Tíminn - 06.09.1994, Blaðsíða 16

Vebrib í dag (Byggt á spá Veburstofu kl. 16.30 í gær)
• Suburland, Faxaflói, Subvesturmib og Faxaflóamib: Allhvass eba
hvass subaustan á mibum en kaldi eba stinningskaldi til landsins. Síban
heldur hægari ab austan og þurrt ab mestu.
• Breibafjörbur og Breibafjarbarmib: Austan stinningskaldi eba
allhvasst. Þurrt ab mestu.
• Vestfirbir og Vestfjarbamib: Austan og norbaustan hvassvibri og
skúrir eba súld.
• Strandir og Norburland vestra, Norburland eystra, Norbvest
urmib og Norbausturmib: Austan stinningskaldi eba allhvasst og dá-
litlar skúrír.
• Austurland ab Glettingi, Austfirbir, Austurmib og Austfjarba
mib: Gengur í subaustan kalaa en síbar stinningskalda meb skúrum.
• Subausturland og Subausturmib: Subaustan kaldi og skúrir.
Félag dagvörukaupmanna kœrir nokkur iön- og heildsölufyrirtœki til Samkeppnisstofnunar:
Fjölmargar vörur frá 20-70%
dýrari í heildsölu en í Bónusi
„Hér á landi hefur þróun verslun-
ar verib óeblileg og ekki í anda
eblilegrar frjálsrar samkeppni.
Hér hefur vantab reglur til að
vernda eblilega samkeppni. Einn
stórmarkabur hefur komist upp
meb ab vaxa og dafna á kostnab
neytenda, sem ekki eru í vib-
skiptum vib þá.
Afleibingin er gjaldþrot minni
verslana og lélegri þjónusta, sér-
staklega úti á landsbyggðinni,"
sögðu forsvarsmenn Félags dag-
vörukaupmanna sem nú hefur
kært nokkur íslensk fyrirtæki til
samkeppnisstofnunar vegna þess
ab þau mismuni kaupmönnum í
verði fjölmargra vörutegunda sem
þau framleiða eða flytja inn. Gögn
sem félagsmenn í Félagi dagvöru-
kaupmanna (FD) hafa aflað, sýna
að fyrir fjölmargar almennar
neysluvömr verða þeir að borga
innflytjendum/framleiðendum 20-
45% og allt upp í 70% hærra verð
en sömu vörur em seldar á í Bónusi
(ódýru deild Baugs).
Gögn þessi hefur lögmaður Félags
dagvörukaupmanna sent Sam-
keppnisstofnun með ósk um þaö
að hún athugi viðskiptaskilmála
heildverslana og iðnfyrirtækja
gagnvart Baugi og Bónusi annars
vegar og hins vegar félagsmönnum
í FD. Dagvömkaupmenn telja mjög
brýnt að Samkeppnisstofnun
bregðist skjótt vib og kanni til hins
ýtrasta hvort Baugur geti í krafti
stærðar sinnar knúið fram afslætti
eða önnur viðskiptakjör, sem leiða
til þess að félagið fái vömr á verði
sem sé Iægra en raunverulegt
kostnaðarverð.
Dagvömkaupmenn telja vafalaust
að framleibendur/innflytjendur
hafi um langan tíma mismunað
kaupmönnum að einhverju leyti.
Það var þó ekki fyrr en eftir opnun
Takmörkun á kvóta-
framsali:
Fyrir umbobs-
mann Alþingis
eöa dómstóla
„Vib reiknum meb ab láta
reyna á þab annabhvort hjá
umbobsmanni Alþingis eba
fyrir dómstólum hvort þab
standist stjórnarskrána ab
mismuna mönnum svona
innan kvótakerfisins," segir
Eiríkur Ólafsson, formabur
Útvegsmannafélags Austur-
lands.
