upplýsingar í síma 98- 74639.
„Hannibal mannæta" að iðju sinni. Skrímsli þetta er að öðru leyti heillandi og djúpvitur maður!
Eftirsóknin í „raunsæjan" óhugnað, sem þó er færður í
ósannan búning, er orðin að verulegu áhyggjuefni:
Er verið að gera
fjöldamorðingja að
elskulegum þrjótum?
Það er ekki að verða neinn leikur að
forðast fjöldamorð og annan ámóta
óhugnað. Nú síðast er það myndin
„Þögn lambanna", sem slegið hefur
eftirminnilega í gegn og hún bauð
upp á tvo (jöldamorðingja — dr.
Hannibal Lechter, djöfulóðan snilling
sem drepur fólk og étur og undirförul-
an einfeldning sem slátrar fólki og
notar húðina af því til sauma. í kjölfar
þessarar myndar er nú komin mynd-
in „Henry: saga fjöldamorðingja",
óhugnanlega raunsæ.
Hið kvíðvænlega við svona fram-
leiðslu er það að hún byggir á fyrir-
bæri úr raunveruleikanum sem er
óhugnanlega algengt í Ameríku og
fyrirfinnst auðvitað miklu víðar. Kvik-
myndin Henry og ýmsar fleiri byggja á
staðreyndum og svo er um sögu
Thomas Harris ,T>ögn lambanna" - -
hún er ekki einvörðungu byggð á
hugmyndafluginu.
En atburðimir eru gjama færðir í
stílinn á þann hátt sem síst skyidi. Lít-
um til dæmis á hlutverk Anthony
Hopkins í „Þögn lambanna". Af ásettu
ráði er Lechter gerður mögnuð og á
sinn hátt heillandi persóna. Nýlegt
viðtal við Hopkins í tímariti undir fyr-
irsögninni „Mér væri ánægja að éta
yður“, er dæmi um ógagnrýna afstöðu
kvikmyndaáhorfenda. Þar er dregin
upp mynd af skrímslinu Lechter sem
öll hnígur að því að gera hann að
„and-hetju“ okkar tíma. Nýjar goð-
sagnir em þanning í deiglunni.
Hannibal mannæta, hinn djúpvitri
földamorðingi mun skipa sess í kvik-
myndasögunni við hliðina á Freddie,
annarri fáránlegri „and- hetju“ úr
slátmnarmyndum Holiywoodiðnað-
arins. Freddie var fyrsti fjöldamorð-
inginn sem notaður var sem efni í
kvikmynd til þess að skemmta æsku-
lýðnum á Vesturlöndum.
Hrottaskapur
En raunvemleikinn er ekki jafh-
skemmtilegur. Fjöldamorðingjar
myrða ókunnugt fólk út og suður og
verða morðin þeim táknræn athöfn.
Morðin einkennast oft af hrottaskap,
nauðgunum, pyndingum og limlest-
ingum. Liftiaðarhættir morðingjanna
að frátöldum glæpaverkum þeirra em
hinir afkáralegustu. Fáum er gefið það
andríki og sú greind, sem finna má í
skáldsögunum. Þeir nást ekki aðeins
vegna þess hve erfitt er að hafa uppi á
glæpamönnum sem bera niður á svo
stómm svæðum.
Henry Lee Lucas, sem fjallað er um í
myndinni um fjöldamorðingjann
Henry, var auðnuleysingi og smá-
glæpamaður. Hann er nú á dauðadeild
í fangelsi í Texas og hefur hann sagst
hafa myrt 360 manns á flækingi sín-
um um Ameríku. Ted Bundy, en um
hann hefúr verið gerð sjónvarpskvik-
mynd, er talinn hafa nauðgað og drep-
ið tugi ungra kvenna í Seattle, Utah og
Flórída. Ed Gein, en hann var hafður
að fyrirmynd í kvikmynd Hitchcocks,
„Psycho“, drap fimmtán manns á ár-
unum eftir 1950. Hann fláði fólkið og
bjó til lampaskerma og stóláklæði úr
húðinni.
í Bandaríkjunum vom framin meira
en 20.000 morð árið 1987. Hlutfallið
er 8,3 í samfélagi eitt hundrað þúsund
manna. Til samanburðar má nefha að
í Bretlandi er hlutfallið 1 í jafnstóm
samfélagi. Skýrsiur FBI segja að
meirihluti morðanna hafi verið fram-
inn þannig að ókunnur drap ókunn-
an, en ekki er vitað hve oft fjöldamorð-
ingjar vom að verki.
