Tíminn - 12.04.1995, Blaðsíða 10

10
Wminu
Mi&vikudagur 12. apríl 1995
Olafur Sigurbsson
frá Eyrarbakka
Fæddur 1. febrúar 1915
Dáinn 3. apríl 1995
Ólafur Sigurösson var fæddur á Eyr-
arbakka. Foreldrar hans voru hjón-
in Sigurður Guðmundsson póst-
meistari og bóksali og Sigríöur Ól-
afsdóttir. Þau voru bæöi fædd á
Eyrarbakka en áttu ættir að rekja
austur í Rangárvallasýslu og Vest-
ur-Skaftafellssýslu. Þeim varö 10
barna aubið. Sex sona og fjögurra
dætra. Ólafur var hinn 5. í aldur-
röðinni. Átta eru enn á lífi. Hlíf
systir hans lést 1978. Hún var fædd
1912. Ólafur nam í Laugarvatns-
skóla 1932- 1934. Fór síðan í mat-
reiðslunám á Hótel íslandi og í
Oddfellowhúsinu og lauk öllum til-
skyldum prófum sem matreibslu-
maöur. Hann átti lengst af heima í
Keflavík. Kvæntist 1944 Soffíu Þor-
kelsdóttur frá Álftá á Mýrum. Þau
skildu. Börn þeirra eru tvö, Ása li-
stakona í Reykjavík og Gunnhildur
húsmóðir í Keflavík, gift Borgari
Ólafssyni. Fyrir hjónaband átti Ól-
afur son, Pétur H., tannlækni á
Sauðárkróki og síðar í Reykjavík.
Hann er kvæntur Lísu Bang frá
Sauðárkróki.
Ólafur Sigurösson frá Eyrar-
bakka, æskuvinur minn og skóla-
bróbir, er látinn eftir alvarleg veik-
indi hin síðustu misseri. Ég var fyr-
ir löngu búinn að telja mér trú um
ab hann myndi a.m.k. ná 100 ára
aldri. Fyrir örfáum árum leit hann
út sem maður um fimmtugt. Fal-
legur, glablegur og léttur í öllum
hreyfingum, svo sem voru ein-
t MINNING
kenni hans alla tíð. Það renndi
ennfremur stoðum undir þessa
skobun mína ab faðir hans nábi 99
ára aldri og móðir hans varð 103
árá gömul. Farsælt hjónaband
þeirra stóð í meir en 70 ár, sem
mun vera mjög sjaldgæft. Svo frétti
ég að alvarleg meinsemd hefði
komið í ljós í höfði hans og engu
yrbi bjargab. Þar með urðu spár
mínar að engu.
Það var gott ab alast upp á Eyrar-
bakka á þriðja áratugnum og bar
þar margt til. Frábær barnaskóli,
fjölbreytt félagsstörf fyrir börn og
unglinga og umhverfi sem hafði
upp á margt að bjóba bæði til sjós
og lands. Þá lá þab í loftinu ab Eyr-
arbakki átti merka sögu sem einn
stærsti verslunarstaður á íslandi í
mrgar aldir. Verslunarhús Lafollís
og Kaupmannshúsið eða Húsið á
Eyrarbakka báru þessu augljóst
vitni. Frá þeim andaði sagan um
reisn og mikil umsvif á liðnum öld-
um.
Hitt var þó mest um vert ab
æskuheimili Ólafs á Eyrarbakka,
Búðahamar, var eftirminnilegt
myndar- og menningarheimili.
Foreldrarnir voru samhent í því ab
búa bömum sínum hin bestu upp-
eldisskilyrði sem völ var á. Börnin
voru 10. Sex synir og fjórar dætur.
Sérlega glæsilegur hópur. Það var
því ekkert smá verkefni að ala upp
tíu börn með þeim myndarbrag
sem hjónin á Búðarhamri gerðu.
Húsakynnin voru glæsileg að þeirra
tíma hætti. Hreinlæti er snyrti-
mennska eins og best getur verið.
Börnin voru frá fyrstu tíð vanin á
háttvísi og góða framkomu og báru
.æskuheimili sínu fagurt vitni. For-
eldrarnir stjórnuðu hinum stóra
barnahóp sínum af ástúb og mildi.
Yfirbragð heimilisins var frjálsiegt
en allt í föstum skoröum. Þar var
alla tíb systir Sigríðar, Ása Ólafs-
' dóttir, sem önnur móðir barnanna.
Ása var mikil myndarkona, bæði í
sjón og raun. Hún andaðist fyrir fá-
um árum nær 100 ára að aldri. Mér
er þab minnisstætt, sem dæmi um
heimilisbraginn, að eitt sinn fyrir
hádegi á sunnudegi, er ég átti þang-
að erindi, var búið ab leggja á borð
fyrir fjölskylduna, sem var 13
manns. Við hvert sæti var auk hins
hefðbundna boröbúnaðar mjall-
hvít tauseríetta í fallegum hring.
