Tíminn - 12.11.1992, Blaðsíða 12

Áskriftarsími
Tímans er
686300
KERRUVAGNAROG KERRUR
Bamaíþróttagallar á frábæru verði.
Umboössala á notuðum bamavörum.
Sendum í póstkröfu um land allt!
BARNABÆR, Ármúla 34
Slmar: 685626 og 689711.
VERIÐ VELKOMIN!
Bílasala Kópavogs
Smiöjuvegi 1, 200 Kópavogi
SÍMI 642190
Vantar nýlega bíla.
Mjög mikil eftirspurn.
VERIÐ VELKOMIN
Tíniinn
FIMMTUDAGUR 12. NÓV. 1992
Bjöm Grétar Sveinsson, formaður VMSÍ, segir að ríkisvaldið verði að grípa inn í vaxtaákvarðanir bankanna:
íslandsbanki hækkar
útlánsvexti um 0,25%
íslandsbanki hækkaði í gær vexti á verðtryggðum útlánum um 0,25%.
Vextir í algengasta flokki verðtryggðra iána verða eftir hækkunina
9,5%. Jafnframt voru gerðar nokkrar breytingar á inn- og útlánsvöxt-
um, bæði til lækkunar og hækkunar. Kristján Oddsson, framkvæmda-
stjóri hjá íslandsbanka, sagði ástæðuna fyrir vaxtahækkuninni vera
hækkun vaxta á eftirmarkaði spariskírteina. Björn Grétar Sveinsson,
formaður VMSÍ, gagnrýnir harðíega þessa vaxtahækkun og segir að rík-
ið eigi að keyra vexti niður með beinum hætti.
Kristján sagði að í þjóðarsáttarsamn- ans og til bjargar atvinnulífinu," sagði
ingunum hafi verið samið um að Björn Grétar. Hann sagði að bankarn-
bankarnir miðuðu sínar vaxtaákvarð- ir hafi ekki staðið við það sem þeim
anir við vexti á eftirmarkaði spariskír- lofuðu í þjóðarsáttasamningunum og
verið að benda á aðra. Þeir eru að
hækka vexti út á þennan vítahring
sem þeir eru sjálfir búnir að búa til.
Þeir eru að kaffæra fyrirtækin, hvert á
eftir öðru, með okurvöxtum. Bank-
arnir hækka síðan vexti til að fjár-
magna töpuð útlán sem eru tilkomin
beint og óbeint vegna hárra vaxta,"
sagði Björn Grétar.
Aðrir bankar hækkuðu ekki vexti í
gær ef frá er talið að Búnaðarbankinn
hækkaði álag á kjörvexti í c-flokki úr
1,75% í 2%. -EÓ
mælist á
íslandi
ísland er verðbólgulaust iand.
Samkvæmt útreikningum
Kaupiagsnefndar hefur fram-
færsluvfsitaia ekkert hækkað
síöan í júní á þessu ári. Vísital-
an var 161,4 stíg í júlí og er
þaö enn í dag. Sé verðbólga
reiknuð á grundvelli fram-
færslukostnaðar hefur hún
hækkað aðeins um 0,9% á síð-
ustu 12 mánuðum. Verðbóiga
i Íöndum OECD mæiist nú
3,3% að meðaltaii. Verðbóigan
er 2,7% að meðaltali á Norður-
löndunum og 4,5% í Evrópu-
bandalaginu. -EÓ
teina. Þessir vextir hafa nú hækkað úr
7,1% í ágúst í 7,54% í október.
Með vaxtabreytingu í gær voru víxil-
vextir lækkaðir í íslandsbanka um
0.2%. Vextir á yfirdráttarlánum voru
jafnframt lækkaðir um 0,1%. Nafn-
vextir á sparileiðum voru lækkaðir um
0,25% og hækkaðir um 0,25% á verð-
tryggðum innlánsreikningum. „Þetta
er fínstilling á vöxtum sem ekki er
ástæða til að draga stórar ályktanir
af,“ sagði Kristján.
Þess ber að geta að afkoma íslands-
banka hefur ekki verið góð það sem af
er ársins. Bankinn mun leggja yfir
einn milljarð á afskriftareikning á
þessu ári til að mæta töpuðum útlán-
um.
