Tíminn - 21.04.1993, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Miðvikudagur 21. apríl 1993
Guðni Ágústsson, alþm. og formaður bankaráðs Búnaðarbanka, segir sparnaðinn vera
að renna frá bönkunum til ríkissjóðs og lífeyrissjóðanna. Forsætisráðherra segir:
„Gengisfell ingarkórinn
veldur vaxtahækkun"
Tvítug stdika lést þegar bÖl sem
hún var farþegi í valt í nágrenni
Sauöárferóks um síðustu helgi.
Talíö er aö stólkan hafi látist
sam$tundis er hún Icastaöist út
úr bifreiðinni. í bílnum voru
auk ökumanns tveir aðrír far-
þegar sem sluppu án teljandi
meiösla.
Stútkan hét Hrafnhildur Jóns-
dðttir og var búsett á Sauöár-
króld.
Davíð Oddsson forsætisráðherra telur að kröfur um gengisfell-
ingu í síðari hluta marsmánaðar hafi orðið til þess að vextir rík-
isverðbréfa lækkuðu ekki eins og vonir stóðu til. Umrædd
vaxtahækkun átti sér staö sama dag og Seðlabankinn tilkynnti
um sérstakar aðgeröir sem miðuöu að því að lækka vexti. For-
ráðamenn bankans vonuðust eftir aö vaxtalækkunin gæti orðið
allt að 1%.
„Ég er þeirrar skoðunar að sú háværa
krafa um gengisfellingu sem kom
fram einmitt á þeim dögum sem út-
boðið stóð yfir hafi verið til þess fallin
að skapa mikla óvissu. Hún hafi ekki
verið til þess fallin að menn treystu
sér til þess að kaupa vexti í þrjá til sex
mánuði fram í tímann með lækkun í
huga. Þessi gengisfellingarkór skapaði
þessa óvissu og leiddi tii hærri vaxta,“
sagði forsætisráðherra. Hann tók fram
að þetta væri einungis sín persónu-
lega skoðun á þessari vaxtahækkun.
Seðlabankinn tilkynnti 24. mars um
ákvarðanir sem áttu, að sögn forráða-
manna bankans, að leiða til umtals-
verðar vaxtalækkunar. Sama dag voru
opnuð tilboð í ríkisbréf og hækkuðu
vextir í þessi bréf úr 12,4% í 12,43%.
Sama dag hækkuðu vextir á húsbréf-
um einnig um 0,05%. Guðni Agústs-
son (Frfl.) og formaður bankaráðs
Búnaðarbanka spurði forsætisráð-
herra hvers vegna þetta gerist.
Um ástæðuna fyrir háum vöxtum hér
á landi sagði Guðni: „Hér er verið að
bjóða sparifjáreigendum, sterkríkustu
mönnum þessa lands, vaxtatilboð sem
eru eins og útián bankanna í dag. Við
sjáum að spamaðurinn er að hverfa
frá bönkunum, sem verða að standa
undir atvinnulífi landsmanna, yfir til
ríkissjóðs,“ sagði Guðni Ágústsson.
Þessu til staðfestingar nefndi Guðni
tölur um hvemig inniánsmarkaður
hefur verið að breytast síðustu ár. Frá
árinu 1990 til ársins 1992 jukust inn-
lán bankakerfisins úr 144 milijörðum
í 170 milljarða. Innlán lífeyrissjóð-
anna jukust úr 118 milljörðum í 171
milljarð á sama tíma. Ríkissjóður hef-
ur stækkað hlut sinn á þessum mark-
aði úr 52 milljörðum árið 1990 ( 105
milljarða árið 1992, þar af em húsbréf
36 milljarðar. Guðni sagði þessar töl-
ur sýna að það séu lífeyrissjóðimir og
ríkissjóður sem ráði vaxtastiginu í
landinu. -EÓ
Timburhús
eldi að bráð
Eldsvoði varð í Reykjavík síð-
degis i gær er tvflyft timburhús
að Bergstaðastræti 45 varð al-
elda. SÍökkviliðiö í Reykjavík
var kallað út um kl. 18 í gær. Er
síðast fréttist var altt tiitækt lið
slökkviliðsins að vinna að
siökkvistarfi. Eldsupptök era
ókunn en tnáiið er í nuuisókn.
Núverandi þekking útilokar ekki að forðaberg fyrir gas eða olíu sé að
w finna úti fyrir Norðurlandi:
Ur því fæst ekki skor-
iö án rannsókna
Á vorráðstefnu Jaröfræðafélags ís-
lands í Norræna húsinu í gær kom
m.a. fram að núverandi þekking á
gerö setlagastaflans og sprungu- og
eldvirknisögu landgrunnsins útilok-
ar ekki að forðaberg fyrir gas eða ol-
íu sé að finna úti fyrir Noröuriandi.
Eins og kunnugt er þá fannst hér
óvænt um árið lífrænt gas í Öxarfirði
sem gaf vísbendingu um að olía eða
jarðgas kunni að finnast í setlögum á
norðausturlandi. Skýringar á hinu
lífræna gasi í Öxarfirði kunna þó að
eiga sér aðrar skýringar en í olíu og
m.a. að það sé ættað úr surtabrand-
slögum. Til að rannsaka þetta frekar
verða væntanlega framkvæmdar
endurkastmælingar þar nyrðra í
sumar og síðan er hægt að kanna út-
breiðslu gassins með sýnatökum úr
eins til tveggja metra djúpum hol-
um. Einnig er hægt að kalnna Tjöme-
slögin í sama tilgangi og þvínæst
með borunum.