Þetta var heldur fátítt á Eyrarbakka
á þessum tíma, en sýndi þann
myndarbrag sem á heimilinu ríkti.
Það var svo haustið 1932 að við
Ólafur lögðum leið okkar í Hérabs-
skólann á Laugarvatni, ásamt Páli
bróður hans og Ingibjörgu Heiödal.
Þá hafði skólinn starfab í 4 vetur en
fáir eða engir sótt hann frá Eyrar-
bakka. Þetta var yndislegur tími
fyrir okkur öll og samheldnin mik-
il. Ég og bræöurnir vomm herberg-
isfélagar á Laugarvatni báða vet-
urna sem við dvöldum í skólanum.
Betri félaga var ekki hægt að hugsa
Gubjón Grímsson
Guöjón Grímsson, fyrrv. bóndi í Mið-
dalsgröfí Steingrímsfirði, lést á sjúkra-
húsinu á Hólmavík þann 30. mars s.l.
Guðjón fœddist á Kirkjubóli í Stein-
grímsfirði 26. mars 1903 og var ní-
undi í röðinni aftíu bömum hjónanna
Gríms Benediktssonar bónda og konu
hans Sigríðar Guðmundsdóttur, sem
þar bjuggu.
Guðjón kvaentist Jónnýju Guð-
mundsdóttur (f. 7. okt 1916, d. 1989)
árið 1935 og keypti þá jörðina Mið-
dalsgröf þar sem þau bjuggu allan
sinn búskap. Síðustu árín í sambýli
við dóttur sína og tengdason, sem tóku
svo við jörðinni.
.Guðjón hafði fram að því unnið við
búið á Kirkjubóli, fyrst hjá föður sín-
um þar til hann dó árið 1927 og síðan
hjá bróður sínum Benedikt sem tók
þar við búi.
Dœtur Guðjóns og Jónnýjar eru: 1.
Guðfríður f. 1935, gift Bimi Guð-
mundssyni f. 1930 og búa þau í Mið-
dalsgröf. Þeirra böm eru Anna Guðný,
Ásta Björk, Hildur ogReynir. 2. Sigríð-
ur f. 1940, gift Kára Steingrímssyni f.
1941 og synir þeirra eru Steingrímur
og Guðjón Grímur.
Útför Guðjóns fer fram ftá Kolla-
fjarðameskirkju í dag, 12. apríl.
Einhverntímann hlaut að koma
að því ab elskulegur móöurbróðir
okkar hyrfi yfir móbuna miklu og
nú er of seint að iðrast þess ab hafa
ekki gefið sér meiri tíma til rækta
sambandið við hann og rifja upp
meb honum gamlar minningar og
spyrja um uppvaxtarár hans og
þeirra systkinanna frá Kirkjubóli.
Hann var síðastur þeirra að kveðja
þennan heim og það gerði hann
með sömu hógværðinni og ein-
kenndi allt hans líf.
Við vorum ekki háar í loftinu,
systurnar, þegar foreldrar okkar
tóku okkur fyrst með í heimsókn á
æskustöðvar móður okkar. Það var
mikið feröalag frá Reykjavík norður
t MINNING
á Strandir í þá daga og sæta varb
lagi þegar háfjara var, því að víða lá
vegarslóðinn í flæðarmálinu.
Ævinlega var gist á ættaróðalinu
Kirkjubóli, en mikil var tilhlökkun-
in að fara fram að Miðdalsgröf í
heimsókn til Guja frænda og Nýju.
Þar var okkur innilega fagnað sem
kærum og góðum gestum. Þegar
okkur bar að garði, voru dyrnar
opnaðar upp á gátt og meb út-
breiddum fabmi buöu þau okkur
brosandi að ganga í bæinn. Þab var
enginn venjulegur bær, og ekki var
hann óvenjulegur fyrir þab að hann
væri svo stór. Hann var bara ein-
hvernveginn svo fullur af þokka og
hlýju sem umvafði mann.
Nýja setti upp hvíta svuntu og
bar fram veitingar og Guji frændi
bauð til betri stofu, þar sem allt
heimilisfólkib settist niður meö
gestunum og þar var rætt um menn
og málefni af nærfærni og var böm-
um þar gert jafn hátt undir höfbi og
fullorðnum.
Minnisstæbur er frændi okkur á
þessum stundum, hlýr og hógvær,
augun logandi af glettni og svo
drap hann tittlinga ótt og títt, sem
gerði hann alltaf svo sjarmerandi
og það eins þó árin færðust yfir.
