Tíminn - 06.01.1994, Page 11

Fimmtudagur 6. janúar 1994
WmmWW
n
Trú og saga
Það, ab minnast ýmissa við-
burða úr trúarsögu hvers lands á
frímerkjum þess, er liður í því að
láta frímerkin skila sem best því
hlutverki sínu að vera nafnspjald
þjóðar þeirrar, er gefur þau út.
Ef vib lítum aöeins á söguna hér
heima, þá hafa trúarbrögð á
landinu oftlega verið kynnt með
frímerkjum og sérstimplum. Sé
byrjab á Alþingishátíðarsam-
stæðunni, þá em þar landvættir
og rúnir, útskomar öndvegissúl-
ur, landið helgab, lögsögumað-
urinn á 50 aura ftímerkinu, sem
margir vilja túlka sem Þorgeir
Ljósvetningagoða er hann segir
upp lög um kristnitöku. Eftir það
var ísland rómversk-kaþólskt
land í 550 ár. Ábur hafði það ver-
ið heiöið í 126 ár, það er aö segja
að íbúamir höfðu ab mestu leyti
verið Ásatrúar. Eftir að Jón Ara-
son og synir hans vom teknir af
lífi í Skálholti og þannig gerðir
að píslarvottum, varö svo landið
lúterstrúar og er svo enn.
Ef við svo skoðum 10 króna frí-
merkið úr Alþingishátíöarsam-
stæöunni, þá er goðinn ab vinna
eiða við fómaraltariö. Þama höf-
um við mynd af trúarathöfn í
Ásatrú. Eins og þegar öndvegis-
súlunum var varpað í hafið á 10
aura frímerkinu og þegar landið
var helgað á 15 aura frímerkinu.
En höldum áfram með trúarlega
sögu á íslenskum frímerkjum.
Matthías Jochumsson var á sín-
um tíma eitt merkasta trúarskáld
sem ísland hefir átt. Tel ég mig
þá ekki halla á bróöur Eystein né
heldur Hallgrím. Þess má geta, ab
svo vel var Matthías að sér í trú-
fræðinni að hann tók að sér að
þýða kaþólska sálmabók fyrir
Meulenberg biskup kaþólskra í
Landakoti. Frímerkin með mynd
haiis komu út áriö 1935 og svo
yfirprentuö 1939 og 1941. Píslar-
votturinn og þjóðhetjan Jón Ara-
son fær svo frímerki af sér í full-
um biskupsskrúöa árið 1950, á
400 ára ártíð sinni. Þá má nefna
handritaútgáfumar 1953 og
1970, og svo kirkjuleg innsigli í
blokkum vegna frímerkjasýn-
inga.
Rómversk-kaþólski þjóðardýr-
lingurinn Þorlákur helgi fær svo
frímerki með mynd sinni árið
1956 á 900 ára aftnæli Skálholts.
Á 800 ára ártíð sinni á s.l. ári fékk
hann svo sérstimpil á Þorláks-
messu á vetri. Þorláksmessa á
sumri er hins vegar sú er kaþ-
ólska kirkjan heldur hátíðlega,
og söng þá Alfreð Reykjavíkur-
biskup messu í Skálholti á ártíð
hans í sumar. í þessari frímerkja-
samstæbu er einnig mynd af
fomri Skálholtskirkju og lúterski
biskupinn og þmmuprédikarinn
Jón Vídalín fær einnig mynd
sína í þeirri samstæðu. Svona má
lengi telja:
Jón Þorkelsson 1959; Gub-
brandur Þoriáksson, Hallgrímur
Pétursson, kristnitakan, Sæ-
mundur fróði, árið 1974; Hall-
grímur aftur 1975; kirkjan á
Húsavík 1976; séra Bjami Þor-
steinsson, Pétur Guöjónsen og
Sveinbjöm Sveinbjömsson árið
1979; jesúítinn Nonni 1980;
krossinn frá Upsum, sem hékk
yfir altarinu í páfamessunni,
1981; Maríumynd 1984; Biblían
sama ár; Núpsstaður 1988;
Hvanneyri 1989; en látum hér
staðar numið í þessari upptaln-
ingu. Þó skal því ekki gleymt, að
800 ára ártíð þjóðardýrlings okk-
ar, Þorláks Þórhallssonar, var á
síðasta ári. Var af því tilefni, eins
og áður segir, sérstimpill á R-1
þann 23. desember, eða á Þor-
láksmessu á vetri.
