Tíminn - 03.11.1993, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Miðvikudagur 3. nóvember 1993
Framlög ríkisins til SÁÁ
hafa minnkað um 30% á
síðustu árum:
Á næsta ári verður SÁÁ gert að
innheimta 15 milljónir króna af
sjúklingum sem koma þar í
meðferð við áfengis- og fíkni-
efnaneyslu, samkvæmt frum-
varpi til fjáríaga. Þetta þýðir að
framlög ríkisins til SÁÁ verða
skorin niður um 8% en á fjár-
lögum 1992 og 1993 var yfír
30% niðurskurður frá fyrri ár-
um.
Ef áform stjómvalda ná fram að
ganga mun framlag ríkisins til
sjúkrastofnana SÁÁ nema 170
milljónum króna á næsta ári en
það nam ekki alls fyrir löngu um
250 milljónum króna á árs-
grundvelli. Þessi mikli niður-
skurður hefur gert það að verk-
um að í ár stefnir í að SÁÁ verði
rekið með einhveijum halla.
Stjóm SÁÁ hefur harðlega mót-
mælt þessum áformum stjórn-
valda og telur að með slíkum
niðurskurði verði SÁÁ gert
ókleift að halda áfram óbreyttri
starfsemi, auk þess sem verið sé
að mismuna sjúkrastofnunum.
Stjórnin hefur óskað eftir við-
ræðum við heilbrigðisráðherra
um málið en ekki fengið nein
viðbrögð af hálfú ráðuneytisins,
enn sem komið er.
Theódór S. Halldórsson, fram-
kvæmdastjóri SÁÁ, segir að við-
búið sé að það þurfi að loka eftir-
meðferðarstofnuninni á Staðar-
felli í Dölum ef boðaður niður-
skurður kemur til ffamkvæmda.
Sökum spamaðaraðgerða í kjöl-
far niðurskurðar í ár, varð að
loka Vík á Kjalamesi en þar var
opnað á nýjan leik í fyrradag. Til
að byrja með er ætlunin að hafa
þar opið fram til áramóta.
Framkvæmdastjórinn segir að
hluti af sjálfsafla fé SÁÁ komi frá
spilakössum og það sé m.a. not-
að til bygginga, húsnæðis sam-
takanna, viðhalds, fræðslumála,
auk þess sem SAÁ veitir fé til
göngudeildar á Akureyri. Aftur á
móti hafa gjöld verið innheimt af
þeim sem notfæra sér göngu-
deild samtakanna í Ármúla og
nema um 5-6 milljónum á ári.
Hins vegar er rekstur sjúkra-
stofnana að stærstum hluta
framlög úr ríkissjóði.
-GRH
PERMAFORMHUS AFHENT Um nokkurra mánaða skelð hafa byggingarfyrirtaekin Ármannsfell hf. og Álftárós hf. haft samvinnu
um byggingu á svokölluðum Permaformhúsum að norskri fyrirmynd, en þau eru nýsköpun I byggingariðnaði hér á landi.
Á myndinni sést fyrsti kaupandinn, Kári Lútersson, taka við lyklunum að fyrsta Permaformhúsinu af Ármanni Emi Ármannssyni, forstjóra Ármannsfells. G.Th.
Umboðsmaður gæruútflytjenda segir gæruverð hér á landi hafa verið mun lægra en
heimsmarkaðsverð síðan 1987:
Sauðfjáifcændur tapaó
hundruðum milljóna
Valdimar Einarsson, sem hefur haft milligöngu um útflutning á
gærum, telur aö íslenskir sauöfiárbændur hafi á síðustu árum tap-
aö hundruðum milljóna króna vegna þess aö gæruverö á Islandi
hefur ekki veriö í samræmi við heimsmarkaðsverð. Hann segir aö
hægt sé aö fá 36% hærra verö í Finnlandi fyrír hvítar lambsgærur
en á islandi og margt bendi til aö hægt sé aö fá enn hærra verð fyr-
ir gærur í Þýskalandi, Bretlandi og Suður-Kóreu.
Það er ekki þannig að gæruverð á
íslandi hafi alltaf verið lægra en
heimsmarkaðsverð. Gæruverð á ís-
landi var t.d. umtalsvert hærra en
erlendis á árunum 1980-1986.
Heimsmarkaðsverð hækkaði mjög
mikið árið 1987, en árið eftir lækk-
aði verðið á íslandi og verðið hefúr
raunar lækkað ár frá ári þar til á
þessu ári. Heimsmarkaðsverð á gær-
um hrundi árið 1990 og var verðið
þá álíka og hér á landi. Síðan hefur
heimsmarkaðsverðið hækkað, en á
þó enn langt í land með að ná því há-
. marki sem það náði árið 1987.
Valdimar fullyrðir að sauðfjár-
bændur hafi tapað hundruðum
milljóna króna vegna þess að gæru-
verð á íslandi hefur ekki verið í sam-
ræmi við heimsmarkaðsverð. Hann
bendir á að árið 1983 fengu sauðfjár-
bændur 7% tekna sinna af sölu gæra
og 82% vegna sölu á kindakjöti. í
fyrra hafi bændur aftur á móti feng-
ið 2% teknanna af gærum og 88% af
kjöti. Á grundvelli þessara talna full-
yrðir Valdimar að kindakjötsverð
hafi undanfarin ár verið hærra en
það hefði þurft að vera, vegna þess
að bændur hafi ekki fengið fullt verð
fyrir gærumar. Valdimar segir að ís-
lenskar gærur séu í háum gæða-
flokki og því eftirsóttar erlendis. Er-
lendis séu lömb oft rúin 2-3 sinnum
fyrir slátrun og því séu skinnin oft
rispuð, auk þess sem þau séu stund-
um skemmd eftir skordýrabit. ís-
lensku skinnin séu laus við þetta.