Hinsvegar telur Hollendingurinn
David L. Loftus það afar ólíklegt að
náttúrlegar auðlindir eins og td. olíu
sé að finna á landgrunninu við ísland
en útilokar þó ekkert í þeim efnum
þótt möguleikamir séu ekki miklir.
Aftur á móti kunna að vera þar
Guðmundur Ó. Friðleifsson
Tímamynd Aml Bjama
málmar sem hægt sé að nýta í fram-
tíðinni.
„Sem stendur er olíuverð frekar lágt
þannig að það er ekki líklegt að
menn vilji fjárfesta mikið í þeim efn-
um. Hins vegar er alveg sjálfsagt og
skynsamlegt að skoða dæmið í róleg-
heitum, halda því vakandi en ekki
svæfa það og leita eftir samstarfi við
erlenda aðila," sagði Guðmundur Ó.
Friðleifsson.
í erindi sínu á vorráðstefnu Jarð-
fræðafélags Islands um það hvort ol-
íu sé að finna á íslenska landgrunn-
inu kom m.a. fram að hingað til hef-
ur það verið talið ósennilegt að olfa
fyrirfinnist í jarðlögum hérlendis
sökum þess hve landið er ungt. í er-
indi Guðmundar kom fram að nýleg-
ar erlendar rannsóknir á jarðhita- og
olíusvæðum hafa sýnt að olía getur
myndast á nokkur þúsund árum við
tiltölulega hátt hitastig, um 130-150
gráður á Celsíus. Þetta hefur styrkt
marga í þeirri trú að olíumyndun við
ísland sé ekki óhugsandi í ljósi hás
hitastiguls og mikilla jarðhitavirkni.
„Olfa getur hafa myndast hér tím-
ans vegna og hann er nægilega lang-
ur þegar jarðhitinn er annars vegar
til að hita upp lífrænar leifar. Því er
hins vegar ósvarað enn hvort nægj-
anlegt magn af lífrænum leifúm sé í
setlögunum og einnig hvort þær séu
af réttri gerð. Á meðan það er ekki
skoðað verða þetta eilífar spurningar
hvort olíu sé að finna hérlendis eða
ekki,“ segir Guðmundur Ó. Friðleifs-
son.
-grii
LEIGUFLUG - ÚTSÝNISFLUG - SJÚKRAFLUG
Aætlunarflug til:
Bakkafjarðar - Vopnafjarðar - Borgarfjarðar
Breiðdalsvíkur - Hornafjarðar - Reykjavíkur
HAFIÐ SAMBAND VIÐ UMB OÐSMENN OKKAR
OG KYNNIÐ YKKUR AFSLÁTTARVERÐIN!
Tfmamynd Áml Bjama
David L. Loftus
Fjármálaráðherrar EB og EFTA ræða um að-
gerðir gegn atvinnuleysi:
Aðgerðir mega
ekki auka hallann
á ríkissjóði
Nýlega lauk i Lúxemborg sameiginlegum fundi fjármálaráö-
herra EFTA og EB um aögerðir til að draga úr atvinnuleysi.
Friörik Sophusson fjármálaráöherra sat fundinn fyrir islands
hönd. Ráöherramir voru sammála um aö leggja áherslu á al-
mennar aðgeröir í baráttunni gegn atvinnuleysi. Viöbótarút-
gjöld og aukinn hallarekstur á ríkissjóöi gerði aðeins illt
verra.
Þetta var í fyrsta skipti sem
fjármálaráðherrar allra þessara
ríkja halda sameiginlegan fund.
Ekki var rætt á fúndinum um
að fara nýjar leiðir í baráttu
gegn atvinnuleysi. Lögð var
áhersla á að vinna gegn at-
vinnuleysi með langtímaað-
gerðum. Skammtímaaðgerðir
sem miðuðu að auknum ríkis-
útgjöldum dygðu ekki og væru
allt eins líklegar til að auka at-
vinnuleysi þegar fram f sækti.
Hins vegar væri hugsanlega
hægt að vinna gegn atvinnu-
leysi með því að breyta for-
gangsröð innan ramma fjár-
laga.
A fundinum var rætt um aukn-
ar fjárfestingar sem leið til að
bæta atvinnuástand, en lögð
var áhersla á að auknar fjárfest-
ingar yrðu einnig að eiga sér
stað hjá einkaaðilum. I sam-
bandi við auknar opinberar
framkvæmdir var helst rætt um
framkvæmdir í vega- og sam-
göngumálum.
Friðrik Sophusson hélt ræðu á
fundinum og lýsti stuðningi við
þann grunntón sem kom fram
að nauðsynlegt væri að styrkja
almennan grundvöll efnahags-
lífsins og örva þannig hagvöxt
með varanlegum hætti. Friðrik
vakti athygli á því að í flestum
ríkjum Evrópu væri umtals-
verður halli á ríkisfjármálum
sem heldur vöxtum tiltölulega
háum. Þetta takmarki svigrúm
sem hægt sé að beita í ríkisfjár-
málum og kalli því fremur á
breyttar áherslur í ríkisútgjöld-
um en aukin útgjöld. -EÓ