Tíminn - 08.05.1992, Blaðsíða 1

Föstudagur
8. maí 1992
87. tbl. 76. árg.
VERÐ í LAUSASÖLU
KR. 110.-
Næsta verk Sjömannanefndar er að finna leiðir til að lækka sláturkostnað:
Verður sláturkostnaður
gef inn f rjáls í haust?
Innan Sjömannanefndar hefur sú hugmynd verið skoðuð að gefa
sláturkostnað fijálsan frá og með næsta hausti. Hreiðar Karlsson,
formaður Landssamtaka sláturleyfishafa, segir að sláturleyfishafar
séu hugmyndinni afar mótfallnir. Ekki sé tímabært að gefa þetta
frjálst við núverandi aðstæður.
Þó að Sjömannanefnd hafi sent frá
sér tillögur um hagræðingu í mjólk-
urframleiðslu hefur hún ekki aldeil-
is lokið störfum. Nefndin á eftir að
senda frá sér a.m.k. fjórar skýrslur,
þ.e. um kjarnfóðurgreinar og fóður-
iðnað, sláturhús, garðyrkju og verð-
lagsþróun og verðsamanburð.
Nefndin stefnir að því að Ijúka störf-
um fyrir árslok, en nefndarmenn
hafa lært að fara varlega í fullyrðing-
um um tímasetningar.
Nefndin leggur mikla áherslu á að
gera breytingar á sláturkostnaði fyr-
ir haustið. Nefndin skoðaði þetta
mál í fyrrahaust án þess að niður-
staða fengist, en lítið hefur verið
fjallað um þetta síðustu mánuði í
nefndinni af skiljanlegum ástæðum.
í fyrra var sú hugmynd skoðuð
hvort rétt væri að gefa sláturkostnað
frjálsan. Langt er í að málið sé kom-
ið á ákvörðunarstig í nefndinni.
„Ég held að þetta sé heldur
heimskulegt og óskynsamlegt bæði
fyrir framleiðendur og neytendur,"
sagði Hreiðar Karlsson þegar Tím-
inn innti hann álits á hugmyndinni.
Hann sagðist ekki telja smásölu-
markaðinn hér á landi vera með
þeim hætti að hann þoli frelsi á
þessu sviði. „Hér er mjög sterkur
smásölumarkaður með verulega
einokunartilburði. Undir slíkum
kringumstæðum er ekki vænlegt að
gefa hluti frjálsa.
Við höfum þær skyldur við fram-
leiðendur að koma afurðum þeirra á
markað og skyldur við neytendur að
færa þeim afurðir sem séu sem fjöl-
breyttastar og sem best úr garði
gerðar. Frjáls verðlagning við nú-
verandi aðstæður myndi ekki auð-
velda mönnum að uppfylla þessar
skyldur."
Hreiðar sagði að afurðastöðvar
hefðu verið duglegar við að spara og
hagræða á síðustu árum, en það hafí
því miður ekki skilað sér að öllu
leyti til neytenda vegna þess að á
sama tíma hefði átt sér stað mikill
samdráttur í framleiðslu og kjöt-
neyslu. Hreiðar sagðist vilja minna á
að verð á kjötvörum hafi ekki hækk-
að mjög lengi.
Hreiðar sagði að þrýst væri á af-
urðastöðvarnar um að lækka verð,
en á sama tíma væri verið að gera
hertar kröfur til sláturhúsa, t.d.
varðandi heilbrigðismál. Erfitt sé að
uppfýlla báðar kröfurnar á sama
tíma. -EÓ
HVERNIG Á AÐ GRÓÐURSETJA?
Fræðslubæklingur á vegum Skógræktarfélags fslands og Búnaðarbanka fslands hefur verið gefinn út Honum
er ætlað aö vera fólki innan handar varöandi gróðursetningu þar eö margir skólar eru nú aö hefja gróðursetn-
ingu á vegum Yrkju, sjóös íslenskrar æsku. Eintaki af bæklingnum verður dreift til þeirra nemenda sem taka
bátt í þeirrí gróðursetningu og er það liöur í aö stuöla að vönduðum og árangursríkum vinnubrögöum.
I bæklingnum eru meðal annars upplýsingar um hvenær skal gróöursetja, hvernig og hvaöa verkfærí hægter
að nota.
