Tíminn - 29.01.1994, Side 11

Laugardagur 29. janúar 1994

n
Dr. Helgi Gunnlaugsson, lektorí félagsfrœbi, segir vibhorf nútímans til daubarefsinga vera allt annab en þab var
fyrir mibja nítjándu öldina. Tímamynd: gs.
velja leikara og ekki heldur
tökustaöi endanlega en þá
verði að velja „bæði með tilliti
til drama og kostnaðar."
Snorri sagð að lokum að
„þetta væri stórbrotið og
dramatískt verk sem spilaði á
dýpstu tilfinningar í
mannlegu eðli. Það er alltaf
spurning hvort dauðarefsing
sé réttlætanleg og sem betur
fer lifum við ekki í svo
ofbeldissinnuðu þjóðfélagi að
við sættum okkur við það að
taka fólk af lífi."
Dauðarefsingar
Áriö 1928 voru dauða-
refsingar afnumdar með
lögum frá Alþingi eða um
einni öld eftir að þeirri síðustu
var framfylgt. Á síðustu árum
hefur fylgi við beitingu
dauðarefsinga aukist á
Vesturlöndum. í
Bandaríkjunum voru dauð-
arefsingar t.d. teknar upp á
nýjan leik í sumum fylkjum á
síðasta áratug. Dr. Helgi
Gunnlaugsson, lektor í
félagsfræði við H.Í., segir að
gildi refsinga, annars vegar að
refsa einstaklingi fyrir afbrot
og hins vegar fæla aðra frá því
að fremja afbrot, standist varla
þegar um dauðarefsingar er að
ræða. „Köld skynsemishyggjan
segir að einstaklingnum sé
vissulega refsað fyrir af-brotiö,
auga fyrir auga", segir Helgi,
„en samkvæmt rannsóknum
þá virðast dauðarefsingar ekJd
hafa nein áhrif á morðtíðni og
því er ekki hægt að segja að
fælingin út í samfélagið virki.
Á tímum Agnesar og Friðriks
var almennt talið að hún gerði
það. Ástæða þess að fælingin
virkar ekki er eflaust sú að
raunveruleiki morða lýsir sér
meir í persónulegum harmleik
milli aðila sem tengjast
fjölskyldu- eða vinaböndum
en að þau séu skipulögð af
kaldri rökhyggju. Fólk er ekki
að hugsa um refsinguna þegar
það myrðir. Það er síðan að
sjálfsögðu spuming hvort það
sé hægt siðferðilega að
réttlæt? dauðarefsingar. Ef
morð t. svona alvarlegur
glæpur, bætir maður það
athæfi eitthvað að taka síðan
upp á því sjálfur í nafni
samfélagsins? Fleira kemur
þama til. Ekki er hægt að taka
dauðarefsinguna til baka ef
seinna kemur í ljós að
einstaklingurinn sem tekinn
var af Iífi hafi síðan verið
saklaus."
Helgi kannaði afstöðu
íslendinga til dauðarefsinga
sumarið 1989, þ.e. hvort þeir
væru hlynntir eða andvígir því
að tekin yrði upp dauðarefsing
við alvarlegum glæpum eins
og morði að yfirlögðu ráði.
Mikill meirihluti var andvígur
en um 9% voru frekar eða
mjög hlynntir. í þessu
sambandi benti Helgi á hvað
forseti íslands, frú Vigdís
Finnboga-dóttir, heföi látið
hafa eftir sér fyrir
kosningarnar 1988 um
möguleg afskipti sín af
störfum Alþingis. Hún sagði
þá að ef svo ólíklega vildi til
að Alþingi samþykkti lög er
heimiluðu dauðarefsingu
myndi hún neita að skrifa
undir þau. Hann taldi þessi
orð endurspegla viðhorf flestra
íslendinga.
Löng bið
Þaö er öruggt að þeir fáu
íslendingar sem hlynntir eru
dauðarefsingum verða að bíða
mjög lengi eftir því að sjá þær
teknar upp að nýju. Aftaka
Agnesar og Friðriks verður
vonandi áfram sú síðasta á
íslandi. Kannski verður
kvikmynd Snorra Þórissonar
og félaga til þess að
fylgjendum dauðarefsinga á
íslandi fækki enn meira og
veki fólk til umhugsunar um
þær.
Öm Markússon
Orðsending
til Einkareiknings- og tékkareikningshafa
Frá og með 1. febrúar n.k. verður tekið 45 kr. útskriftargjald fyrir
hverja útskrift Einkareiknings- og tékkareikningsyfirlita. Framvegis verða yfirlit send
áður en skuldfærsla vegna þjónustugj alda verður framkvæmd. Áramótayfirlit verður sent án
gjaldtöku. f dag eru flestar útskriftir sendar þegar blaðið er fullt, þ.e. eftir 45 færslur. Fleiri
möguleikar eru á tíðni útskrifta s.s.:
• Mánaðarleg
• Þriðja hvem mánuð
• f árslok - gjaldfrítt
f Þjónustusímanum (91) 62 44 44, Grænt númer 99 64 44, getur þú fengið
upplýsingar um 20 síðustu færslur og stöðu reikningsins, allan sólarhringinn.
Þeim viðskiptavinum sem óska eftir breytingu á tíðni útskrifta er bent á að hafa
samband við tékkareikningsdeild.
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna
Hagyrðingaþáttur
Ekki bregðast hagyrðingar og limrusmiðir úr hópi
Tímalesenda. Síðasta sunnudag hóf vísna- og limruþátt-
ur göngu sína og lesendur beðnir að veita honum lið-
veislu og senda limrur og botna vísu.
Hér fer á eftir það, sem best var kveðið að mati Tíma-
manna.
Á Tímanum brosa menn blíöar,
því blaðið fer miklu víðar.
Nú kveður þar Jón
við kunnugan tón,
en Hermannsson handlaginn smíðar.
Höfundur þessarar ágætu limru gaf ekki aðrar upplýs-
ingar um sig aðrar en þær að hann er sveitamaður.
Óskar sendi eftirfarandi:
Þorratíð ég þrauka í sátt,
þolinmóður á allan hátt,
og bót er að þó
að bakatil snjó,
ég vcenti mér vorsins brátt.
(Ortá Vincentíusarmessu 1994)
Fleiri yrkja um þorrann og var eftirfarandi limra send
undir heitinu „Þorrablótsstemmning":
Soðið er kjötið sauða,
svo má vindurinn gnauða.
Ég hefnóg afhrútsþung
og nóttin er ung
er sýp ég á svartadauða.
„Mér til gamans gert og sent," skrifaði Óskar með sínu
ágæta framlagi til Hagyrðingaþáttar, en auk limrunnar
botnaði hann fyrripart okkar, sem er svona:
Víst þarfávallt vitið til
vísu litla að ríma.
Óskar bætti við:
Bragareyra bót að skil,
svo bregðist ekki glíma.
Srn. sendi eftirfarandi botn:
Ég óttast hefum árabil
um útgáfu míns Tíma.
Annar ágætur hagyrðingur sendir eftirfarandi:
Andans menn ég ekki skil
er við þetta glíma.
Um leið og hagyrðingum er þakkað ágætt framlag
þeirra, fá þeir nýjan fyrripart að botna og er sá pólitískur
í besta lagi: ,
Markús týndi milljarði
og minnihlutinn fann hann.
Limrur og botnar eru vel þegin og snjallar ferskeytlur
ekki síður.
Senda skal hugverkin, greinilega skrifuð, á eftirfarandi
heimilisfang:
Tíminn
Hagyrðingaþáttur
Stakkholti 4
105 Reykjavík
Símbréf: 16270