Tíminn - 18.01.1992, Blaðsíða 14

14 Tíminn
Laugardagur 18. ianúar 1992
Afmæliskveðja
Sigurjón Sveinsson
70 ár eru langur tími. Á þeim 70 ár-
um sem liðið hafa síðast hefur gerst
fleira en áður gerðist á sjö sinnum
sjötíu árum. Heimurinn allur hefur
tekið stórfelldum breytingum og ís-
land hefur stokkið út úr moldar-
hreysum til tæknivædds nútíma-
samfélags. Breytingin er ótrúleg. Ef
einhvern tímann hefur átt við að
tala um byltingu er það hér; lífs-
kjarabyltingin á íslandi sem varð í
kringum stríðið hefði þótt ótrúlegri
en samanlagðar kraftaverkasögurn-
ar ef einhver hefði reynt að spá þess-
um ósköpum nokkrum árum fyrr.
Til dæmis 1922.
Þá fæddist Sigurjón Sveinsson sem
er sjötíu ára í dag. Þá bjuggu að
Stóra-Galtardal á Fellsströnd hjónin
Sveinn Hallgrímsson og Salóme
Kristjánsdóttir. Sigurjón var annað
bam þeirra sem fæddist í Stóra-
Galtardal, en fjórða barn þeirra
hjóna. Þau urðu svo alls 10 þessi
börn sem oftast eru kölluð Sveins-
staðasystkinin; Ingunn býr í Stykk-
ishólmi, Friðgeir látinn fyrir fjórum
áratugum, Gestur dó árið 1980, svo
frá Sveinsstöðum
Sigurjón sem nú býr í Hafnarfirði,
og svo Jófríður, Ólöf, Kristinn og
Baldvin, öll í Reykjavík, Steinar sem
er látinn og loks Kristján yngstur
sem býr í Garðabæ.
Sigurjón Sveinsson er föðurbróður
minn og pabbi og hann einu börnin
í stórum hópi sem fæddust í Stóra-
Galtardal. Þeir áttu ótrúlega nána
samleið um ævina meðan báðir lifðu
þótt ekki verði sagt að þeir hafi verið
nauðalíkir í skaphöfn og manngerð.
Sigurjón tók við búskap af móður
sinni Salóme á stríðsárunum og bjó
að Sveinsstöðum til 1966. Kona Sig-
urjóns er Anna Benediktsdóttir frá
Stóra-Múla í Saurbæ. Þau eiga sex
börn: Svein, Ólöfu, Báru, Hólmfríði,
Torfhildi og Önnu Lísu. Fimm
þeirra fæddust fyrir vestan en Anna
Lísa í Hafnarfirði þar sem þau Anna
hafa búið eftir að þau fluttu suður.
Þar starfaði Sigurjón til skamms
tíma í álverinu, en hefur nú látið af
störfum fyrir nokkru og er hann þó
enn að. Hann er forðagæslumaður
Hafnfirðinga, afar vinsæll og vel lát-
inn í því starfi, og sjálfur rekur hann
lítið sauðfjárbú og hefur nokkur
hross, heyjar fyrir þessu og hefur
þannig haldið áfram landbúnaði hér
suður á mölinni. Það sigrar enginn
maður sína fæðingarsveit, að
minnsta kosti ekki sá sem vill helst
flytja hana með sér í bæinn. Það
gerði Sigurjón.
Snyrtimennska og glaðværð ein-
kenndi búskapinn á Sveinsstöðum
vestra. Þar var gott að koma og gam-
an að vera og það var alltaf gaman að
fá Sigurjón í heimsókn að Grund
meðan við bjuggum þar.
Ég benti á það fyrr að leiðir þeirra
hefðu oft legið saman, Sigurjóns og
föður míns, Gests. Þeir fæddust
báðir í Stóra-Galtardal. Þeir hófu
báðir búskap vestra um svipað leyti.
Þeir kynntust báðir eiginkonum
sínum á húsmæðraskólanum á
Staðarfelli sama veturinn. Foreldrar
mínir hættu búskap vestra í 8 ár en
fóru þá aftur vestur og eftir það,
1954, var svo að segja daglegur
samgangur milli fjölskyldna þeirra
bræðra. Og þeir brugðu svo búi
vestra sama árið og fluttu báðir í
umdæmi Hafnarfjarðar. Báðir vildu
þeir helst flytja sveitina, sem nú
heitir öll Fellsströnd, með sér suður
og gerðu það sumpart bæði í orði
og verki. Best kemur þetta fram í
samtölum í þessum sálarflækju-
lausa hópi. í þeirri fjölskyldu liggur
fyrir meiri sagnaforði um skemmti-
leg fyrirbæri mannlífsins á einu
litlu og fámennu svæði en ég hef
annars staðar kynnst. Má heita
nokkuð sama hvað gerist í þjóðmál-
um og alþjóðamálum. Það er ævin-
lega spurt fyrst: Hvað er títt að vest-
an?
