Tíminn - 18.05.1993, Blaðsíða 1

Þriðjudagur
18. maí 1993
91. tbl. 77. árg.
VERÐí LAUSASÖLU
KR. 110.-
Sumri fagnað með grásleppu:
Fleira fiskur
en soðin ýsa
Það lætur nærrí að á hverju árí sé hent allt að 5 þúsund tonnum af
grásleppu, af þeim 6800 tonnum sem veidd eru að meðaltali á
hverrí vertíð. Aðeins hrognin hafa veríð nýtt til að framleiða 12
þúsund tunnur af söltuðum grálsleppuhrognum sem síðan eru
fullunnin sem kavíar. Áður fyrr var öll grásleppan nýtt en á seinni
tímum hefur það aðeins veríð hængurínn, rauðmaginn, sem átt
hefur greiða leið á matardiska almennings.
Til að nýta hrognkelsi betur en ver-
ið hefur og einnig til að vekja at-
hygli fólks á því að hrognkelsi er
ágætis matfiskur og fleira sé fiskur
en soðin ýsa, hófst í gær svokölluð
grásleppuvika í verslunum Hag-
kaups og á veitingastöðunum Þrem-
ur frökkum, Við tjömina, Hótel
Stykkishólmi og Fiðlaranum á Ak-
ureyri.
Grásleppuvikan stendur fram til
n.k. sunnudags, 23. maí og þann
tíma munu veitingastaðimir hafa á
boðstólum ýmsa gómsæta rétti úr
grásleppu og í verslunum Hagkaups
verður grásleppa til sölu auk þess
sem þar fer fram kynning á grá-
sleppuréttum.
Á veitingastaðnum Þremur frökk-
um í gær bauð Úlfar Eysteinsson
matreiðslumaður m.a. upp á hun-
angsgljáða grásleppu, grásleppu-
piparsteik, flök úr súrsætri sósu,
Yfirdýralæknir segir
bannað að flytja inn hrá-
an kalkún til landsins:
Sótt á um
innflutn-
ing á kalkún
Viðskiptaskrífstofa utanríkis-
ráðuneytisins telur að hægt sé á
grundvelli EES-samningsins
að heimila innfiutning á kalkún
til landsins á þeim tímum þegar
innlend framleiðsla uppfyllir
ekki eftirspum. Brynjólfur
Sandholt yfirdýralæknir segir
að í nýjum lögum um dýrasjúk-
dóma og vamir gegn þeim,
standi að óheimilt sé að flytja
inn hráar og lítt saltaðar slátur-
afurðir, unnar og óunnar.
Brynjólfur segir aiveg skýrt að
lögin banni innflutning á hrá-
um kalkún. Innflutningur á
soðnum kalkún sé hins vegar
ekki bannaður.
Eftirspum efdr kalkún hefur
aukist mikið á allra síðustu ár-
um, einkum í kringum stórhá-
tíðir. Um síðustu páska var t.d.
ekki hægt að anna eftirspum
eftir kalkún. Þetta er enn eitt
dæmið um hvemig erlend mat-
armenning hefur numið hér
land. Brynjólfur Sandholt sagði
afar óæskilegt ef einhver ágrein-
ingur væri í stjómkerfinu um
túlkun laga sem varða sjúk-
dómavamir. Sitt embætti standi
fast á því að banna innflutning á
allri hrávöru, enda sé það í sam-
ræmi við skýr lagaákvæði þar
um. -EÓ
grillaða grásleppu með ferskum
jurtum og hvítlaukssósu, smjör-
steikta grásleppu með karrý og dijon
sinnepssósu, engifersoðna grá-
sleppu og að sjálfsögðu einnig signa.
Það þarf auðvitað ekki að fara mörg-
um orðum um ágæti þessara rétta
því allir brögðust þeir eins og hinn
besti herramannsmatur.
