Tíminn - 27.07.1993, Blaðsíða 2

Tíminn - 27.07.1993, Blaðsíða 2
2 Tíminn Þriðjudagur 27. júlí 1993 Rúm 26% atvinnulausra hafa gengið á sparifé, 12% selt bíl, 4% húseignir og 27% tekið lán sökum atvinnuleysis: Húsnæðiskostnaður 16.330 kr. að jafnaði hjá atvinnulausum Um 35% atvinnulausra voru einhleypingar (ógiftir, fráskildir, ekkj- ur/ekklar) en um 65% gift eða í sambúð, þegar upplýsinga var leit- aö i nýjustu vinnumarkaðskönnun Hagstofunnar í marslok s.l. Þeir einhleypu höfðu aðeins um 35.500 kr. heildartekjur að meöaltali mánuðinn fyrir könnunina, en samanlagðar tekjur þeirra sem voru í sambúö og maka þeirra voru um 108.200 krónur. Þegar leitað var upplýsinga um fjárhagsástæður kváðust 59% ekki hafa gengið á eignir sínar. En kringum 40% hafa gengið á eignir og/eða tekið lán sökum atvinnu- leysis. Húsnæðiskostnaður at- vinnulausra var um 16.300 kr. að meðaltali. Aðeins 5% atvinnu- lausra eru öreigar, þ.e. sögðust hvorki eiga eignir né sparifé. Við könnun heildartekna voru at- vinnulausir þátttakendur spurðir um tekjur í síðasta mánuði, þ.m.t. laun (ef þau voru einhver), at- vinnuleysisbætur, tryggingabætur, lífeyri og aðrar tekjur. Meðaltekjur allra atvinnulausra voru um 38.200 kr. Yfir fjórðungur þeirra var alveg tekjulaus og aðeins hjá fjórðungi voru heildartekjur yfir 40.000 kr. á nánuði. Fjórðungur heimila at- vinnulausra í sambúð þurfti að komast af með 65.000 kr. mánaðar- tekjur eða þaðan af minna. Með húsnæðiskostnaði er í könn- uninni átt við mánaðarlegar af- borganir af húsnæðislánum þeirra sem eru í eigin húsnæði, húsaleigu þeirra sem búa í leiguhúsnæði, mánaðargreiðslu heima hjá þeim sem enn búa í foreldrahúsum og mánaðarlegan húsnæðiskostnað hjá þeim sem búa við aðrar heimil- isaðstæður. Þessi heimiliskostnað- ur var um 16.300 kr. á mánuði að meðaltali hjá öllum atvinnulaus- um, en vitaskuld mjög mismun- andi. Fjórðungur atvinnulausra hefur engan húsnæðiskostnað. En hjá þeim fjórðungi sem mest þarf að borga er húsnæðiskostnaðurinn 25.000 kr. eða meira á mánuði, sem tæpast kemur á óvart í ljósi þess að nærri 60% allra atvinnulausra eru á aldrinum 20—39 ára, þ.e. á þeim aldri sem algengast er að fólk sé annað hvort á leigumarkaðinum ellegar að borga af nýjum eða ný- legum lánum vegna húsnæðis- kaupa. Sem fyrr segir voru 59% atvinnu- lausra svo vel sett að þau höfðu ekki þurft að ganga á eignir sínar. Rúmlega fjórðungur (26%) hafði hins vegar gengið á sparifé sitt Um níundi hver (12%) hafði selt bfl, einn af hverjum tuttugu (5%) hafði selt húsbúnað eða aðra muni, álíka margir selt verðbréf og litlu færri selt húseign. Þá hafði rúmlega fjórðungur (27%) atvinnulausra bjargað málunum (í bili a.m.k.) með lántöku, og um 12. hvert heimili hafði fengið aðstoð sveitar- félags. Athygli vekur að aðeins um 5% allra atvinnulausra eru öreigar, þ.e. sögðust hvorki eiga eignir né sparifé. Rúmlega þriðjungur allra at- vinnulausra hafði verið án vinnu lengur en í hálft ár, um 40% án vinnu í 3—5 mánuði og rúmlega fjórðungur skemur. - HEI Kríuvarp náði sér ekki á strik: Kuldi og væta drap ungana Víða um land hafa kríur ekki náð að koma upp ungum í sumar sökum óblíðrar veðr- áttu. „Ástandið er sérstakleg slæmt á Norðurlandi og í varpinu í Grímsbæ telst mér til að um það bil 70-80% unganna hafi drepisL Það má vel vera að fæðuskortur hafi orðið þeim að bana en líklegustu skýringuna tel ég þó vera kulda og vætu. En þetta fer eftir