Tíminn - 28.07.1992, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 28. júlí 1992
Timinn 5
Dr. George Carey, erkibiskup af Canterbury, segir aö framlög safnaöanna til kirkjunnar veröi aö hækka
til aö bæta upp tapiö af fasteignaviöskiptunum.
Botninn dottinn úr fasteignabraski ensku biskupakirkjunnar:
millj ón
punda tap
Söfnuðir um allt England
hafa heyrt ákall kirkjufeðra
um að láta ekki við það sitja
eingöngu að heita kirkjunni
staðfastri trú, heldur líka fé.
Prestar í kirkjum landsins
hafa borið fram þetta ákall í
þann mund sem söfnunar-
diskurinn er látinn ganga við
messur. En enska biskupa-
kirkjan þarfnast margra fleyti-
fullra söfnunardiska til að
fylla upp í 500 milljón punda
gat í fasteignasjóðum sínum.
Kirkjunnar menn vita að þeir
þarfnast meiri peninga til að leysa
fjárhagsvandræði sín. Á almennri
prestastefnu nú nýlega sagði dr.
George Carey erkibiskup að söfn-
uðirnir yrðu að leggja meira af
mörkum til kirkjunnar. „Biðjið um
lítið og þið fáið lítið," sagði erki-
biskupinn og tók undir áskorunina
um að safnaðarmeðlimir legðu
fram stærri hluta tekna sinna,
kannski allt að 10% — hina biblíu-
legu tíund — til kirkju sinnar.
Fasteignabrask kirkj-
unnar hófst um miðj-
an síðasta áratug
Aðalpersónan í sögu misheppn-
aðra fasteignaviðskipta kirkjunnar
er Michael Hutchings, sem stýrði
fasteignaviðskiptadeild stjómar-
nefndar kirkjunnar þar til hann
sagði upp störfum á síðastliðnu
ári. Sem slíkur hafði hann með
höndum yfirstjórn á braskkenndri
útþenslu á fasteignamarkaði, sem
stjórnin hóf um miðjan síðasta
áratug.
Fáir kirkjunnar menn þekktu
Hutchings þó að hann ætti að
gæta hagsmuna þeirra. Það gerðu
ekki heldur margir stjómarmann-
anna sem hann vann fyrir. Þó að
sagt sé að hann sé félagslyndur og
glaðlegur, var hann sömuleiðis
ókunnur í te- og kökuhópunum.
The Church Times hafði aldrei
heyrt hann nefndan. „Þetta er ein-
hver sem hefur aldrei verið í hlað-
borðssamkvæmislífinu," segir
einn af starfsliðinu. „Við þekkjum
fjöldann allan af stjómarmönnum
kirkjunnar og hæst settu starfs-
mönnum þeirra. Hutchings er án
alls efa leyndardómsfullur maður.“
Margir velta nú fyrir sér hver
hann eiginlega sé og hvemig það
megi vera að manni með enga
þekkingu á viðskiptum, reynslu af
kaupsýslu eða fasteignamarkaði
skuli hafa verið treyst fyrir um-
sýslu stórs hluta auðæfa kirkjunn-
ar.
Skjótur frami dular-
fulls manns
Hutchings gekk í þjónustu
stjórnarinnar 1971, þá 24 ára. Það
var hans fyrsta starf eftir að hann
lauk háskólanámi. Eftir að hann
hafði unnið í eitt ár í sóknarpresta-
deildinni fluttist hann yfir í eigna-
deildina 1972. Þar vann hann síð-
an og klifraði hægt og bítandi upp
mannvirðingastigann.
Árið 1986 hafði hann unnið sig
upp í að verða skipaður yfirmaður
viðskiptaeignadeildarinnar. Þar
var hann, að sögn Davids Male,
eins nefndarmanna í eignanefnd
stjórnarinnar, „ríkjandi afl í því
hvernig rekin vom mál kirkju-
eigna“.