Verðbólga mælist nú núll. Síðustu 12
mánuði hefur verðlag hækkað um
innan við 1%.
Bjöm Grétar Sveinsson, formaður
Verkamannasambandsins, er óhress
með vaxtahækkanir nú.
„Þetta hlýtur að vera framlag ís-
lenska bankakerfisins til stöðugleik-
síðustu kjarasamningum.
„Mín skoðun hefur alla tíð verið sú að
stjórnvöld eiga að taka í hnakka-
drambið á bönkunum og keyra niður
vexti með handayfirlagningu eða hvað
sem á að kalla það. Ég hef ekki breytt
um skoðun.“
Atvinnumálanefnd ríkisstjómarinnar
og aðila vinnumarkaðarins er nú að
vinna að tillögum í atvinnu- og efna-
hagsmálum. Tillögurnar munu m.a.
gera ráð fyrir vaxtalækkun. „Kannski
eru bankarnir að hækka nú til að geta
lækka þá „samkvæmt tillögum aðila
vinnumarkaðarins“,“ sagði Björn
Grétar.
Tálsmenn bankanna hafa oft vísað á
lífeyrissjóðina og sagt að þeir eigi
stóran þátt í að þrýsta upp vöxtum.
Lífeyrissjóðimir eru í eigu verkalýðs-
félaganna. Björn Grétar svaraði því til
að margir lífeyrissjóðir hafi haldið
vöxtunum í 6,9-7% í samræmi við gef-
in loforð. Hann viðurkenndi hins veg-
ar aö sumir lífeyrissjóðir hafi ekki
staðið við sitt. „En bankarnir geta ekki
Iðja, félag verksmiðjufólks, lýsir yfir áhyggjum vegna vaxandi atvinnuleysis
og versnandi kjara. Verkalýðshreyfingin hefur varið 5-6 milljónum króna til að
auglýsa gildi þess að kaupa innlenda framleiðslu:
lönrekendur „grisja“
Atvinnuleysi fer vaxandi meðal iðnverkafólks og á atvinnuleyssskrá hjá
Iöju, félagi verksmiðjufólks, eru um 106 manns. Svo virðist sem iðn-
rekendur séu famir að „grisja“ í röðum starfsmanna sinna undir yfir-
skyni hagræðingar með þeim afleiðingum að eidra fólki og þeim sem
minna mega sín er sagt upp störfum.
Til að snúa vörn í sókn hefur
verkalýðshreyfingin lagt fram 5-6
miljónir króna til að auglýsa kosti
þess fyrir neytendur að kaupa inn-
lendar framleiðsluvörur. Með því að
kaupa íslenskt stuðla neytendur að
eflingu innlends iðnaöar og áfram-
haldandi atvinnu fyrir iðnverkafólk.
! ályktun almenns félagsfundar í
lðju, félagi verksmiðjufólks, lýsir
fundurinn yfir áhyggjum sínum
vegna vaxandi atvinnuleysis og
versnandi kjara. Fundurinn telur
að bregðast verði við þessum
vandamálum á markvissan hátt og
telur að þær hugmyndir sem forseti
Alþýðusambandsins hefur kynnt
um kostnaðarlækkun, skattatil-
færslu, hátekjuskatt og fjármagns-
tekjuskatt, komi fyllilega til greina.
Þó með þeim formerkjum að þeir
verði látnir bera byrðarnar sem til
þess hafa getu en hinum verði hlíft.
Til að tryggja árangur í væntanleg-
um aðgerðum í atvinnu- og efna-
hagsmálum telur fundurinn að víð-
tækt faglegt og pólitískt samstarf
verði að nást.
Aftur á móti telur fundurinn að
gengislækkun sé mun verri kostur
sem mundi raska öllum fjárhags-
áætlunum fólks, hækka öll lán og
auka greiðslubyrði heimilanna til
muna. Fundurinn skorar á stjóm-
völd að bregðast við vaxandi at-
vinnuleysi með þróttmiklum að-
gerðum í atvinnumálum t.d. með
því að örva innlenda framleiðslu
eins og kostur er. -grh
...ERLENDAR FRÉTTIR...
