Tíminn - 18.01.1995, Side 9

Miðvikudagur 18. janúar 1995
9
UTLÓND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . .
Þúsundir láta lífiö eba slasast:
Mesti jarðskjálfti
í Japan í hálfa öld
Kobe í Japan - Reuter
Þau mœttust stálin stinn
þegar Rússar fóru meö her á hendur Téténum. Til vinstri er mynd
af heimamönnum er þeirsteöja til Forsetahallarinnar í Grosníu
eftir aö sprengjum haföi veriö varpaö á hana. Til vinstri eru rúss-
neskir hermenn á skotœfingu í búöum sínum í Samaskí, vestur af
borginni.
Samib um vopna-
hlé í Téténíu
Moskvu - Reuter
Að minnsta kosti 1.590
manns létu lífib og 6.334
urírn fyrir meibslum í mesta
jarbskjálta sem riðiö hefur
yfir Japan í nærfellt hálfa
öld. Um þúsund manna er
enn saknaö og því eru horfur
á aö dánartalan eigi enn eft-
ir aö hækka til muna.
Skjálftinn mældist 7.2 stig á
Richters-kvarða. Mest varö
tjóniö í hafnarborginni Kobe
sem stendur nú í björtu báli.
Auk hins gífurlega manntjóns
hafa ómetanleg menningarleg
verömæti farið forgörðum í
þessum náttúruhamförum, en
Kobe hefur veriö talin ein feg-
ursta borg landsins. Gömul
timburhús í hefðbundnum stíl
hafa sett mikinn svip á byggö-
Stjórnvöld í aðildarríkjunum
ættu aö setja sig í spor al-
mennings og afnema þær
hömlur sem hindrar fólkiö á
götunni í því aö njóta hag-
ræðisins af sameiginlegu
markaössvæöi, sagöi Jacques
Santer í stefnuræbu sinni á
Evrópuþinginu í gær, en
hann tekur nú formlega viö
embætti forseta fram-
kvæmdanefndar Evrópusam-
bandsins.
Það kom skýrt fram í ræöu
Santers að ekki kæmi til greina
aö slaga á grundvallaratriðum í
stefnu Evrópusambandsins á
meöan hann sæti við stjórn-
völinn. Hann benti á að metn-
aður og háleit markmið Evr-
ópusambandsins væru eflaust
ástæður fyrir hve mörg ríki
sæktust eftir aöild. Mikilvægt
væri aö þetta lægi ljóst fyrir,
enda þótt þau ríki sem kynnu
að fá aðild aö ESB í framtíðinni
fengju að sjálfsögöu svigrúm til
aö laga sig að meginatriðum í
stefnu ríkjasambandsins.
Það kom fram í stefnuræöu
Santers að næst þegar kjörinn
yrði forseti framkvæmda-
stjórnarinnar ætti það að fara
fram á sjálfu Evrópuþinginu,
um leið og hann sló fram þeirri
hugmynd að eftirmaöur hans
yröi kjörinn af lista sem þjóð-
höfðingjar aðildarríkja Evrópu-
sambandsins bæru fram á
þinginu.
„Eg vildi aö heilbrigö skyn-
semi og gagnkvæm tillitssemi
kæmust aö í auknum mæli, og
mér finnst að stjórnvöld okkar
eigi aö gera sér meira far um aö
setja sig í spor almennings,"
sagði Santer. „Alltof oft hefur
almenningur ástæbu til ab ætla
ab sameiginlegi markaðurinn
sé einungis á sviöi kaupsýslu.
Fólk skilur t.d. ekki hvers
vegna það þarf enn aö framvísa
persónuskilríkjum á landa-
mærum aðildarríkja Evrópu-
ina, en íbúar Kobe eru um 1.4
milljónir.
Algjört neyðarástand ríkir í
Kobe og þar er allt úr skorðum
gengiö. Vatnsveitan er í lama-
sessi og kemur það nánast í
veg fyrir slökkvistarf sem að
gagni má koma. Vegna eld-
anna hafa um 70 þúsund
manns orðið að yfirgefa heim-
ili sín.
Það er ekki aðeins í Kobe
sem jarðskjálftinn hefur vald-
ið tjóni. Eitthvert manntjón
varb í Osaka og einnig í hinni
fornu höfubborg, Kyoto, þar
sem merk hof og búdda- lík-
neski hafa orðið fyrir skemmd-
um.
Reuter-fréttamaður sem
flaug yfir jarðskjálftasvæðið í
dag lýsir því sem fyrir augun
sambandsins," sagði hann og
nefndi langar biðraðir á flug-
völlum sem dæmi um að sam-
eiginlega markaðssvæðib virk-
aði ekki eins og ætlast væri til.
Annað dæmi um óskiljanlega
tregðu kerfisins kvað Santer
vera að ekki væri sjálfgefiö að
ökuskírteini giltu umyrðalaust
í öllum ríkjum Evrópusam-
bandsins.