Háttsettir starfsmenn stjómar-
innar segja að frami hans hafi
byggst á því áliti að hann væri
„mjög fær og greindur maður".
Það var vissulega réttlætingin á
skjótum frama hans. Einn þeirra
afar fáu kirkjunnar manna, sem
raunverulega hittu Hutchings,
segir: „Þegar hann var þar var okk-
ur sagt að hann væri eins og snið-
inn fyrir starfið. Hann væri svo
næmur, rökvís og byggi yfir svo
mikilli alhliða þekkingu."
Hann bætir því við að Hutchings
sé „lífleg og framtakssöm mann-
gerð“. Þéttur á velli og 180 cm hár
hafi hann verið „maður sem tekið
væri eftir í mannsafnaði. Hann var
engin grámygluleg mús.“ Aðrir
staðfesta að Hutchings hafi verið
„mjög sjálfsöruggur" og átt það til
að vera ögrandi.
Hann var líka sagður vel efnaður.
Haft er eftir einhverjum sem var
hnútum kunnugur að hann hafi
átt talsverðar eignir sjálfur og haft
reynslu af fasteignamarkaðsbraski.
Sá bætir því við að Hutchings hafi
litið á eignaumsýsluna á vegum
kirkjustjómarinnar sem beint
framhald af umsýslu eigin eigna.
Hins vegar gefur piparsveinaíbúð-
in sem Hutchings hefur búið í síð-
an seint á árinu 1982 varla til
kynna að þar sé á ferð auðugur
maður. Heimilisfangið í West End í
London er að vísu glæsilegt og
leynir því sem í reynd er lítil og
fremur óræstileg íbúð á annarri
hæð, beint fyrir ofan verslun.
Naut ekki álits
fasteignasala
í heimi eignaumsýslu, þar sem
eins milljarðs sterlingspunda eign-
ir kirkjunnar veita henni mikil
áhrif, var vissulega ekki litið svo á
Að utan
að Hutchings væri snjall kaup-
sýslumaður. „Hann naut þess að
neyta góðs matar og góðra vína,“
segir einn fasteignasalanna sem
unnu með honum. „Hann var sér-
lundaður maður."
Þetta sérlyndi gaf fljótlega tilefni
til sögusagna. Hutchings var flug-
hræddur, svo að þegar hann hófst
handa við að koma upp eignum á
kirkjunnar vegum í Ameríku sigldi
hann yfir Atlantshafið með Queen
Elizabeth 2, og yfir meginlandið
fór hann síðan á bíl eða með áætl-
unarbfi. Á undan sendi hann einn
kassa eða tvo með eðalvíni —
Chateau Margaux á 50 pund flask-
an var í sérstöku uppáhaldi.
Honum þótti svo gaman að ferð-
ast með QE2, að hann var vanur að
hafa samband við áhrifamikla vini
til að tryggja að hann næði skip-
inu. Einu sinni hafði hann tafist í
New York og kom ekki niður á
hafnarbakka fyrr en skipið hafði
leyst landfestar.
Hutchings krafðist þess að skipið
yrði stöðvað. Þegar embættismenn
við höfnina létu það sem vind um
eyrun þjóta, nefndi hann nafn
kunningja, Sir Nigels Broackes,
stjórnarformanns Trafalgar House,
eiganda skipsins, og QE2 var óðar
stöðvað.
Braskkennd fast-
eignaviðskipti urðu
að fótakefli
En þrátt fyrir íburðarmikla lifn-
aðarhætti Hutchings og voldug
sambönd, gagnaði það lítið til að
bæta frammistöðuna við fjárfest-
ingar á eignum kirkjustjórnarinn-
ar þegar hún ákvað 1986 að taka
peninga að láni til að leggja í
braskkennd fasteignaviðskipti.
„Maður skyldi ætla að þeir væru
mjög gamaldags og íhaldssamir. í
reyndinni voru þeir mjög ágengir,"
segir einn fasteignasalinn.