Þau séu auk þess þyngri og stærri en
útlendu skinnin og auðvelt ætti að
vera að fá það metið í verði.
Valdimar segir að á næstu 2-3 árum
ætti að vera hægt að auka nettótekj-
ur sauðfjárbænda um allt að 60
milljónir með því að selja íslenskar
gærur á heimsmarkaðsverði. -EÓ
Verslunarráð fagnar vaxtalækkun:
Ekki áhættulaus
Verslunarráö íslands fagnar aögeröum ríkisstjómarinnar til lækk-
unar vaxta og lýsir þeirrí von sinni aö atvinnulíf þjóðarínnar geti nú
farið aö rétta úr kútnum eftir langvarandi stöönunarskeið.
I tilkynningu frá ráðinu segir að fram í auknum viðskiptahalla og
efnahagsstefna undanfarinna miss-
era hafi miðast við að ná stöðugleika
í verðlagi og jafnvægi í efnahagslíf-
inu. Verðbólga hafi verið lág á al-
þjóða mælikvarða, þrátt fyrir tvær
gengisfellingar síðustu 12 mánuði.
Viðskiptahalli verði væntanlega
1,5%, en hafi leitt til betra jafnvægis
milli einstakra atvinnugreina.
Verslunarráð varar við því að vaxta-
lækkun hvetji til aukinna þjóðarút-
gjalda, bæði til einkaneyslu og fjár-
festinga, og sé því ekki án áhættu.
Aukin eftirspum eftir vörum og
þjónustu innanlands gæti komið
leitt til kostnaðarhækkana hjá at-
vinnulífinu. Því verði nauðsynlegra
en áður að takmarka hallarekstur og
lánsfjárþörf ríkissjóðs.
„íslensk fyrirtæki hafa hagrætt gíf-
urlega á þessum þrengingatímum í
atvinnulífinu. Því má ætla að þau
séu betur í stakk búin en áður að
auka framleiðslu og standast sam-
keppni á innlendum sem erlendum
markaði. Vaxtalækkunin skilar því
aðeins tilætluðum árangri að fyrir-
tækin geti aukið framleiðslu þjóðar-
innar og útflutning í takt við eftir-
spum eftir innlendum og erlendum
vömm. Því er mikilvægt að stjóm-
völd íþyngi ekki fyrirtækjum með
nýjum álögum eða óvönduðum
vinnubrögðum í stjómsýslunni.
Góður árangur hlýtur alltaf að vera
forsenda fyrir bættum lífskjörum
þjóðarinnar." (Fréttatilkynning)
Ein stutt
Áslaug sendi Tímanum þessa vísu í
gær eftir að hafa séð ellefufréttir
Sjónvarps í fyrrakvöld:
Reynast lítið raunhœf drög
að réttvísinni á Fróni.
Að bara ef Halldór bryti lög,
þá blessist allt hjá Jóni.
Brýnt að innheimta framlaga í Menningarsjóð út-
varpsstöðva verði tekin föstum tökum:
Sinfóníuhljóm-
sveitin í
100 m.kr. skuld
Sinfóníuhljómsveitin skuldaði ríkissjóði um 57 milljónir kr. í
upphafi síðasta árs og þessi skuld haföi hækkaö í nær 102
milljónir í lok ársins. Ríkisendurskoðun segir skuldina eiga
rætur aö rekja til um 97 milljóna kr. ógreiddra framlaga Menn-
ingarsjóðs útvarpsstöðva og hins vegar hátt í 9 milljóna
ógreiddra framlaga Seltjamamesbæjar.
Vegna vanskila þessara aðila
hafi ríkissjóður þurft að fjár-
magna stærri hluta af rekstri
hljómsveitarinnar en ella. Brýnt
sé að innheimta framlaganna
verði tekin föstum tökum og beri
að fela framkvæmdastjóm hljóm-
sveitarinnar frumkvæði í þeim
efnum. Ríkisendurskoðun telur
sömuleiðis að taka verði fjár-
mögnun Sinfóníunnar til endur-
skoðunar.
Lögum samkvæmt standa þessir
aðilar að rekstri Sinfóníuhljóm-
sveitarinnar: Ríkissjóður 56%,
RÚV/Menningarsjóður útvarps-
stöðva 25%, Reykjavíkurborg
18% og Seltjamamesbær 1%.
Tekjur Menningarsjóðsins em
sérstakt 10% gjald á auglýsingar í
útvarpi og sjónvarpi. Hlut Ríkis-
útvarpsins í rekstri Sinfóníunnar
skal greiða af tekjum þessum áð-
ur en Menningarsjóðurinn út-
hlutar útvarps- og sjónvarps-
stöðvum styrkjum til dagskrár-
gerðar. Ríkisendurskoðun segir
að erfitt hafi reynst að innheimta
þetta framlag hjá sjóðnum á síð-
ari ámm, þrátt fyrir skýr laga-
ákvæði og skyldu sjóðsins í þess-
um efnum. Jafnframt liggi fyrir
að Menningarsjóðurinn hafi átt í
erfiðleikum með að innheimta
lögboðnar tekjur sínar hjá „til-
teknum útvarpsstöðvum". - HEI
Gert að inn-
heimta 15
milljónir af
sjúklingum