Sigurjón frændi minn er bylting-
armaður í þeim skilningi að hans
kynslóð hefur kynnst mestu lífs-
kjarabyltingu íslandssögunnar.
Hann er samt framsóknarmaður, en
þeir voru eins og allir vita einu
sinni taldir sérstakir byltingar-
menn. Sigurjón Sveinsson ber þó
ekki einkenni ákafamanna nema til
verka; þar á hann fáa sína líka. Mér
er sagt að hann hafi kappið frá
Sveini afa mínum sem var orðlagð-
ur dugnaðarforkur að hverju sem
hann gekk, eins og það er jafnan
orðað. Mér ber að vísu að geta þess
að ekki er hægt að hæla manni
meira en að segja að hann sé dug-
legur. Á sama hátt er leti sá löstur
sem er verstur í samanlögðum
lastagarði á þeim bæjum. Sigurjón
er einkar þægileg og vandræðalaus
manneskja og skilar ævinlega frá
sér hlýju og jákvæðum straumum,
eins og þessi systkini reyndar öll. Er
leitun á öðrum eins öðlingum og
því fólki.
Þessi grein er til að þakka fyrir mig
og okkur öll; ekki síst fýrir heim-
sóknirnar fram að Grund hér fyrr á
árum. Þær voru ungum dreng full-
boðlegt jafngildi bíóferða og knatt-
spyrnuleikja. Sú saga verður ekki
sögð hér; hana er heldur ekki hægt
að segja í orðum. Hún er tilfinning
sem lifir alltaf.
Til hamingju með afmælið, kæri
frændi. Svavar Gestsson
MINNING
Hjónaminning:
Gunnar Olafsson
bóndi, Haga, Selfossi
Fæddur 3. ágúst 1910 — Dáinn 19. desember 1990
Ragnheiður Hannesdóttir
húsfreyja
Dáin 9. janúar 1992
Lát mig starfa, lát mig vaka,
lifa, meðan dagur er.
Létt sem fuglinn lát mig kvaka,
lofsöng, drottinn flytja þér,
meðan ævin endist mér.
Lát mig iðja, lát mig biðja,
lífsins faðir, drottinn hár.
Lát mig þreytta, þjáða styðja,
þerra tár og græða sár,
gleðja og fóma öll mín ár.
(Oterdahl, Margrét Jónsd. þýddi)
Mig setti hljóða er tengdadóttir þess-
ara mætu hjóna hringdi til mín og
tilkynnti mér lát Heiðu okkar í Haga.
Heiða hét fullu nafni Ragnheiður
Hannesdóttir og var fædd 11. maí
1907 að Stóru-Sandvík í Sandvíkur-
hreppi, dóttir hjónanna Sigríðar Jó-
hannsdóttur og Hannesar Magnús-
sonar. Systkinin voru 14 og var hún
sjötta í röðinni af þeim 12 sem kom-
ust til fúllorðinsára. Á þeim árum
fóru ungar stúlkur gjarnan til
Fædd 11. maí 1907 —
Reykjavíkur í vist á góð heimili og var
það talið á við bestu húsmæðraskóla.
Hún fór í slíkar vistir og vann einnig
á Hótel Skjaldbreið. Kringum 1939
fór hún austur á Selfoss og kynntist
þar ungum manni, Gunnari Ólafs-
syni. Þau felldu hugi saman og giftu
sig árið 1940.
Það var kannski vegna nýafstaðinn-
ar jólahátíðar að mér flaug í hug jóla-
ævintýrið um „Litiu stúlkuna með
eldspýturnar". Heiða átti það sameig-
inlegt með stúlkunni með eldspýt-
urnar að hún gat kveikt ljós og yl í
hjörtum þeirra sem komu til þeirra
hjóna, hvort sem það var til íengri
eða skemmri dvalar. Hver man ekki
Heiðu koma brosandi út á tröppum-
ar í Haga með útbreiddan faðminn til
að bjóða alla velkomna. Að ég tali
ekki um „Borðið", alltaf hlaðið af
heimabökuðum tertum og kökum.
Gunnar var fæddur 3. ágúst 1910 í
Keldudal í Vestur-Skaftafellssýslu,
sonur hjónanna Guðrúnar Dag-
bjartsdóttur og Ólafs Bjarnasonar.