Fyrir utan veitingastaðina standa
að þessu átaki Landssamband smá-
bátaeigenda, Rannsóknastofnun
fiskiðnaðarins og Aflanýtingar-
nefnd. -grii
Það verða eflaust fáir ef þá nokkrír sviknir af því að bragða á þeim gómsætu grásleppuréttum sem
helstu matreiðslumenn landsins bjóða upp á þessa vikuna. Meðal þeirra er Úlfar Eysteinsson mat-
reiðslumeistarí á Þremur frökkum. Tfmamymi Ami Bjama
OECD gefur íslenskri heilbrigðisþjónustu háa einkunn en bendir á að útgjöld vegna hennar
hafi á síðustu árum hækkað meira en í nágrannalöndunum:
Heilbrigðisþjónustan
er mjög góð og ekki dýr
Útgjöld til heilbrigðismála á íslandi jukust um 4% á árí að raungildi
á síðasta áratug. Þetta er því næst helmingi meiri aukning en að
meðaltali í OECD ríkjunum, en heilbrígðisútgjöld á fslandi eru nú
um 8,5% af landsframleiðsíu. Að áliti sérfræðinga OECD veitir ís-
lenska heilbrígðiskerfið þjónustu sem er yfir meðallagi að gæðum
með tilkostnað sem er einungis rétt umfram meðaltal annarra
OECD ríkja. Árangur í heilbrígðismálum á íslandi er langt umfram
það sem geríst og gengur hjá fiestum öðrum þjóðum.
í skýrslunni er bent á að hátt
verðlag á þjónustu á lyfjum sé ein
meginorsök hárra heilbrigðisút-
gjalda og af þeim sökum þurfi að
huga sérstaklega að orsökum
hárrar verðlagningar og að leiðum
til lækkunar. Mælt er með aukinni
samkeppni í sölu og dreifingu lyfja
og að núverandi lyfjaverðlagskerfi
verði lagt niður og tekin verði upp
frjáls verðlagning. Bent er á þá leið
að hvetja þá sem þjónustuna veita
til að keppa að aukinni markaðs-
hlutdeild, ýmist með samkeppni
um verð eða gæði. Þá mætti skoða
þá leið að taka upp afkastahvetj-
andi launakerfi fyrir heilbrigðis-
stéttir.
f heilbrigðisráðuneytinu var ný-
lega gerð könnun á lyfjakostnaði á
Norðurlöndunum. Tekin voru 16
algengustu lyf hér á landi og verð
þeirra borið saman við sömu lyf á
hinum Norðurlöndunum. Verð
lyfjanna reyndist vera 11% hærra
hér en í Noregi, 26% hærra hér en
í Danmörku og 63% hærra hér á
landi en í Svíþjóð.
í skýrslu OECD er lýst áhyggjum
yfir stöðugt meiri útgjöldum til al-
mannatrygginga. Þar séu fjármál
lífeyrissjóðanna alvarlegasta
vandamálið. Mælt er með því að
Iífeyrissjóðir verði sameinaðir í
stærri einingar, iðgjöld sjóðanna
verði hækkuð og lífeyrisgreiðslur
lækkaðar. Sérstaklega er hvatt til
þess að lífeyrisréttindi opinberra
starfsmanna og bankamanna verði
endurskoðuð.
í skýrslunni er Vcikin athygli á því
að Atvinnuleysistryggingasjóður
muni tæmast ef ekki dregur úr at-
vinnuleysi. Þar sem bætur úr
sjóðnum séu ekki sérlega háar er
mælt með að leitað verði eftir
sparnaði með því að stytta bóta-
tímann, auka greiðslur í sjóðinn
og losa hann undan útgjöldum
sem ekki tengjast atvinnuleysis-
bótum.
-EÓ
Dramatísk skólaslit í Vopnaíjarðarskóla. Skólastjórinn:
rosir
ut
Við Skólaslit í Vopnafjarðarskóla fyrir skömmu afhenti skóia-
stjórinn, Guðbrandur Stigur Ágústsson, kennurum og 11 út-
skrrftarnemendum rauöar róslr að skilnaði og gekk sfðan hálf-
grátandi út.
„Það er búið að segja mér upp,
og taka ákvörðun um að auglýsa
stöðuna iausa til umsóknar. Þetta
var annar veturinn minn sem
skólastjóri hérna,“ segir Guð-
brandur Stígur,
„Það er eittogannað," sagði hann
aðspurður um ástæðu uppsagnar-
innar en að öðru leyti vildi hann
ekki tjá sig um málið að svo
stöddu.
„Samskiptaörðugleikar," sagði
Sigrföur Bragadóttir, formaður
skólanefndar. „Leiðindamál sem
hefúr átt sér langan aðdraganda,'1
sagði hún en vildi ekki tjá sig frek-
ar um málið.
„Mér er náttúrulega mjög þungt
niðri fyrir út af þessu máli, en ég
vill ekkert segja um þetta núna.
Það er margt í þessu máli sem er
gífurlega óeðlilegt af hendi skóla-
nefndar og annarrahéma. Ég er að
láta kanna mína stöðu og þegar ég
er búinn að fá úrslit úr því þá ætla
ég að gera hreint fyrir mínum dyr-
um,“ segir Guöbrandur Stígur Ag-
ústsson.