Tíminn - 03.06.1995, Page 10

10
8im!«tt
Laugardagur 3. júní 1995
Séö heim aö Leirhöfn á Melrakkasléttu.
Hvar á saubfjárræktin
heima fremur en hér?
„Ég trúi ekki ööru, ef saubfjár-
rækt á aö vera til á íslandi tii
frambúöar, en ab þá verbi búib
meb fé í Norbur-Þingeyjarsýslu.
Hér eru allar abstæbur sem þarf
til ab framleiba úrvals Iamba-
kjöt. Hér er nægjanlegt land-
rými, næg beitarlönd og á
þessu svæbi hefur riba aldrei
komib upp. Menn ættu ab
huga ab þessum abstæbum nú
þegar óhjákvæmilegt er ab end-
urskipuieggja saubfjárræktina í
landinu, þótt þau sjónarmib
hafi komib fram í skýrslu frá
Byggbastofnun fyrir nokkrum
árum ab helst ætti engin byggb
ab vera hér í norbursýslunni.
Ég spyr aftur á móti: Ef á ab
framleiba saubfjárafurbir í
landinu, hvar á þá fremur ab
framleiba þær?" segir Hildur
Jóhannsdóttir, bóndi í Leirhöfn
á Melrakkasléttu, en hún flutti
ásamt fjölskyldu sinni frá Ak-
ureyri fyrir fjórum árum til ab
taka vib búi af foreldrum sín-
um.
„Vib getum orbab þab svo ab ég
hafi siglt á móti straumnum; ab
flytja frá Akureyri hingab austur á
sama tínia og mikib samdráttar-
skeib var ab hefjast í saubfjárrækt-
inni. Ég er yngst f jögurra systra og
sýnt var ab engin hinna myndi
setjast hér ab. Þótt viö kæmum
hingab 1991, þá tókum vib ekki
formlega viö búinu fyrr en um
áramótin 1993 til 1994. Ég hef
stundum sagí aö vib höfum veriö
hér í húsmennsku ab fornum siö
fyrstu árin. En auövitab fórum vib
fyrst til reynslu, til aö komast ab
því hvernig okkur líkaöi þetta og
hvort viö gætum hugsab okkur ab
setjast hér aö til frambúbar. Maö-
urinn minn er Eyfirbingur og ef-
laust hafa þetta verib meiri vib-
brigöi fyrir hann, því ég á mjög
sterkar rætur á þessu svæöi."
Gera verður
lambakjötið sam-
keppnisfært að nýju
„Vissulega er ekki bjart fram-
undan. Hér var um 600 kinda
fjárbú þegar best lét og auövitab
höfum viö ekki fariö varhluta af
þeim samdrætti sem veriö hefur,
og búib minnkab verulega frá
þeim tíma aö viö komum hingaö
austur. Viö höfum ekki fariö út í
ab framleiöa kjöt umfram kvóta.
Ég tel aö þau verö, sem fengist
hafa fyrir umframkjöt, gefi ekki
tilefni til þess, að minnsta kosti
ekki enn sem komið er, en fram-
tíðin í því efni getur byggst á
hvort unnt verður að koma
lambakjötinu á erlenda markaði í
einhverjum mæli. Auðvitað verð-
ur að vinna að aukinni vöruþróun
sauðfjárafurða í framtiðinni, því
sauðfjárbúskapurinn hefur liðið
fyrir ákvéðna stöðnun hvaö það
varðar. Ég held að bændur og
neytendur séu fyllilega sammála
um það sjónarmið. Spjótin bein-
ast því að vinnsluþættinum. Það
er ekki nóg að saga kjötiö niður,
henda því í poka og fylla kæli-
borbin. í dag græðir enginn á
þeirri gömlu hefö í sölumálum,
síst vinnsluaöilamir sjálfir. Ef
vinna á lambakjötinu markað aö
nýju, veröur að gera það sam-
keppnisfært við aðrar kjöttegund-
ir."
