Tíminn - 16.11.1993, Page 6

6
Veröld
Þriðjudagur 16. nóvember 1993
Rússaher frú Lett-
landi næsta úr?
Rússnesk stjórnvöld segjast
reiðubúin að kveðja heim allt
herlið sitt í Lettlandi fyrir 31. ág-
úst næsta ár ef samkomulag ná-
ist með stjómum Lettlands og
Rússlands um framtíð tveggja
rússneskra stöðva í fyrrnefnda
landinu. Önnur ratsjárstöðin
hefur það hlutverk að vera til
vamar gegn eldflaugum og hin
er til að fylgjast með gervihnött-
um. Ekki kemur fram í fréttinni
hvernig Rússar ætlast til að
stöðvamar verði starfræktar eftir
að her þeirra er á brott.
í aprfl s.l. höfðu Rússar enn
22.000 manna herlið í Lettlandi.
Ári áður höfðu þar verið
57.000 rússneskir hermenn.
Lettneska stjómin hefur krafist
þess að allt rússneskt herlið
verði á brott úr landinu fyrir
lok þessa árs. Reuter.
Nýkomin er út í Frakklandi bók
með framlagi af ýmsu tagi frá
100 íslömskum menntamönn-
um, sem taka eindregna afstöðu
með Salman rithöfundi Rushdie
og lýsa yfir andstyggð á dauða-
dómi íransklerka á honum. Má
telja útkomu bókarinnar tíma-
mót í því máli, því þetta er í
fyrsta sinn sem Rushdie fær svo
eindreginn stuðning frá múslím-
um og í fyrsta sinn sem margir
múslímar koma fram í einni
fylkingu honum til hjálpar.
Einn hundraðmenninganna,
líbanskt skáld að nafni Akbar
Baydou, segir íslamska mennta-
menn hingað til hafa verið alltof
deiga gagnvart ofstækismönnum
sem þar með hafi fengið nánast
einkarétt á að túlka sögu og
hefðir íslams. Bannfæringin á
Rushdie sé þar af leiðandi farin
að móta framtíð íslamska heims-
ins.
Þrír franskir útgefendur standa
að útgáfu bókarinnar, sem hefur
titilinn Pour Rushdie (Fyrir
Rushdie). í henni er ýmisskonar
framlag - ljóð, sendibréf, skil-
greiningar af ýmsu tagi o.fl. - frá
rithöfundum, myndlistarmönn-
um, háskólamönnum og blaða-
mönnum frá borgum eins og
Damaskus, Bagdað, Gaza, Teher-
an, Ankara, Algeirsborg og Beir-
út.
Ame Ruth skrifar af þessu til-
efni í sænska blaðið Dagens Ny-
heter, að með útkomu bókar
þessarar hafi Rushdie hlotið nýja
virðingu með því að vera tekinn
í hóp íslamskra píslarvotta í þágu
tjáningarfrelsis. Ruth minnir í
því sambandi á að því fari fjarri
að Rushdie hafi einn mennta-
manna undanfarið orðið fyrir of-
sóknum af hálfu ofstækismanna
í íslam, enda þótt hann sá nánast
sá eini af slíkum sem verulega sé
þekktur á Vesturlöndum. Af
þeim má nefna Turan Dursun,
tyrkneskan blaðamann, sem
myrtur var s.l. vetur, og Súdan-
ann Mahmoud Muhammad Ta-
ha, sem af ráðamönnum lands
síns var fordæmdur sem villutrú-
armaður og tekinn af lífi 1985.
Ame Ruth kallar hann „hugrak-
kasta íslamska fríþenkjara á
þessari öld", og kveður hann
hafa gert rökréttustu tilraunina
til þessa til útskýringar á íslam út
frá viðmiðunum Iýðræðis.
Yfir helmingur þeirra, sem leggja
til efni í bókina, em flóttamenn frá
ættlöndum sínum. -DN/DÞ
Khomeini erkiklerkur. Eru ofsóknir hans og eftirmanna hans ó hendur
Rushdie að snúasi upp í bölvun sem slær íslamsheim?
Jeltsín -tilskipunin um forseto-
kosningar enn í gildi.
Forsetakosningar
kannski næsta ár
Boris Jeltsín Rússlandsforseti gaf
í gær í skyn að vera kynni að
hann léti forsetakosningar fara
fram 12. júní 1994, samkvæmt
útgefinni tilskipun um það. Er
svo að sjá af þessu að Jeltsín sé í
vafa um hvort hann eigi að sitja í
forsetaembætti út kjörtímabil
sitt.
„Ég vona að þið hafið ekki
gleymt því að tilskipunin um
forsetakosningar 12. júní 1994
er enn í gildi,' sagði Jeltsín í við-
tali við blaðið Ísvestíja. „Sú til-
skipun verður áfram í gildi nema
ég nemi hana sjálfur úr gildi.'
Jeltsín leysti þingið upp 21.
september og fyrirskipaði kosn-
ingar til nýs og öðruvísi löggjaf-
arþings 12. des. Hann ákvað um
leið að forsetakosningar færu
fram í júní á ári komanda, til að
eyða grunsemdum um að hann
hygðist láta kjósa á þing í þeim
tilgangi fyrst og fremst að styrkja
stöðu sína persónulega.