í Belgíu og Ungverjalandi er svo
gefin út sameiginleg útgáfa frí-
ÞINGEYRAKLAUSTUR
800
ÍSLAND
Innsigli klausturs.
FRIMERKI
merkja, þann 15. mars í ár. Þar er
minnst eins af þekktari handrit-
um veraldar, sem er messubókar-
handritið „Missale Romanum"
eða rómversk messubók Matthí-
asar Corvinusar, konungs Ung-
verjalands. Þessi messubók var
unnin í vinnustofu Attavante í
Flórens á ámnum 1485- 1487 og
er eðlilega á latínu. Bókin var
upphaflega í eigu konungsins,
síðan í eigu Maríu drottningar,
þá Filippusar II Spánarkonungs.
Síðan hefir hún gengið á milli
bókasafna í Frakklandi og á Nið-
urlöndum, uns nú að hún er í
„Bibliothéque Royale Albert I".
Þar er einnig að finna handrita-
söfn frá jesúítum og bollandist-
um. Löndin gefa út þrjú frímerki
hvort og eina blokk með mynd
heillar síðu úr messubókinni.
Jafnframt selja þau frímerki
hvors annars, þar sem um sam-
útgáfu er ab ræða.
Samstœöan meö
merkjunum frá
1956.
Önnur skemmtileg útgáfa, sem
fellur undir þetta þema, kom út
þann 5. mars í fyrra og verða þau
merki til sölu fram til 4. júní.
Þetta em merki með myndum úr
píslargöngu Krists. Er þetta ell-
efta samstæðan sem Suðurafríku-
ríkið Bophuthatswana gefur út.
Myndefnib er sótt í guöspjöllin.
Krafan um frelsi Barrabasar, Lúk.
23:25, er myndefni 35 centa frí-
merkisins. Jesús ber krossinn,
Jóh. 19:17, er myndefni 70 centa
merkisins. Símon frá Kyreníu
tekur krossinn, Mark. 15:21, er
myndefni 90 centa merkisins og
loks er myndefni 1,05 rand
merkisins þegar hermennimir
negla Krist á krossinn, skv. Mark.
15:23.
Allar þessar útgáfur, en tíu hafa
komið áður, hafa verib einstak-
lega fallega unnar af Johan van
Niekerk. Þær em prentaðar af rík-
isprentsmiöjunni í Pretoríu með
litógrafískri aðferð.
Látum svo þessa punkta nægja
um trú og sögu á frímerkjum, en
eins og sjá má er þama mörgu að
safna, bæði innanlands og utan.
Sigurður H. Þorsteinsson
„Post-Keynesismi"
Post-Keynesian Economics,
eftir Stephen Rousseas. xiv -128 bls.
Önnur útgáfa. M.E. Sharpe, New York.
„Fjarri fer, að einhugur sé um
peningafræði eftir daga Keynes.
Bók þessi er gagnrýnið yfiríit yf-
ir nokkra meginþætti hennar. í
huga ber samt sem ábur aö hafa
að segja má, að nútíma pen-
ingastefna (ath. í Bandaríkjun-
tun) hafi verið upp tekin fjórum
árum eftir samkomulagsgerð
bandaríska fjármálaráðuneytis-
ins og Seðlabankans í mars
1951 eða á útþensluskeiðinu
1955-57, þegar aðgerba á opn-
um markaöi var fyrst neytt sem
megin-tóls stefnu í peningamál-
um... Síðan hafa tveir helstu
skólar stefnumörkunar í pen-
ingamálum verið hinn ný-klass-
íski keynesismi og fjárhyggjan,
Spánarferð er heiti bókar eftir
Pétvu J. Hraunfjörö, sem Ólöf P.
Hraunfjörð sér um útgáfu á,
undirtitill er Draumar og Ijóð.
Pétur fæddist áriö 1885, ólst
upp við Breiðafjörð og stundabi
sjó á skútxun, en var lengstum
verkamaður í Reykjavík, þar
sem heilsubrestur vamaði hon-
um að stunda sjó og útgerð.
Hann lést árið 1957.
