Tíminn - 20.05.1994, Blaðsíða 5

Föstudagur 20. maí 1994
5
Rósmundur Ingvarsson:
Niöurlæging þjóðarinn-
ar á þjóðhátíöarári
Að undanfömu hefur ver-
iö klifaö á því í fjölmiöl-
um aö íslendingar ættu
aö sækja um inngöngu í Efna-
hagsbandalag Evrópu (nú
skammstafaö ESB). I kjölfar
þess hafa veriö birtar tölur úr
svonefndum skoöanakönnun-
um, sem benda til aö meiri-
hluti þjóöarinnar haldi aö inn-
ganga í þetta þjóöabandalag sé
kapítal fyrir íslensku þjóöina.
Niöurstööur þessara skoö-
anakannana benda reyndar
freklega til þess aö almenning-
ur þessarar þjóöar viti næsta
lítiö um málin, — viti nánast
ekkert um hverskonar stofnun
Evrópusambandiö (ESB) er
orðiö, — viti ekkert um hvílík
frelsisskerðing EES-samningur-
inn er fyrir þjóöina og móög-
un viö íslenska lýðveldið. Og
aöild að — eða innganga í —
ESB þýðir enn meiri frelsis-
skeröingu. Þaö er eins og aö
fólkið viti ekkert um að fengin
reynsla af EES-samningnum er
slæm (neikvæð og ömurleg).
Kannski er þetta eðlilegt meö
fólk, sem lætur mata sig á lit-
uöum fréttum og gleypir þær
hráar. En að helmingur þjóö-
arinnar eða meira láti glepjast
getur vonandi ekki talist eðli-
legt.
Leiöandi spurningar
Tiltölulega auðvelt er að fá
út úr skoöanakönnunum þaö
sem menn fyrirfram ætla sér.
Niöurstööutölur þeirra gætu
því veriö ómarktækar. Svör
fólksins fara mikiö eftir því
hvemig spumingarnar em
oröaöar og einnig eftir því
hverjir em spuröir. Þá er og
þess að gæta aö 500-600
manna hópur úr 260 þúsund
manna þjóö er lítið úrtak.
Það em einkum tveir hópar
manna hér á landi, sem vinna
ákaft aö því að telja fólki trú
um að aðild aö ESB sé æskileg-
ur kostur fyrir ísland. Þaö em
kratar og þaö er „frjálshyggju-
armur" Sjálfstæöisflokksins.
Raunar er þetta einn og sami
hópurinn, því á þeim sést lítill
skoöanalegur munur. Nokkrir
undanvillingar koma úr öör-
um flokkum. Menn úr þessum
hópum keppast ákaflega viö
að hafa áhrif á skoöanir fólks.
Þeir dásama EES-samninginn
og Evrópusambandið, eins og
þeim sé borgaö stórfé fyrir þaö.
Reyndar er mörgum þeirra
launað vel fyrir. T.d. hefur ut-
anríkisráöuneytiö raðaö kröt-
um í embætti í Brussel, þar
sem höfuðstöövar ESB em, og
segja menn í gamni að þar sé
ekki hægt að þverfóta fyrir ís-
lenskum krötum.
Verkefnalausir há-
launamenn
Nýlega skýTÖi Ríkisútvarpiö
frá því að dómstóll sá, er kom-
iö var á .fót samkvæmt EES-
samningnum og í sitja 17
dómarar, hafi loks fengið sitt
fyrsta mál (28. apríl) til aö
fjalla um. Þeir hafa þá setið og
nagaö blýanta frá áramótum
— auövitað á fyllstu launum.
Fylgdi meö í fréttinni að í
VETTVANGUR
dómstól þessum sitji m.a. þrír
íslendingar. Talsmenn ESB-
aöildar passa sig á að upplýsa
ekkert um hvaö kostar að hafa
allan þennan kratalýö þama
úti, og hvað íslenska þjóöin
verður að borga til Bmssel í
þaö heila.