Það er ljúft að minnast friðsæld-
arinnar, sem fylgdi manni eftir
heimsókn í Miðdalsgröf, og svona
var þetta ævinlega og óbreytt öll
árin. Jafnvel eftir ab Nýja var fallin
frá og næsta kynslóð tekin við, var
gestrisnin sú sama og frændi okkar
sat í stofunni meb allan hópinn í
kringum sig, hlýr og glettinn sem
fyrr og spurði frétta af skyldfólkinu
fyrir sunnan, sem hann fylgdist vel
með, því minnib var óbrigðult.
Einnig er það okkur ógleyman-
legt þegar við héldum ættarmót í
Sævangi og allur hópurinn marser-
aði fram að Gröf til að hylla þennan
eina eftirlifandi forföður Kirkju-
bólsættarinnar. Þama stóð hann í
hlaövarpanum í sínu fínasta pússi
og horfði yfir ættfólk sitt, sem sat
þama í grasinu í glampandi sól. Og
eins og ávallt fyrr, þegar gesti bar ab
garði, voru bomar fram veitingar og
hlaðið var fánum skreytt í tilefni
dagsins.
Hógværðin og brosið fylgdu hon-
um alla tíð og eftir að hann fluttist
á sjúkrahúsið á Hólmavík þá kvaddi
hann okkur ævinlega eftir hverja
heimsókn með þessum oröum: „-
Þakka ykkur fyrir komuna og farib
nú fram að Gröf og fáib ykkur kaffi-
sopa hjá henni Dædu minni."
Nú er hann allur, þessi góði
drengur og öðlingur, sem gekk á
meðal okkar hljóðlátur og hógvær
og vildi öllum gott eitt gera.
Hans verður sárt saknab.
Blessub sé minning hans.
Sigga, Palla, Bára
Stopular og allt of fáar stundir í
návist Guðjóns Grímssonar færðu
mér heim þau sannindi ab návist
hans var bætandi og göfug. Frá
honum stafaði hlýja og góðvild, en
jafnframt glettni, allt var af hinu
góða í fari hans. Frá árdögum æv-
innar kunni hann fótum sínum for-
ráð. í föðurgarði lagði hann grunn
að því að standa á eigin fótum,
hann eignaðist eigin bústofn. í
næsta nágrenni hóf hann svo bú-
skap með góðri konu og famaðist
vel. Að líkindum má kveba svo að
orði að Guðjón hafi með vissum
hætti staðið í skugga bróður síns,
sem bjó á föðurleifð þeirra, héraðs-
höfbingjans Benedikts á Kirkjubóli.
En þeir studdu hvor vib annars bak
og nutu báðir samvistanna.
Um langt árabil hef ég notið þess
í ríkum mæli aö leiða frændlið Guð-
jóns mér við hönd, afkomendur
sér. Þar kom háttvísin og snyrti-
mennskan best í ljós. Björn Jakobs-
son kennari tók fljótlega upp á því
að kalla okkur Bakkabræður. Þegar
hann sá okkur saman sagði hann
gjarnan: Hvað segja Bakkabræður í
dag? Þetta létum vib okkur vel líka
og höfðum gaman af. Ólafur og
Páll voru ágæts íþróttamenn og
hafði Björn þá í hávegum. Ólafur
var lang besti fimleikamaður skól-
ans þessa tvo vetur og hlaut 10 í
íþróttum á burtfararprófi. Gilti
einu hvort um var að ræba æfingar
á hesti eba dýnu. í flikk-flakki gat
hann oftlega stokkið það 7 sinnum
í einni runu. Það lék enginn eftir
honum. Hann var einnig ágætur
söngmaöur og skipaði sér í bassa í
Laugarvatnskórnum. Ólafur var vel
metinn skólaþegn og vinsæll af
nemendum skólans.
Snemma í júlímánuöi 1931 var
haldið nemendamót á Laugarvatni.
Þar mættu margir af nemendum
skólans frá upphafi. Vib Ólafur
ákváðum ab sækja mótið og fara á
reiðhjólum frá Eyrarbakka. Eftir tvo
mína. Á ættarmóti á Kirkjubóli á
blíðum sumardögum fyrir nálega 4
árum hitti stór skari frændfólks
þennan öðling. Það voru góðir dag-
ar. Guðjón var þá einn lifandi systk-
inanna frá Kirkjubóli og hann var
góður fulltrúi þeirra allra. Frænd-
garðurinn og venslalið hreifst af
hinum aldna heiðursmanni. Hann
bjó þá vib gott atlæti á heimili aldr-
aðra á Hólmavík. Þangab var gott
að koma og góður félagi hans á
þeim stað, hagleiksmaðurinn Þor-
steinn Magnússon, átti hlut að
ógleymanlegum sajnfundum.
Hjartans þökk sé þeim báðum.
Guðjón sagði mér frá Guðbjörgu
á Broddanesi og ávarpsorðum
hennar þegar faðir lians, Grímur á
Kirkjubóli, var til grafar borinn.