Hnignun „enska morðsins“
Athyglivert er að árið 1946 skrifeði
George Orwell fræga ritgerð um
hnignun „enska morðsins". Astæðuna
kvað hann vera ópersónulegt and-
rúmsloft danshúsanna og þau innan-
tómu gildi sem haldið væri fram í am-
erísku kvikmyndunum. Hann lofaði
hið „virðulega tímabil morðsins" í
Englandi, sem hann taldi vera tíma-
bilið frá 1850-1925. Hann harmaði
endlok gömlu góðu eiturmorðanna í
heimahúsum, sem endurspegluðu
gróna þjóðfélagshætti. En þótt allt
væri kyrrt á yfiborðinu loguðu þó
heitar ástríður undir niðri, sem meira
að segja gátu stundum leitt til morðs.
Á dögum Orwells vom það aðeins
stuttar fréttamyndir á undan sýning-
um í kvikmyndahúsum sem kynntu
áhorfendur fyrir frægum morðingj-
um. Nú verða meira að segja virðuleg-
ustu dagblöðin í Englandi að gera
þessu efni skil til þess að friða þá
mörgu sem smjatta vilja á slíku. Þau
grípa gjama tii safaríkra lýsinga, eins
og sunnudagsblað Guardians sem fyr-
ir skömmu birti frasögn af morðingja
í heimavistarskóla í Flórída er drap
fjórar ungar konur. Vom þama mynd-
ir af afskræmdum líkum fómarlamb-
anna og lýsingar þeirra er fúndu þau.
Blaðamaðurinn segir að morðinginn
hafi haft „ógnþmngið skopskyn" og
„veikleika fyrir dökkhærðum, lagleg-
um stúdínum." Við eitt tækifæri kom
hann upp speglum á morðstaðnum
svo þeir er fýndu fólkið myndu sjá af-
skorin höfðuð þess ásamt eigin spegil-
mynd. Þetta heföi sómt sér í „drauga-
húsi í skemmtigarði", bætir hann við.
Hann getur um annan fjöidamorð-
inga, Bundy, er hafði svipaðar aðferðir
og segir hann hafa verið þann „greind-
asta og mest aðlaðandi" af fjöldamorð-
ingjum. Hann er svo gagntekinn af
kvikmyndatískunni að hann segir um
eitt fómarlambanna: „Ungfrú Grace
svarar fullkomlega til fómarlambs í
hryllingsmynd."
En hryllingurinn er satt að segja of
nærri raunveruleikanum sjálfum. Það
sem fram kemur í skrifum blaða-
mannsins er aðeins það að honum
hefur ekki tekist að lifa sig inn í and-
styggð verknaðarins sem hann lýsir
og sársaukann og þjáninguna er hlýt-
ur að hafa fylgt Það er einmitt þetta
sem er svo uggvænlegt í nútíma þjóð-
félagsþróun, þegar ftöldamorðingjar
verða að goðsagnakenndum verum.
En vitanlega eru slíkar athafnir lítt
skiljanlegar heilbrigðu fólki og þján-
ingamar getur enginn lifað upp til
fulis í ímyndun sinni. Það er líka for-
sendan fýrir morðdýrkunaröldinni í
amerískum kvikmyndum, sem aldrei
hefur verið meiri. En menn verða að
fylgjast með því sem fram fer opnum
augum og gera sér grein fyrir
grimmdinni, svo þeir ekki geri of lítið
úr þjáningunum. Haldi menn áfram
að blekkja sjálfa sig er hætta á að
myndunum takist ekki aðeins að líkja
eftir staðreyndunum, heldur muni
þær hvetja til að eftirlíkingamar snú-
ist upp í staðreyndir.
Ekki skal því haidið fram að fjölmiðl-
ar eða skáldskapur sé undirrótin að
því að fjöldamorð eru framin. En alit
hefur þetta mótandi áhrif og sú hætta
er fyrir hendi að það hvetji geðsjúkar
persónur til athafha.
En ekki leikur vafi á að mikið af
þeim óhugnaðarbókmenntum og
kvikmyndum sem framleiddar em f
Bandaríkjunum menga þjóðfélögin.
Þær endurspegla þjóðfélag þar sem of-
beldið og skeytingarleysið um líf ann-
arra er slíkt að ekki finnst annað eins
meðal þjóða er heita eiga siðaðar. Rétt
eins og farið er að beijast gegn meng-
un umhverfisins virðist mál komið til
að berjast gegn menguninni í mann-
lífinu sjálfu.