Hins vegar gleyma þeir ekki
að greina frá fyrirhuguðum
styrkjum, sem viö hugsanlega
gætum orðið aönjótandi, —
t.d. styrkjum til vissra greina
landbúnaöar norðan ákveð-
innar breiddargráöu. Slíkir
aumingjastyrkir hafa gefist ís-
lenskum bændum illa, þegar
til lengri tíma er litiö, m.a. or-
sakað öfund og skapaö nei-
kvætt hugarfar almennt í garö
bænda.
Syngjandi sæll og
glaður
ESB-aöildarsinni (sæll í
sinni trú) hefur upplýst aö
„viö höfum komið upp viöa-
miklu samskiptaneti við Evr-
ópusambandið". Þannig er
staðreyndin sú að smám sam-
an er veriö að færa stjórnkerfi
íslands frá Reykjavík til Bms-
sel. Aöalverkefni Alþingis er
þegar oröið aö samþykkja lög
og reglur Evrópusambandsins
yfir íslensku þjóðina. Niður-
læging Alþingis íslendinga, á
„Ég vil að lokum hvetja
almenning í þessu landi
til að kynna sér einnig
dökku hliðamar á ESB- og
EES-samningnum, — flet-
ina sem áróðursmennimir
sýna ekki í ríkisfjölmiðl-
unum og stórblöðunum.
Það em jafnan a.m.k.
tvœr hliðar á hverju máli
og ber að skoða þœr báðar
áður en afstaða er tekin."
sjálfu 50 ára afmælisári ís-
lenska lýöveldisins, er ferieg
og algjör. Fullveldistímabili ís-
lendinga sýnist vera lokið.
Alþingi er ekki lengur sjálf-
rátt um lagasetningar, heídur
neyöist til aö samþykkja það
sem ESB sendir. Á boröum al-
þingismanna hafa legiö fjall-
háir staflar af ESB-lögum og
reglum, sem enginn hefur
tíma til aö lesa. Þannig hefur
legiö fyrir þinginu fjöldi laga-
bálka, sem krafist er aö veröi
samþykktir fyrir þingslit, þrátt
fyrir mikla tímaþröng og þrátt
fyrir aö þingmenn hafi ekki
haft möguleika á aö kynna sér
hvað í þeim felst. Slík er niöur-
læging Alþingis.
ESB-þjóðirnar sækjast
eftir auðlindum okkar
Allt er þetta vegna EES-
samningsins sem búið er að
gera. Og nú vilja böðlar ís-
lensks sjálfstæöis bæta um bet-
ur og sækja strax um fulla aö-
iíd.
Öllrnn má vera ljóst að um-
sókn um inngöngu í ESB þýöir
það aö þeir, sem það gera, vilji
komast þar inn. Mildara oröa-
lag, eins og aö hefja viðræður
við ESB til að kanna hvort inn-
ganga sé æskilegur kostur,
þýöir raunverulega þaö sama.
Þaö yrði ekki snúið viö. Krata-
hjörðin í Brussel sæi um að
gylla máliö og ísland sogaöist
inn, hversu ókræsilegt sem
bandalagið raunverulega er. Út
úr ESB kæmist þjóöin aldrei
aftur, a.m.k. ekki meö yfirráð
yfir auölind fiskimiðanna um-
hverfis landiö.
Meöan Danir réðu yfir ís-
landi, haföi Alþingi takmarkað
vald til lagasetninga. Nú hafa
staurblindir markaöshyggju-
valdamenn fært Alþingi a.m.k.
niöur á gamla vanfrelsisplaniö
og vilja nú sumir hverjir færa
okkur enn dýpra með því aö
innlima þjóðina og landiö í
ESB. Kannski vantar þá fleiri
feit embætti og áhrifastöður í
hinu „viðamikla samskipta-
neti".
Varnaðarorð úr
sögunni
Sagt er aö á liöinni öld hafi
eitt sinn staöið til aö íslend-
ingar samþykktu aö yfirráðin
yfir íslandi færöust frá Dönum
til Breta. En þá reis gegn því
þjóðhollur íslenskur höfðingi
er taldi, aö undan Dönum
myndu íslendingar losna, en
aldrei undan Bretum. Þetta á
efalaust viö enn í dag. Viö
losnuöum undan Dönum og
fengum fullt sjálfstæði (full-
veldi) og við fengum eignar-
hald yfir fiskimiöunum. Bretar
heföu aldrei sleppt okkur með
fiskimiðin og þar meö heföi
verið vonlaust að þjóðin yröi
efnahagslega sjálfstæð. Ekki er
heldur raunhæft að ætla aö viö
gætum losað okkur undan Evt-
ópubandalaginu án þess að
tapa fiskimiðunum aö veru-
legu leyti, ef viö látum narra
okkur þar inn.