Guðbjörg hóf mál sitt m.a. með
þessum orðum: „Ailt hefðarstand er
sem mótuð mynt, en maðurinn
gullið þrátt fyrir allt." Þessi yfirskrift
hinnar gáfubu grannkonu feög-
anna á Kirkjubóli á vel við í dag,
þegar Gubjón í Miödalsgröf er
kvaddur. Hann var vissulega gull af
manni, óþægileg er sú tilfinning ab
eiga þess ekki kost að hitta hann
framar.
Viö Þorgerður vottum dætrum
hans, Guðfríði og Sigríði, og fjöl-
skyldum þeirra einlæga samúð.
Sigurður E. Haraldsson
ánægjulega mótsdaga var hjólað
heim næstu nótt eftir að því lauk.
Þetta var björt og fögur júlínótt,
eins og þær geta verib fegurstar á ís-
landi, þegar sólin blundar skamma
stund bak við fjöllin. Þessir dagar
voru sannkallaðir sólskinsdagar í
lífi okkar, sem oft var síðar minnst
á.
Á næstu árum skildu leiðir okkar
og haldið var til ólíkra starfa. En
vináttuböndin frá Laugarvatni
voru sterk ög varanleg. Ólafur átti
lengst af heima í Keflavík og starf-
abi þar sem matreiöslumaður eða
bryti, bæbi á skipum og í landi.
Hann var ánægbur með starf þetta
og fórst það vel úr hendi. Þegar líða
tók á ævina flutti hann til Reykja-
víkur og vann við matargerð í kjöt-
búð. Síðar sneri hann sér ab versl-
unarstörfum, fyrst í Reykjavík og
síðar á Selfossi, en þangað flutti
hann fyrir tæpum 10 árum.
Ólafur var maður trygglyndur og
vinfastur. Hlýr og Ijúfur í um-
gengni en hlédrægur um of. Hann
var alla ævi mikill íþróttamabur.
Stundaði sund og fjallgöngur. Á
síðari árum ferðaðist hann mikið
um landið með Ferbafélagi íslands
og naut þess vel. Hann starfaði um
skeið í Ámesingakórnum í Reykja-
vík, enda söngmabur góður.
Fyrir 16 ámm hóf Ólafur sambúð
meb skólasystur okkar frá Laugar-
vatni, Ólöfu Símonardóttur frá
Stokkseyri. Hún fór til Danmerkur
nokkm fyrir stríö. Giftist þar
dönskum manni en flutti heim
nokkm eftir aö hún varö ekkja.
Þessi ár hafa verið þeim báðum
mikill hamingjutími. Ólöf er vel
gerð mannkostakona og myndar-
leg húsmóðir. Þau áttu fallegt og
aðlaðandi heimili á Selfossi sl. 10 ár
en áður í Reykjavík.
Þegar góður æskuvinur kveður
koma upp í hugann Ijúfar minn-
ingar um bjarta framtíbardrauma
og sterk vináttubönd. Engin vin-
átta endist lengur en sú, sem
myndast á æskuárunum. Hún
stendur jafnan ævina út. Því hefur
Þorsteinn Erlingsson lýst öbmm
betur:
Hve glöð er vor œska, hve létt er vor
lund,
er lífsstarfið ei huga vom þjáir.
Þar áttum við fjölmarga indœla
stund
er œvi vor saknar ogþráir...
Ég blessa minningu Ólafs Sig-
urössonar. Þakka honum öll hin
góðu kynni og sendi Ólöfu, börn-
um hans og systkinum einlæga
samúðarkveöju.
Sumir kveðja
og síðan ekki
söguna meir.
Aðrir með söng
er aldrei deyr.
Þ.V.
Daníel Ágiistínusson
Ég er yngri af tveimur barna-
bamabörnum hans langafa míns,
bara 3ja ára, heiti Hrafnhildur Ása,
mamma mín Ása, alveg eins og ég.
Við Óli afi skoöuðum alltaf sam-
an steinana sem hann og Lalla
amma höfðu tínt og slípað, svo
margir fallegir og mjúkir.
Mamma sat með mig í fanginu,
heima hjá okkur í Svíþjób, og sýndi
mér stóru myndina af Óla afa.
Grátandi sagði hún mér að hann
væri dáinn. Ég kjökraði. Til að
hugga okkur sagði hún að vib
mundum alltaf geyma hann í
hjartanu. Þá fór ég að hágráta og
sagði henni mömmu að það væri
svo sárt að kyngja svona stórri
mynd. Hún sagði að ég þyrfti þess
ekki. Svo urðum við glaðar aftur.
F.h. Hrafnhildar Ásu Ævarsdótt-
ur,
Ása Ólafsdóttir
Útför Ólafs verður gerð frá Sel-
fosskirkju iaugardaginn 15. apríl
nk., kl. 13.30.