Norðursýslan
útundaní
ferbamálum
„Nei, viö stundum engar auka-
búgreinar meb saubfjárræktinni;
ab minnsta kosti ekki enn sem
komið er, en höfum þó annast
skólaakstur á veturna. Hvaö feröa-
málin varbar, þá vil ég meina ab
við eigum ýmsa ónýtta möguleika
hér í noröursýslunni. Á hverju
sumri má sjá ferðafólk tjalda á
malarkömbum og víbar. Um
hverja helgi og jafnvel daglega
má sjá fólk sem kýs aö dvelja hér
næturlangt eba lengur. Og þá er
ekki eingöngu um útlendinga ab
ræða. fslendingar kjósa einnig aö
koma hingað á sumrum og skoöa
sig um. Hér er bændagisting á
tveimur sveitabæjum, auk hótels
á Raufarhöfn og gistiheimilis á
Kópaskeri. Þá er einnig rekin sum-
argisting í Lundi í Öxarfirbi. Gist-
ingin er auövitaö aðeins hluti al-
mennrar feröaþjónustu. Það verö-
ur að markaðssetja hvert svæði
sérstaklega, láta vita um hvaö
hægt er ab sjá og gera. Þó held ég
að fólk, sem kemur hingað á
sumrin, sé ekki endilega í þeim
Rœtt viö Hildi
Jóhannsdóttur,
bóndaí
Leirhöfn
hugleiðingum að láta leiöa sig og
mata. Miklu fremur að finna sjálft
út hvað það getur gert, og því
verður að taka miö af þeim þörf-
um hvaö markaösstarf í feröamál-
um varðar."
Hildur segir aö norðursýslan
verði oft útundan þegar ferðamál-
in eru annarsvegar. Einkum eigi
þab við um skipulagðar feröir
með hópa um norðaustanvert
landið. Hún segir ofuráherslu
lagða á Mývatnssveit og síöan sé
farið með fólk að Dettifossi, en
snúið þar viö. Eða fariö í gegnum
Ásbyrgi, þaðan upp meö Jökulsá
og til Mývatnssveitar. Tengja
mætti þetta svæði betur saman í
heild og fara meö fólk um Öxar-
fjörð og út á Melrakkasléttu.
Nokkur athygli hafi þegar verið
vakin á þessum möguleikum,
meðal annars með Miðnætur-
hringnum sem felist í hringferð
um Langanes og Sléttu. Eflaust
megi ýmislegt gera í þessum efn-
um, en einn stærsti akkillesar-
hællinn sé vegakerfið.
Samgöngumálin
stærsti vandinn
Hildur er ómyrk í máli, þegar
talið berst að samgöngumálun-
um. „Þau eru okkar stærsti vandi.
Hér eru ekki vegir, heldur vegleys-
ur. Ég held að hlassi hafi varla ver-
ið hellt í vel í áratug hér á Slétt-
unni. Ofaníburöur finnst því
varla lengur og því þarf að aka á
stórgrýtisurð um langa kafla. Hér
er ekki hægt að tala um neinar
vegaframkvæmdir frá því uppúr
1970 eða í hartnær aldarfjórðung.
Mér virðist öll áherslan í vegamál-
um á Norðausturlandi vera lögð á
leiöina úr Mývatnssveit og austur
á Fljóisdalshérað, og meöan verið
er að vinna í þeim málum verður
trúlega ekkert gert hér. Ef fer fram
sem horfir, þurfum við aö bíða
eitthvað fram á næstu öld eftir úr-
bótum í vegamálum. Það er mjög
slæmt, því samgöngumálin skipta
sköpum fyrir þessa byggð. Ekki
eingöngu fyrir möguleika til auk-
innar ferðaþfónustu eða daglegt
líf fólksins sem byggir sveitirnar.
Samgöngurnar skipta enn meira
máli fyrir þá atvinnustarfsemi
sem er í raun buröarásinn í mann-
lífinu hér, það er sjávarútveg og
fiskeldi. Nú er verið að sameina
krafta útgerðaraöila á Kópaskeri
og Raufarhöfn og fiskeldisfram-
leiðslan þarfnast einnig greiðra
samgangna til að koma afurðum
sínum á markaö. Því er um stór-
mál að ræða, sem ekki þolir neina
biö."
Ráöherrar
landbúnaðar- og
samgöngumála í
þrjú kjörtímabil
„Ég sagði að útlitið væri ekki
bjart. Þar skyggja erfiöleikar í
landbúnaðar- og samgöngumál-
um einkum á. Nú er að hefjast
þriöja kjörtímabiliö þar sem ráö-
herrar þessara málaflokka koma
héðan úr kjördæminu. Því er nú
tækifæri fyrir þá ab láta hendur
standa fram úr ermum. Saubfjár-
ræktin á í miklum erfiðleikum, en
ég spyr aftur: Hvar á hún að vera
ef ekki hér? Ég ítreka einnig aö
bættar samgöngur eru stærsta bar-
áttumál íbúa á Melrákkasléttu og
með þeim standa og falla at-
vinnuvegir á svæðinu að miklu
leyti."
Vibtai:
Þóröur Ingimarsson