Nartað í fiskimiðin
okkar
Það er auövelt aö hleypa
ESB-þjóöunum inn í landhelg-
ina, en það kann að verða örö-
ugt aö koma þeim út þaðan
aftur. Máltæki segir, að „þegar
maður réttir skrattanum litla
fingur, þá tekur hann alla
höndina". Núverandi valdhaf-
ar og meirihluti Alþingis hafa
þegar rétt ESB litla fingur,
þ.e.a.s. hleypt ESB-þjóöum
svolítið inn í landhelgina meö
samningi þar um. Senn líður
aö endurskoðun þess samn-
ings og þá munu viðsemjend-
ur okkar sækja fast að fá auk-
inn kvóta.
Atvinnuleysi er gífurlegt í
mörgum löndum ESB og víö-
ast mikið meira en hérlendis.
Meö þegar gerðum samningi
er opnað fyrir innflutning
vinnuafls, sem víöa fæst fyrir
lægra kaupgjald en hér gerist,
og samfara innflutningi
vinnuafls mun atvinnuleysi
stóraukast hér og verða ekki
minna en í ESB-löndunum.
T.d. er atvinnuleysi 20% í
Finnlandi og þaö er á hraöferð
inn í ESB.
Varnaðarorð EES-and-
stæðinga sannast
Gallar EES-samningsins eru
nú sumir hverjir þegar aö
koma í ljós og sannast þaö sem
andstæðingar hans sögöu fyr-
ir. Gallamir yfirgnæfa kostina,
þegar málin em skoðuð. Þar
við bætist aö ESB-þjóðir fara
sínu fram, þrátt fyrir að þaö sé
brot gegn samningnum, eins
og sýndi sig þegar Frakkar
stöövuöu innflutning ís-
lenskra fiskafuröa. Samkvæmt
frétmrn í ríkisfjölmiðlum létu
þeir loks undan vegna þrýst-
ings frá íslandi og Bandaríkj-
unum, en ekki fyrir afskipti
Evrópusambandsins. Stofn-
anakerfi EES er okkur til bölv-
unar frekar en hitt, svo ekki
var von hjálpar þaðan.
Ég vil að lokum hvetja al-
menning í þessu landi til að
kynna sér einnig dökku hliö-
amar á ESB- og EES-samningn-
um, — fletina sem áróðurs-
mennimir sýna ekki í ríkisfjöl-
miðlunum og stórblöðunum. Þaö
em jafnan a.m.k. tvær hliöar á
hverju máli og ber að skoða
þær báðar áöur en afstaða er
tekin.
Andstæöingar ESB-aöildar
hafa bundist samtökum (Sam-
tök um óháö ísland, formaöur
Gunnlaugur Júlíusson hag-
fræðingur), en þeim gengur
illa aö fá aö skýra málin í fjöl-
miölunum. Forystumenn
Samtakanna hafa verið sniö-
gengnir og jafnvel oröiö að
þola brottvikningu úr starfi
vegna afstööu sinnar til EES-
samningsins. Samtökin hafa
sótt um fjárhagssmöning, en
fengið neimn. Utanríkisráöu-
neytiö virðist hins vegar vera
óspart á fjármuni til ab kynna
ljósari hliöar Evrópusammn-
ans einhliöa.