svæðum og á Barðaströnd hefúr varpið til dæmis gengið mjög vel,“ segir Guðmundur A. Guðmundsson, fuglafræðingur hjá Náttúr- ffæðistofhun. Hann telur varpið í ár ekki hafa nein alvarleg áhrif á stofn- stærðina enda sé krían langlff tegund og eru dæmi um að hún hafi orðið 22ja ára. -GKG. Hvert tapað starf kostar ríki og bæ um milljón kr. Heilsársatvinna Atvinnuieysistr. sjóður Félagsmálastofnanir A l vinnulekjur 1.170.000 Slyrklr 528.000 528.000 1 önnur félagsleg aðstoð 240.000 240.000 || Samtuls tekjur 1.170.000 768.000 768.0IX) Tekjuskattur (rfkls) 114.700 -23.186 -23.186 1 L'tsvur (sveitarfélög) 82.368 54.067 54.067 VSK, toilar og vörugjöld 164.000 116.447 116.447 Tryggingargjald 58.500 0 0 Samtals skattar (rfki-ftvfél.) 419.568 147.329 147.329 L'tgjöld rfkls/sveilarfélaga 0 768.000 768000 Tekjur/gjöld rfkis og sv.féL 419.568 -620.671 -620.671 Athygllvert er m.a., að auk þelrra 197.000 kr. sem teknar eru í tekjuskatt og útsvar af manni með 1.170.000 kr. árstekjur, þð er relknað með aö hann borgl næstum jafnháa upphæö, eða 164.000 kr., ( vlrðlsaukaskatt, tolla og vörugjöld. Belnlr og óbelnlr skattar viökomandl eru þannig um 361.100 krónur samtals. Skálholtskirkja veröur 30 ára f sumar. Kirkjusögusafn í Skálholti? Nefnd sem unnið hefur að tillögum um framtíð Skálholts leggur til að komið verði upp kirkjumuna- og kirkjusögusafni í Skálholti. Jafnframt leggur nefndin til að hafist verði handa um fomleifa- rannsóknir í Skálholti á þessum áratug. Hjá Sambandi sveitarfélaga hafa menn reiknað út að hvert miðl- ungslaunað starf sem tapast kosti ríki og sveitarfélag allt frá 800.000 kr. upp í 1.040.000 kr. á ári, annars vegar í beinum út- gjöldum og hins vegar í töpuðum skatttekjum. Hærri talan miðast við einstaklinga sem auk atvinnu- leysisbóta njóta húsaleigustyrkja frá félagsmálastofnun/sveitar- sjóði, sem ekki þarf að greiða öll- um atvinnulausum einstakling- um. í útreikningum þessum er miðað við meðalárstekjur upp á 1.170.000 kr. (97.500 kr. á mán- uði). Af þeim tekjum mundi rfld og sveitarfélag fá samtals um 420.000 kr. skatttekjur á ári. Verði viðkomandi hins vegar at- vinnulaus mundi það kosta um 528.000 kr. útgjöld fyrir Atvinnu- leysistryggingasjóð og allt að 240.000 kr. til viðbótar í húsa- leigustyrk, eða 768.000 kr. sam- tals. Þar af fengju ríki og sveitarfé- lag rúmlega 147.000 kr. til baka í formi skatttekna. Niðurstaða þessa dæmis verður sú, að auk allt að 768.000 kr. bóta- greiðslum ffá opinberum sjóðum missa þessir sjóðir af skatttekjum Lögreglan í Lundúnum íjarlægði grænfriðungana, þar sem þeir höfðu komið sér fyrir í anddyri viðskipta- skrifstofu sendiráðsins. Utan á sendiráðið hengdu Grænfriðungar borða með ýmsum áletrunum, s.s. ,J4o Way Norway", og einnig var áletrun sendiráðsins breytt í „Nor- way Kills“. Maður að nafni Tony Banks hlekkj- upp á 274 þús. krónur. Kostnaður (útgjöld og tekjutap) ríkis og sveit- arfélags af einu töpuðu starfi getur þannig orðið um 1.040.000 krón- ur, samkvæmt útreikningum á vegum Sambands ísl. sveitarfé- laga. Minna má á að spá Þjóðhagsstofn- unar gerir ráð fyrir að 5% mann- afla á vinnumarkaði verði að jafn- aði atvinnulaus á þessu ári og að aði sjálfan sig við grindverk fyrir ut- an sendiráðið og var handtekinn. „Enginn handtekur norska hval- veiðimenn fyrir að brjóta alþjóða- lög,“ sagði Andy Ottaway grænfrið- ungur eftir aðgerðimar í sendiráð- inu. „En með því að sniðganga