Frá árinu 1987 hefúr kirkjan lagt
út í 18 byggingarævintýri án þess
að hafa áður tryggt sér leigjendur.
Heildarkostnaður er 474 milljónir
sterlingspunda. Sums staðar hefur
tekist ákaflega vel til eins og t.d.
Metro Centre í Gateshead. „Sú
framkvæmd var fjármögnuð með
lánum til að tryggja að kirkju-
stjómin fengi skattafrádrátt. Það
var á svæði sem ætlað var til upp-
byggingar fyrirtækja. Metro
Centre var framúrskarandi vel
heppnuð framkvæmd," segir
Hutchings. Hann segir kirkju-
stjómina hafa grætt vel á henni.
En í langflestum tilfellum hafa
byggingarframkvæmdirnar ekki
skilað þeim ágóða sem þeim var
ætlað. Sex þeirra hafa verið seldar
með 22 milljón punda tapi miðað
við kostnað og þær 12 sem eftir
em eru nú aðeins 208 milljón
sterlingspunda virði. Táp af þessu
tagi hefur átt sinn þátt í því að
verðgildi eigna kirkjunnar hefúr
rýrnað um 500 milljónir sterlings-
punda á undanförnum tveim ár-
um.
Stjómað af vanhæfí
Margir þeirra sem starfa í eigna-
umsýslugeiranum álíta að eignum
kirkjunnar hafi verið stjórnað af
vanhæfi. „Það er augljóst að þeir
hafa ekki haft mikið vit á því sem
þeir vom að gera,“ segir einn
þeirra sem átti í viðskiptum við
Hutchings. „Þeir virtust fara ósköp
barnalega að öllu sem þeir gerðu,
eins og þeir byggjust við að guð
kæmi þeim til hjálpar."
Sir Douglas Lovelock, einn
stjórnarmanna, vill benda á að
miklu verr hafi farið fyrir mörgum
öðrum byggingarfyrirtækjum.
„Sjáið bara fyrirtæki eins og
Olympia & York,“ segir hann. „Þau
hafa öll tapað miklu meira en við.
Okkur hefur gengið mjög vel. Það
er ekki hægt að tala um að höfúð-
stóllinn okkar hafi rýrnað án þess
að taka fram að höfuðstóll allra
hafi rýrnað."
Engu að síður em augljós merki
þess að stjórnarmennirnir sjálfir
vom orðnir vansælir fyrir a.m.k.
ári. Sumar fjárfestingar Hutchings
urðu sífellt fáránlegri. 1990 t.d.
varði hann 250.000 pundum til að
kaupa hluta af hollensku fyrirtæki
þar sem engin velta var fyrir hendi
en áætlanir uppi um að stunda
fasteignaviðskipti í austurhluta
Evrópu.
í maí á síðasta ári fór Hutchings
úr stöðu sinni eftir að eignanefnd-
in hafði fyrirskipað stöðvun á öll-
um nýjum byggingarframkvæmd-
um. „Mitt svið var að stunda bygg-
ingarframkvæmdir. Mér var ljóst
að það stóð ekki til að standa í fleiri
slíkum framkvæmdum.“
Síðan hafa stjómarmenn breytt
um fjárfestingaraðferð og höndla
nú með verðbréf. Þeir leggja nú
meiri áherslu á auknar tekjur en
að auka höfuðstólinn. Þetta eru
tímabundnar ráðstafanir en eru
ekki fullnægjandi til að fleyta þeim
yfir mögm árin sem framundan
em.
Áætlað er að kostnaður fari fram
úr tekjum næstu þrjú árin a.m.k.,
og þurrausi því sem næst 15 millj-
ón punda varasjóðinn. Kirkjan
þarfnast hvers einasta pennís af
tíundinni sem erkibiskupinn hef-
ur farið fram á.