Á aöalfundi Útvegsmannafé-
lagsins sl. helgi kom fram hörð
gagnrýni á svokallaða 15% regl-
una sem bannar kvótaflutning
til skips eða frá ef flutt hafa ver-
ið meira en 15% af tiltekinni
tegund innan ársins. Eiríkur
segir að þessi regla muni hafa
mjög heftandi áhrif á einyrkja í
útgerð, þ.e. þá sem aðeins gera
út eitt skip. Hinsvegar er flutn-
ingur á kvóta á milli skipa í eigu
sömu útgerbar ekki takmarkab-
ur né heldur jöfn skipti á milli
• óskyldraabila,.
Bónus- verslananna, að kaupmenn
tóku eftir því ab sumar vörur voru
ódýrari í Bónusi en frá sjálfum
framleiðandanum eða innflytj-
anda. í byrjun hafi þetta þó verið
fremur fáar vörutegundir. Kaup-
menn hafi brugðist við meb því að
lækka álagningu sína, kaupa sjálfir
vömrnar í Bónusi eða hætt að selja
þær.
„Smám saman urbu þessar vöru-
tegundir fleiri og fleiri og eftir sam-
einingu Hagkaups og Bónusversl-
ana keyrði um þverbak. Nú er fjöld-
inn allur af vömtegundum mun
ódýrari út úr verslun hjá ódýrari
deild Hagkaups-hringsins (Bónus)
en hjá sjáifum framleiðendum og
innflytjendum varanna," sagði fé-
lagsformaður Dagvömkaupmanna.
Hann vakti samt atygli á, að þrátt
fyrir sameiginleg innkaup Hag-
kaups- deildanna tveggja í Baugi,
þá „skilar hinn óeðlilegi afsláttur,
sem þessu viðskiptaveldi tekst að
knýja fram, sér öftast ekki til neyt-
enda nema í ódýrari deildinni
[Bónusi]."
Félag dagvömkaupmanna, sem er
félag innan Kaupmannasamtak-
anna, lítur á þetta mál sem réttlæt-
ismál þeirra kaupmanna sem mis-
Dagvörukaupmenn henda gaman
aö þeim oröum Jóhannesar í Bón-
usi í DV aö meö kceru til Sam-
keppnisstofnunar hafi þeir skipab
sér íflokk meö kúabœndum og
œttu því aö sœkja um inngöngu í
Landssamband kúabœnda. Afþví
tilefni sýndi Friörik Friöriksson, for-
maöur verölagsnefndar Félags
dagvörukaupmanna, nýju „félags-
sokkana" á blaöamannafundi í
gcer.
Stjórnarformabur Spalar gefur lítiö fyrir mótmceli Ólafs á Þaravöllum:
Nenni ekki ab
svara svona rugli
Stjórnarformabur Spalar seg-
ist ekki taka mark á mótmæl-
um Ólafs Sigurgeirssonar,
bónda á Þaravöllum, gegn
stabsetningu fyrirhugabra
Hvalfjarbarganga. Hann segir
ab Óíafur hafi ekki gert at-
hugasemdir vib vegalagning-
una þegar hún var auglýst.
í Tímanum fyrir helgi sagbi Ól-
afur ab ekki heföi verið hlustað
á mótmæli íbúa í Innri Akranes-
hreppi. Hann sagbi ab þeir
myndu halda áfram að berjast
gegn staðsetningu ganganna og
jafnvel fara í mál vegna hennar.
Birgir Gubmundsson, um-
dæmisverkfræðingur hjá Vega-
gerbinni í Borgarnesi, segir það
rangt að ekki hafi verib hlustað
á skobanir íbúa Innri Akranes-
hrepps við hönnun vegarins.
„Þegar verib var að hanna veg-
inn gengum við á milli manna
og töluðum við þá. Það er til
bókab hjá okkur. Einnig er í
kerfinu tryggt að fólk geti gert
athugasemdir. Annars vegar í
gegnum svæöisskipulag sem er
staðfest af sveitarstjórninni og
hins vegar í gegnum umhverfis-
mat. Þab er hinn opinberi vett-
vangur til ab koma skoðunum
sínum á framfæri. Matib hékk
uppi hjá skipulagsstjóra í fjórar
vikur og á meðan var öllum
heimilt aö gera athugasemdir.