Ahugi á kornrækt á Suðurlandi hefur stóraukist eftir metkornuppskeru í fyrra:
40 bændur í Árnessýslu
reyna kornrækt í sumar
Rúmlega 40 bændur í Árnessýslu ætla að sá korni á þessu vori. í
fyrra sáðu sjö bændur í Skeiðum og Hreppum korni. Uppskeran
varð óhemju góð þar eins og annars staðar á landinu. Þetta virð-
ist hafa aukið bændum kjark í að ráðast í þessa ræktun. Talið er
að þetta svæði henti ágætlega til kornræktar ef vel viðrar og mikl-
ir möguleikar liggi í því að þurrka komið með jarðvarma.
Kornrækt hefur mjög lítið veriö
reynd í Árnessýslu á seinni árum.
Árið 1990 sáði einn bóndi í sýsl-
unni korni, en í fyrra reyndu sjö
bændur kornræktun. Síðasta
sumar var eitt allra besta korn-
ræktarár á seinni árum og upp-
skera sem fékkst sló öll met. Upp-
skera var víðast hvar yfir 4 tonn af
hektara. Eftir þennan góða árang-
ur hefur áhugi á kornrækt aukist
mikið. Að sögn Kristjáns Bjarn-
dals, ráðunautar hjá Búnaðarsam-
bandi Suðurlands, eru horfur á að
a.m.k. 42 bændur í Árnessýslu
reyni kornrækt í sumar. Flestir sá
í 1,5-3 hektara, en nokkrir eru
stórtækari og sá í 7-8 hektara.
Rannsóknastofnun landbúnaðar-
ins og Búnaðarsamband Suður-
lands hafa fylgst mjög vel með
kornræktuninni í Árnessýslu og
gera tilraunir í sumar á þremur
stöðum í sýslunni í Skeiðum, í
Tungum og niður í Flóa. Reyndir
eru 10 kornstofnar. Með þessu er
vonast eftir að hægt verði að fá
góða vísbendingum um það
hvernig héraðið hentar til korn-
ræktunar.
Kristján sagðist telja varasamt
fýrir bændur að líta á kornrækt
sem einhvern gróðaveg þrátt fýrir
að vel hafi gengið í fýrra. Korn-
rækt á íslandi verði ætíð áhættu-
söm og uppskeran misgóð og því
sé best að rækta korn samhliða
öðrum búskap. Hann sagði upp-
skeru bænda í Árnessýslu í fýrra
hafa verið álíka góða og annars
staðar á landinu þar sem kornrækt
er stunduð. „Ég tel að kornrækt sé
komin til að vera í Árnessýslu,
burtséð frá því hvernig gengur í
surnar," sagði Kristján.
í landinu eru til sjö sjálfkeyrandi
kornskurðarvélar. Kristján sagði
að hægt yrði að nýta bessar vélar
við kornskurðinn í Árnessýslu í
haust, en til greina komi að kaupa
sérstaka vél til kornskurðar í sýsl-
unni á næsta ári.
Mest allt kornið fer til skepnufóð-
urs. Mest fer í nautgripi, en einnig
hafa menn reynt að gefa svínum
og hænsnum kornið. Kornið hef-
ur verið matreitt á ýmsan máta,
m.a. hafa bændur í Skeiðum reynt
að köggla hey og bygg með góðum
árangri. Kornið hefur ýmist verið
þurrkað eða súrsaö. Þurrkun með
olíu er dýr, en Kristján sagði að
framtíðin liggi í að þurrka kornið
með jarðhita.
Kristján sagði að allt of Iítið væri
um það að bændur endurrækti
túnin. Hann sagði að það væri
kjörið að sá korni samhliða endur-
ræktun túna. Hann sagði að menn
væru smátí og smátt að gera sér
grein fýrir því að bændur sem hafa
stundað kornrækt í mörg ár, eins
og í Landeyjum, Mýrdal og undir
Eyjafjöllum, eru með miklu betri
tún, betri hey og nánast hættir að
kaupa kjarnfóður. Komrækt virð-
ist því styrkja hefðbundinn kúabú-
skap.
Kristján sagði að bændur væru
að sá þessa dagana. Snjórinn sem
verið hefur síðustu daga hefur taf-
ið fýrir sáningu, en reiknað er með
að sáningu verði að mestu Iokið í
byrjun næstu viku. Hann sagði að
skortur hefði verið á sáðkomi í
vor. Ekki hefðu allir fengið fræ
sem vildu m.a. vegna þess að þeir
vom of seinir að panta fræ.