SARAJEVO
Brottflutningar hafnir aö
nýju
Sá brottflutningur þúsunda flóttamanna,
sem ráögerður haföi veriö en veriö
frestaö af öryggisástæðum, hófst aftur
aö nýju i gær. Striösaöilar voru ekki
með neinar meiri háttar aögeröir i gær
en voru aö undirbúa sig undir vopna-
hléið sem átti aö hefjast á miönætti.
GENF
Dunkel heldur til Brussel
Arthur Dunkel, forkólfur GATT- viö-
ræönanna, mun halda til Brussel til viö-
ræöna viö yfirmenn Evrópubandalags-
ins um yfirvofandi viöskiptastriö viö
Bandarikin.
METULLA, ISRAEL
ísraelar reiöubúnir í bar-
daga
Israelar hafa flutt vopn og fótgönguliö til
öryggissvæöis síns i suöurhluta Liban-
on og hóta aö gera árás ef skæruliöar
múslimskra heittrúarmanna varpi fleiri
flugskeytum inn í (srael.
GAZA
Blóðugir bardagar
Israelar drápu Palestinumann í skot-
bardaga og skutu síöan tvo syrgjendur
til bana viö útför hans i blóðugustu bar-
dögum á Gaza-svæöinu sem átt hafa
sér staö sl. sjö mánuöi.
LONDON
Kirkjuþing á Bretlandi
Erkibiskupinn af Kantaraborg mælti
sterklega meö vigslu kvenna i prests-
embætti viö upphaf þings ensku kirkj-
unnar. Þing þetta er taliö þaö merkasta
sem haldiö hefur veriö frá þvi breska
kirkjan sagöi sig úr tengslum viö Róm
fyrir 450 árum.
MONROVIA
Vopnahléiö búiö aö vera
Nigeriskar flugvélar flugu yfir útborgir
Monroviu og skutu á stöövar skæruliöa
eftir aö vopnahlé sem gert var til aö
reyna aö stööva borgarastyrjöldina i Li-
beriu mistókst.
BÚDAPEST
Rússar og Ungverjar
sættast
Boris Jeltsín, forseti Rússlands, getur
nú hvaö hann getur til aö bæta sam-
skiptin viö Ungverjaland hefur nú leyst
eitt deilumál meö því aö falla frá kröfum
um aö Ungverjar greiöi þau mannvirki
sem rússneski herinn skildi eftir.
BERLlN
Honecker fyrir rétti
Verjandi Erichs Honecker kvað litlar lik-
ur á þvi aö þessi fyrrum leiötogi Austur-
Þýskalands fengi réttlát réttarhöld i
þessari viku þegar hann og fimm sam-
starfsmenn hans eiga aö svara til saka
vegna manndrápa viö Berlinarmúrinn.
PRAG
Námumenn mótmæla
Þúsundir tékkneskra námuverka-
manna, en störfum þeirra er nú ógnaö
vegna áætlana um samdrátt í námu-
vinnslu, fóru i kröfugöngu um götur
Prag. Gangan erfyrstu meiriháttar mót-
mæli verkamanna frá þvi kommúnism-
inn hrundi.
JOLIET, TEXAS
Dauðadómi frestaö
Flækingur frá Texas, sem kvaöst hafa
drepiö gamlan mann til þess eins aö
láta ná sér og taka sig af lifi, varö fyrir
þvi aö dauöadóminum var frestaö aö-
eins nokkrum klukkustundum áöur en
hann fékk ósk sina uppfyllta.
TEHERAN
Aukið fé til höfuös
Rushdie
ranir segjast geta hækkaö fjárhæö þá
sem sett hefur veriö rithöfundinum Sal-
man Rushdie til höfuös þvi þær tvær
milljónir, sem upphaflega átti aö verja til
þess, hafi veriö ávaxtaöar mjög vel.
Þannig aö sá fær bæöi vexti og vaxta-
vexti sem tekst aö aflifa rithöfundinn.
DENNI DÆMALAUSI
„Farðu burt, strákur. “ „En ég erfarinn burt og er
týndur. “