Ég veit til þess að það komu at-
hugasemdir frá fólki á Móum og
bændum á Reyni en fleiri at-
hugasemdir komu ekki eftir því
sem ég best veit. í þriðja lagi er
hægt að kæra úrskurð skipulags-
stjóra til ráðherra."
Gylfi Þórðarson, stjórnarfor-
mabur Spalar, segist ekki h,afa
áhyggjur af hugsanlegum mála-
ferlum. „Við hættum ekki viö
þótt Tíminn eigi viðtal við Ólaf
á Völlum. Þab hefur ekki heyrst
orð frá Ólafi í tvö og hálft ár.
Hann gerði ekki einu sinni at-
hugasemd við vegalagninguna
þegar hún var auglýst og hefur
því varla mikinn rétt til mála-
ferla úr þessu."
í Tímanum sagði Ólafur vonast
til að fjármögnunaraðilum sner-
ist hugur þegar þeir sæju ab von
væri á mótmælum og málaferl-
um. Gylfi gefur ekki mikib fyrir
það. „Ég nenni ekki að svara
svona rugli. Það er allt of mikib
gert úr svona nöldurseggjum
sem gjósa upp og hverfa síðan.
Enda heyrðist mér allur vindur
vera úr honum í útvarpsviðtali í
morgun."
munað er og ekki síður þeirra neyt-
enda sem við þá versla. Talsmenn
félagsins leggja áherslu á að þeir
séu ekki að fjalla um hvað magnaf-
sláttur eigi að vera mikill eða lítill,
heldur hitt ab allir kaupmenn hafi
aðgang að sömu kjörum miðað vib
sama magn. „Krafa kaupmanna er,
að framleiðslu- og innflutningsfyr-
irtækin gefi út verðlista, þar sem
kveðið er á um öll kjör, hvort held-
ur er magn- eða greiðslukjör.
Talsmenn dagvörukaupmanna
nefna leiðir sem framleiðend-
ur/innflytjendur geti notað til mis-
mununar milli verslana. Þeir geti
selt stórmörkuðum vörur sínar ná-
lægt eba jafnvel undir kostnaðar-
verbi, en látið aðrar verslanir borga
alla álagninguna sem fyrirtækin
þurfa að fá. Minni búðirnar og vib-
skiptavinir þeirra greiði þá niður
verðið í stórmörkuðunum. Sagt er
algengt að stórmarkaðir fari fram á
20% afslátt. Til að mæta 20% af-
slætti þurfi heildsali 25% álagn-
ingu til þess að standa á sléttu (100
+ 25% álagning = 125 - 20% afslátt-
ur = 100). Vilji heildsalinn ekki láta
abra viöskiptavini niðurgreiða vör-
urnar til stórmarkaða, sé því ljóst
að álagning hans þurfi að vera 25%
plús það sem hann þarf til að reka
fyrirtæki sitt. Eða með öðrum orð-
um, að hann verði að hækka álagn-
ingu sína í heild, sem þá þýðir
hærra almennt vöruverð. ■
Birna kjör-
in ungfrú
Norðurlönd
Ungfrú Norðurlönd 1995 er að
þessu sinni 19 ára íslensk yngis-
mær, Birna Bragadóttir, nemi
við Fjölbrautaskólann í Garða-
bæ. Birna náöi þessum eftirsótta
titli í keppni í Finnlandi um
helgina. Alls tóku 10 stúlkur
þátt í keppninni, tvær frá
hverju þátttökulandi en auk ís-
lands tóku þátt Danmörk, Nor-
egur, Svíþjóð og Finnland. Auk
Birnu tók þátt fyrir íslands
hönd Unnur Guðný Gunnars-
dóttir. ■
BEINN SIMI
AFGREIÐSLU
TÍMANS ER
631 • 631