Vegna þess aö réttar upplýs-
ingar hefur mjög skort hjá tals-
mönnum innlimunar í þjóða-
hafið ESB og hlutdrægni verið
viöhöfð, hefur almenningur
a.m.k. á Stór-Reykjavíkursvæð-
inu fengiö einhæfar og litaöar
upplýsingar og þar af ræöst
niöurstaöan í skobanakönn-
unum. ■
FÖSTUDAGS
PISTILL
ÁSCEIR
HANNES
FLOKKSHESTA
FRAMBOÐIN TVÖ
Teningunum er kastab vegna
frambobs til borgarstjómar í
Reykjavík. Annars vegar er hefb-
bundinn D-listi Sjálfstæbisflokksins
meb augljós fingraför eftir flokks-
eigendafélagib. Sjálfstæbir fram-
bjóbendur voru afmábir í prófkjöri
og dagana eftir þab, samkvæmt
venju. Fyllt var í skörbin meb ætt-
ingjum og nytsömu venslafólki
meb sjálfa þingflokksfrúna í farar-
broddi. Sumsé hefbbundib D-lista
frambob.
Hins vegar er nýstárlegt frambob
annarra þingflokka í borginni undir
einum hatti Reykjavíkurlistans, en
form listans er reyndar eina nývirki
frambobsins. Flokkseigendafélögin
hafa líka borib R-listann ofuriibi
meb helstu þingflokksfrúr sínar í
brjósti fylkingar. Cömlum flokks-
hestum er rabab í öll betri sætin
og ferskt andrúmsloft leikur ekki
um frambobib, fyrir utan gott
borgarstjóraefnib.
Kjósendur eiga því um tvo kosti
ab velja: Annars vegar lista Sjáif-
stæbisflokks og hins vegar lista Al-
þýbubandalags, Alþýbuflokks,
Framsóknar og Kvennalista. Hvergi
er búib í haginn fyrir kjósendur
sem vilja ekki binda trúss sitt vib
gamla og þreytta þingflokka. Sætti
Reykvíkingar sig ekki vib flokks-
hestaframbobin tvö, geta þeir kos-
ib þab sem úti frýs: Setib heima,
skilab aubu eba ort kvæbi á kjör-
sebilinn.
Nú skal fúslega játab ab nokkub
seint er í rassinn gripib einni viku
fyrir kjördag og flokkslausir kjós-
endur gátu vel safnab libi í nýtt
frambob í tæka tíb. Pistilhöfundur
var í hópi Reykvíkinga, sem heykt-
ust á nýju frambobi á síbustu metr-
unum, og getur hann sjálfum sér
um kennt. En sú játning breytir
ekki þeirri niburstöbu ab gömlu
þingflokkarnir hafa áfram steinbíts-
tak á Reykvíkingum.
Stundum hefur verib reynt ab
losa um steinbítstakib og meb mis-
jöfnum árangri. í síbustu byggba-
kosningum kom fólk úr öllum átt-
um saman á Nýjum vettvangi og
mótabi frambob fyrir borgarbúa til
ab bjóba sig fram og kjósa í opnu
prófkjöri. Nýr vettvangur fékk
kjörna tvo borgarfulltrúa og síban
hefur hann verib sjálfstætt starf-
andi borgarmáiaráb og ekki tekib
vib fyrirmælum úr öbrum áttum.
í kosningahríbinni hefur heyrst ab
Nýr vettvangur sé undanfari Reykj-
avíkurlistans og eins konar jóhann-
es skírari. Þab er rangt. Vettvang-
urinn hafbi háleitari markmib en
ab hnýta saman fjóra gamla þing-
flokka. Hann var opinn fyrir alla:
stjómmálaflokka, félög og einstak-
linga. Kjarni Vettvangsins var opib
prófkjör á meban R-listi og D-listi
bundu prófkjör sín vib flokkshesta
eina saman. Og Nýr vettvangur
var ekki stofnabur meb neikvæb-
um formerkjum til ab fella meiri-
hluta íhaldsins í Reykjavík, heldur
til ab gefa öllum kjósendum kost á
ab vera meb og keppa vib önnur
frambob um hylli borgarbúa.
Pistilhöfundur gekk á Nýjan vett-
vang af þessum sökum og engum
öbrum. Trúnabi hans sem vara-
borgarfulltrúa lýkur von brábar og
Reykvíkingum er hér þakkab föru-
neytib. Pistilhöfundur er því laus
allra mála á kjördag og hann verb-
ur einn í kjörklefanum. Hann
greibir atkvæbi samkvæmt því.