Spánarferðina, sem titill bók-
arinnar vísar til, fór Pétur á Alli-
BÆKUR
sem til uppgangs og forræðis
hófst á sjöunda áratugnum. í
„post-keynesiskri" fjármála-
fræði er málstökum hvona
tveggja hafnað. Framboð pen-
inga er tahð ráðast af þjóðar-
tekjiun, en ekki öndvert. í því
felst kenning um inngróið
(endogeneous) framboð peninga
... Eins og rök veröa aö færð í
meginmáh svarar hún betur til
rits Keynes Treatise (on Money)
heldur en til umfjöllunar hans í
General Theory ... Ef leiðarhnoöa
er í umfjöllun þessari, er það
það, að post-keynesistar hafi að
miklu leyti leitt hjá sér vanda-
mál af völdum fjármálalegra
ance árið 1917. Var súför í engu
lík þeim Spánarferöum sem nú
em tíðkabar. Höfundur hélt
dagbók, sem er uppistaðan í
ferðasögunni og hin eftirtektar-
verðasta. Draumar em annar
hluti bókarinnar, em þeir skil-
merkilega sagðir, og ljóð Pémrs
em hinn þriðji hluti.
Verði bókarinnar er mjög í hóf
stillt og kostar hún þúsirnd
krónur.
(Fréttatilkynning)
nýmæla." Svo segir í formála
fyrri útgáfu (1985).
í formála að síðari útgáfu bók-
arinnar (1992) segir: „Síðla á
sjötta áratugnum var stofnað til
umfangsmeiri athugana en
nokkm sinni ábur á skipan fjár-
mála á Bretlandi og í Bandaríkj-
unum. Breska Radcliffe-nefndin
var skipuð 1957 og birti hún
endanlegt álit sitt í ágúst 1959
ásamt með þremur bindum af
minnisblöðum um vitnisburð
(Memoranda of Evidence) og
stóm bindi með framburði
vitna (Minutes ofEvidence). Öld-
ungadeild Þjóðþings Bandaríkj-
anna hóf líka 1957 rannsókn á
fjármálalegu ásigkomulagi
Bandaríkjanna og öðm hverju
birti hún á næsm ámm skýrslur
(Reports) og gögn (Compendia)
upp á þúsundir blaðsíðna. í maí
1958 var í Bandaríkjunum líka
sett upp óháð athugunamefnd
peninga- og lánamála, kosmð af
Council for Economic Develop-
ment og Ford and Merrill-
stofnuninni, og birti sú nefnd
lokaskýrslu sína í júní 1961
ásamt með átta bindum af
rannsóknarskýrslum, athugun-
um einstakra þátta (mono-
graphs) og rannsókna. Loks
stóð Sameiginlega efnahags-
málanefnd Þjóðþingsins að fyr-
irköllun vitna (hearings) og
birti umsögn um álit athugun-
amefndarinnar..."
„Af öllum álitsgerðunum sætti
álit Radcliffe-nefndarinnar ein
haröri og fremur óvæginni
gagnrýni, — ef til vill sakir þess,
að það lagði dálítið nýtt til
mála... Hávaðanum olh „þáttur
allsherjar lausafjár" í áliti henn-
ar. Og það var R.S. Sayers heit-
inn vib London School of Econ-
omics, sem þátt þann bar fram í
athugunum Radcliffe-nefndar-
innar. Allsherjar lausafjárþáttur-
inn ... gekk út á það, að „fram-
bob peninga" væri án merking-
ar og að rannsaka þyrfti alla
skipan peningastofnana og þab
„lausafé", sem þær leggja til, og
þá jafnframt „ab hafa stjóm á
henni". Og upp af því verður
„post-keynesisk" hagfræbi sögð
hafa sprottið.
Hafnarfjörður
Eigendur verslunar- og
skrifstofuhúsnæðis í
Hafnarfirði
Samkvæmt 10. gr. laga nr. 90/1990 um tekjustofna
sveitarfélaga, eins og þeim var breytt 20. desember
1993, skulu eigendur verslunar- og skrifstofuhúsnæðis
senda því sveitarfélagi, sem eign er í, skrá yfir eignimar
ásamt upplýsingum um síðasta heildarfasteignamats-
verð þeirra eða eftir atvikum kostnaðarverð. Ennfremur
skal skrá þar upplýsingar um notkun eignanna, svo og
upplýsingar um rúmmál þeirra, sem einnig eru notaðar
til annars en verslunarreksturs og skrifstofuhalds.
Upplýsingar skulu hafa borist fasteignaskráningu Hafn-
arfjarðarbæjar, Strandgötu 6, fýrir miðvikudaginn 12.
janúar1994.
Vanræki húseigandi að senda skrá yfir greindar eignir er
sveitarstjórn heimilt að nota aðrar upplýsingar til viðmið-
unar við álagningu þar til húseigandi bætir úr.
Bæjarstjórinn í Hafnarfirði.
Draumar og ljó6