norskar vömr getum við sýnt Norð- mönnum fram á, að hvaladráp koma illa niður á viðskiptunum." það hlutfall hækki í 5,5% til 6% á árinu 1994. Gangi það eftir verða í kringum 7.500 manns atvinnu- lausir að meðaltali allt næsta ár. Það getur kostað ríki og sveitarfé- lög allt að 2.000 milljónir króna vegna samdráttar skatttekna og þar á ofan 4-5 milljarða króna í at- vinnuleysisbætur og framfærslu- styrki á næsta ári, eða samtals 6 til 7 milljarðar króna. - HEI Loðnuveiói gengur vel „Loðnuveiðin gengur bara vel alltaf. Það er þó einhver kaldi þama úti núna,“ segir Þórður Jónsson, rekstrarstjóri Sfldar- verksmiðju ríkisins á Siglu- firði, í samtali við Tímann. Engin skip vom á miðunum á sunnudaginn. Þau vom öll annað hvort að landa eða sigla út á miðin. „Þeir komu þarna út og þá hefur verið smá uppi- hald í þessu, eins og hefur oft orðið í nokkra klukkutíma, og kaldaskítur," segir Þórður. „En það er alveg greinilegt að þetta er það mesta sem veiðst hefur í júlímánuði. Það hefur aldrei veiðst neitt í líkingu við þetta á þessum tíma.“ GS. Margt góðra muna hefúr varðveist frá Skálholti hinu foma. Megnið af þessum munum geymir Þjóðminja- safn íslands og sumir þeirra koma sjaldan fyrir almennings sjónir. Nefndin vill að hluta þessara muna verði komið fyrir í kirkjusögusafni í Skálholti, en nefndin telur að Skálholt sé þungamiðja í kirkjusögu íslands. Nefndin var skipuð í maí 1991, en hún var undir forystu Lám Margrétar Ragnarsdóttur alþingismanns. Hlut- verk nefndarinnar var að gera tillögur um framtíðamppbyggingu Skálholts. Unnið hefur verið að deiliskipulagi TiIIagan var samþykkt með fimm at- kvæðum gegn einu, en einn sat hjá. Það var Ölafur Kristjánsson bæjar- stjóri sem greiddi atkvæði gegn álykt- uninni, en hann telur að ályktunin hafi verið mistök. í ályktun bæjarstjómarinnar er bent á að eitt sveitarfélag á norðanverðum Vestfjörðum uppfylli ekki það mark- mið sem sett hefur verið fram að 90% íbúanna séu í innan við 30 mínútna fyrir Skálholt og lýsir nefndin stuðn- ingi við þær hugmyndir sem nú em til umfjöllunar hjá Skipulagi ríkisins og ráðherra. Nefndin leggur til að eftir- taldar bygðingar verði byggðar á staðnum: lbúðarhús fyrir forstöðu- mann skóla, viðbygging við sumar- búðaskála, hús til móttöku ferða- manna með bókasafni og sýningar- og ráðstefnusal, viðbygging við skóla og ein til tvær starfsmannaíbúðir. Enn fremur leggur nefndin til að uppbygg- ing Þorláksbúðar (skrúðhúss) verði hafin. -EÓ akstursvegalengd frá aðalþjónustu- kjama og að það geti hvorki myndað heildstætt samfélag né heildstætt at- vinnusvæði. Einnig er minnt á að lega Bolungarvíkur sé sem endastöð í þessu sveitarfélagi sem talað er um að búa til. Það var Kristinn H. Gunnarsson al- þingismaður sem bar tillöguna upp, en hann á sæti í bæjarstjóm Bolung- arvíkur. -EÓ Grænfriðungar mótmæla í norska sendiráðinu í Lundúnum: Leggja áherslu á viöskiptabann Liölega þrjátíu Grænfríðungar gripu til aðgerða í norska sendiráð- inu i miðborg Lundúna í gær. Grænfríöungarnir voru að mótmæla hvalveiöum Norðmanna og leggja áherslu á stuðning sínn við al- þjóölegt viðskiptabann á norskar vörur. Bæjarstjórinn einn vill sameiningu Bæjarstjóm Bolungarvíkur hefur samþykkt ályktun þar sem hafnað er tillögu nefndar á vegum Fjóröungssambands Vestfiröinga um samein- ingu sveitarfélaga á norðanverðum Vestfjörðum i eitt.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.