Jean-Luc Dahaene, forsætis-
ráðherra Belgíu, sem hefur
mikil áhrif innan Evrópusam-
bandsins og vbarð næstum for-
seti framkvæmdastjórnarinnar,
lýsti því yfir í Prag í gær að áð-
ur en Evrópusambandið byrj-
abi að þenja sig í austurátt og
veita fyrrum kommúnistaríkj-
um Austur-Evrópu aðild, yrði
það að koma á reglu á heima-
velli. Dehaene sagbi að þetta
væri ekki síst nauðsynlegt með
tilliti til þess að ný aðildarríki
þyrftu ab vita að hverju þau
gengju áður en um aðild þeirra
gæti orðið að ræða.
Dehaene sagði þetta að lokn-
um fundi með Vaclav Klaus,
forsætisráðherra Tékklands, og
bætti því við að skipulagsbreyt-
ingar á báða bóga væru naub-
synlegar áður en ríki í Austur-
Evrópu gætu gengið í Evrópu-
sambandið.
Fjölgun í Evrópusambandinu
kemur til umræðu á ríkjaráð-
stefnunni sem hefst eftir tvö ár,
en af hálfu sambandsins hafa
engin tímamörk verib nefnd
varðandi fjölgun aðildarríkja. Á
undanförnum misserum hafa
málsmetandi menn, þar á meb-
al Sir Leon Britten og ýmsir
óháðir efnahagssérfræðingar,
gefið til kynna að þab yrði Evr-
ópusambandinu um megn að
taka við fyrrum kommúnista-
ríkjum ef stefna sambandsins í
landbúnaðar-, niðurgreiðslu-
°g byggðamálum yrði í megin-
atriðum sú sama og verið hefur.
Pólland, Ungverjaland, Tékk-
land, Slóvakía, Búlgaría og
bar svo að engu sé líkara en
risavaxið fornaldarskrímsl hafi
troðið það undir fótum sér.
Síðasti stórskjálftinn um
miðbik Japans varð árið 1946.
Han mældist 8 Richter-stig og
grandaði næstum 1.500
manns.
Þjóöarleiðtogar um heim all-
an hafa vottað Japönum sam-
úð sína og boðið fram aðstob.
Ríkisstjórn Japáns sendi herlið
til hjálparstarfa, en það á ekki
hægt um vik vegna elda og
nístandi vetrarkulda. Flestir
þeirra þúsund sem enn er
saknað eru taldir vera undir
rústum húsa sem voru allt að
átta hæðir. Þar á meðal er vit-
ab um 20 sjúklinga í sjúkra-
húsi sem hrundi til grunna.
Rúmenía hafa þegar samið um
ákveðin vibskiptatengsl við
Evrópusambandið en einungis
Ungverjar og Pólverjar hafa
sótt um aðild að sambandinu
enn sem komið er. ■
Rússar og Téténar hafa komiö
sér saman um vopnahlé sem
væntanlega veröur aö veru-
leika á miövikudagskvöld.
Interfax-fréttastofan hefur
þetta eftir Usman Imajev sem
er dómsmálaráöherra í Tétén-
íu, en samkomulag náöist .á
fundi hans og rússneska for-
sætisráöherrans, Viktors Tsén-
ómyrdíns, í Moskvu.
Enda þótt fregnir hafi borist
af þessum samningum um
miðjan dag í gær létu Rússar þab
ekki aftra sér frá því að varpa
sprengjum á Grosníu, auk þess
sem þeir gerðu a.m.k. tvær eld-
flaugaárásir. Nýjar tölur um
mannfall í liði Rússa voru birtar
í gær og gefa þær til kynna að
a.m.k. 1.160 hafi farist síðan
stríöið í Téténíu hófut fyrir sex
vikum.
Rússneski utanríkisráðherr-
ann Andrei Kosyrev ræðir nú
við Warren Christopher, utan-
ríkisráðherra Bándaríkjanna, í
Genf, en talið er að ástandið í
Téténíu verði þungamiðja þess
sem þeim fer á milli. Vinum
Rússa á Vesturlöndum hefur far-
ið fækkandi að undanförnu og
fer tregða á því að styöja Jeltsín-
stjórnina fjárhagslega vaxandi.
Launagreiáendur!
Launamiðum
ber að skila
í síðasta lagi
21. janúar
Allir sem greitt hafa laun á árinu
1994 eiga að skila launamiðum
ásamt launaframtali á þartil gerðum
eyðublöðum til skattstjóra.
RSK
RÍKISSKATTSTJÓRI
Skilafrestur
rennur út
21. janúar
Santer á Evrópuþinginu:
Stjómvöld þurfa að setja
sig í spor almennings
Strassborg, Prag - Reuter