En fyrr í mánuðinum virtist
hann hafa skipt um skoðun í því
efni og sagði fjölmiðlum að hann
væri ekki lengur meðmæltur for-
setakosningum næsta ár og ætl-
aði að sitja í embætti út kjör-
tímabil sitt. Mótmæltu stjómar-
andstæðingar því harðlega.
Reuter.
100 íslamskir
menntamenn
rísa upp til
varnar Rushdie
1COLOMBO - Um
450 liðsmenn stjórnar-
hers Sri Lanka og um
400 bardagamenn tamflsku upp-
reisnarhreyfingarinnar Tamil Ee-
lam-frelsistígrar (LTTE) féllu í
orrustu þessara aðila sem hófst á
fimmtudag og er nýlokið. Er
þetta haft eftir stjómarhernum.
Þetta kvað vera ein mesta orr-
ustan til þessa í borgarastríðinu á
Sri Lanka, sem hófst fyrir um
áratug. Var hún háð um herstöð
stjórnarhersins á Jaffnaskaga,
sem að mestu er í höndum
LTTE. Hreyfing þessi vill gera
norður- og austurhéruð Sri
Lanka að tamflsku ríki.
HYDERABAD - 11
manns fórust á sunnudag
af völdum jarðsprengju í
Mahbubnagar-héraði í indverska
fylkinu Andhra Pradesh. Yfirvöld
segja ólögleg maóistasamtök, sem
nefnast Alþýðustríðshópur
(skammst. heitis á ensku PWG),
völd að sprengingunni. PWG hef-
ur undanfarið háð stríð gegn yfir-
völdum með skæmm og hryðju-
verkum og virðist hafa nokkurt
fylgi meðal fólks í dreifbýli. Til
marks um það er að allsherjar-
verkfall sem hópurinn boðaði til
5. nóv. lamaði fylkið að miklu
leyti.
GENF — Horfur eru á að
berklar verði um 30 millj-
ónum manna að bana á
næstu 10 árum nema því aðeins
að meira fé verði varið til að
hindra útbreiðslu þeirra, segir Al-
þjóðlega /heilbrigðismálastofnunin
(WHO)ji skýrslu sem lögð var
fram í gær. Að sögn WHO verða
berklar þessi árin fleiri fullorðn-
um manneskjum að bana árlega
en allir aðrir smitsjúkdómar sam-
anlagt.
SARAJEVO - Bardagar
múslíma og Króata í Bo-
sníu fóm harðnandi í gær
og virðist sem Bosníu-Króatar,
sem yfirleitt hafa farið heldur
halloka í viðureignum við Bo-
sníu-múslíma s.l. sex mánuði,
leitist nú við að hefja gagnsókn.
Króatar fá til þess einhvem stuðn-
ing frá Bosníu-Serbum. í Fojnica
og Bakovici, tveimur borgum í
Mið-Bosm'u sem nú er barist um,
er fátt manna eftir nema um 600
sjúklingar á tveimur geðveikra-
hælum. Af þeim em um 60 böm.
MOSKVA — Tvær millj-
ónir manna hafa það sem
af er árinu flutt búferlum
til Rússlands frá öðrum fyrrver-
andi sovétlýðveldum, að sögn
innflytjendamálastofnunar Rúss-
lands. Flest þetta fólk er Rússar og
er hér um að ræða innflytjenda-
straum sem hófst eftir að Sovét-
rflcin leystust upp 1991.
Forstöðumaður innflytjenda-
stofnunarinnar segir að búast
megi við allt að sex milljónum
manna í viðbót næstu tvö árin,
þar af um þremur millj. frá Mið-
Asíu, en þaðan munu vera flestir
þeirra Rússa sem þegar hafa Ðust
til ættlandsins frá öðrum fyrrver-
andi sovétlýðveldum.
6BEIRÚT —; Verkamanna-
flokkur Kúrdistans, þekkt-
astur undir skammstöfun-
inni PKK, segir liðsmenn sína hafa
gert 552 árásir í Tyrklandi s.l.
mánuð, drepið í þeim árásum yfir
1300 tyrkneska hermenn og „er-
indreka' og tekið til fanga 186
hermenn og þrjá erlenda ferða-
menn. Á sama tíma, segir í frétta-
tilkynningu frá PKK, missti
skærulið flokksins, sem berst fyrir
sjálfstæðu kúrdnesku ríki, 112
menn auk þess sem Tyrkir myrtu
tugi óbreyttra kúrdneskra borgara.
LUNDÚNUM — Heims-
markaðsverð á olíu var í
gær 15.40 dollarar á tunnu
og hefur aldrei verið lægra síðan í
Persaflóastríði. Samtök olíuút-
flutningsríkja (OPEC) hafa
áhyggjur af þessu en eru hikandi
við að draga úr framboði til að fá
upp verðið. Olíuverðið á heims-
markaði hefur lækkað um næst-
.um fjórðung s.l. 12 mánuði og
segja OPEC-ríki að þar sé einkum
um að kenna aukinni framleiðslu
Bretlands og Noregs.