Böm þeirra voru 6. Dagbjört dvelur
nú á öldrunarheimilinu Seljahlíð f
Reykjavík, Bjarngerður dvelur á elli-
heimilinu Grund í Reykjavík, Anna
býr í Austurkoti í Hraungerðishreppi,
Sigurlín dvelur á Hrafnistu í Hafnar-
firði, en Bjarni lést fýrir allmörgum
ámm. Gunnar var ungur þegar hann
fór að vinna fyrir sér og sem þá var
siður sendi hann foreldrum sínum
launin. Um tvítugsaldur fór Gunnar
að vinna við bústörf í Viðey og síðar í
Lækjarhvammi hér í Reykjavík. Eftir
1935 fór hann austur að vinna við
loðdýrarækt sem starfrækt var í
Haga.
Eins og áður hefur komið fram giftu
Gunnar og Heiða sig um 1940 og
bjuggu allan sinn búskap í Haga. Þau
eignuðust 4 syni. Þeir em: Hannes,
kvæntur Ásu Bjarnadóttur og eiga
þau 4 böm og 5 bamabörn. Magnús,
kvæntur Guðrúnu Ingvarsdóttur,
þau eiga 3 böm. Ólafur, kvæntur
Bergrúnu Sigurðardóttur, þau eiga 3
börn. Sigurður Karl, kvæntur Þór-
unni Jónsdóttur. Þau eiga 2 börn, en
Þómnn átti 3 böm frá íyrra hjóna-
bandi sem Heiða og Gunnar tóku við
sem eigin bamabömum og auk þess
hafa nú bæst við 4 barnaböm í þann
hóp.
Þau hjón vom með búskap í Haga
og jafnframt búskapnum stundaði
Gunnar vinnu frá heimilinu. Eftir
stríð vann hann t.d. við uppbyggingu
Sogsvirkjunar og einnig hjá íslensk-
um verktökum á Keflavíkurflugvelli.
Kom þá í hlut húsfreyjunnar að gæta
bús og bama, og fórst Heiðu það
einkar vel úr hendi. Hún hafði yndi af
skepnum, naut þess að skreyta heim-
ili sitt og hafði næmt auga fyrir fal-
legum fötum.
Eg, sem þessar línur rita, kynntist
þeim hjónum er faðir minn fór að
búa með Dagbjörtu, systur Gunnars.
Eftir það leið ekki það sumar eða vet-
ur að ég keyrði ekki austur til að þau
gætu dvalið orlofsnætur í Haga. Eftir
að Dagbjört varð ekkja vom þau hjón
henni betri en enginn, því hún var oft
langdvölum í Haga. Einnig var faðir
Gunnars á heimilinu síðustu árin og
hjúkraði Heiða honum eins og svo
mörgum öðmm. Sumir læra hjúkr-
un í háskólum, en öðmm er það
meðfætt. Það er ekki ofmælt að
Heiða hafi notið sín er hún stjanaði
við menn og málleysingja og ekki dró
Gunnar þar úr.
Gunnar og Heiða bjuggu allan sinn
búskap í Haga og urðu aðeins 12
mánuðir og 20 dagar á milli þeirra
hjóna. Verður Heiða nú lögð til
hinstu hvílu við hlið manns síns í
Selfosskirkjugarði í dag 18. janúar kl.
13.30.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vöm í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Foersom — 5. Egilsson)
Að leiðarlokum óska ég þeim heið-
urshjónum góðra endurfunda og
leyfi mér að þakka þeim alla tryggð
og hve þau reyndust Dagbjörtu vel
alla tíð. Ég votta drengjunum þeirra,
mökum, bamabörnum svo og ætt-
ingjum og vinum mínar dýpstu sam-
úðarkveðjur. Veri þessi merku hjón
kært kvödd, Guði á hendur falin. Hafi
þau hjartans þökk (yrir allt og allt.
Jónína Bjömsdóttir
frá Oddgeirshólum
Fleiri greinar eru um þau hjón sem
birtast n.k. þriðjudag.
----------------------------------------------------------N
í
Móðir okkar, tengdamóðir og amma
Sigríður Eiríksdóttir Hansen
Skógargötu 15, Sauðárkróki
lést á Sjúkrahúsi Skagfirðinga, Sauðárkróki, fimmtudaginn 16. janúar.
Jarðarförin auglýst síðar.
Sigurður Hansen Marfa Guðmundsdóttir
Jósefína Friðriksdóttir Hansen Guðmundur B. Jóhannsson
Eiríkur Hansen Kristín Björnsdóttir
Friðrik Hansen
Til sölu
niðurtekið stálgrindarhús. Má reisa á ýmsa vegu:
500 ferm, 250 ferm eða tvö hús. Mjög gott verð.
Einnig Mitsubishi Pajero diesel Túrbó árg. ‘86.
Verð aðeins kr. 680.000,- staðgreitt.
Upplýsingar í síma 91-16307, bílas. 985-24822.
AUGLYSINGASIMAR TIMANS