Tíminn - 21.10.1995, Blaðsíða 4

Tíminn - 21.10.1995, Blaðsíða 4
4 Slwrtint FJÁRMÁL HEIMILANNA Laugardagur 21. október 1995 Upplýsingar frá Kjaradómi um í eftirfarandi greinargeró, sem tek- in er saman af Sigurbi Snævarr, rit- ara Kjaradóms að beibni formanns dómsins, er leitast vib ab skýra frá helstu tölulegu stabreyndum sem fyrir lágu er Kjaradómur kvab upp úrskurb sinn þann 8. september sl. í fyrsta lagi er lýst helstu heimild- um um laun þeirra sem nálgast gætu ab vera sambærilegir þeim er undir Kjaradóm heyra. I öbru lagi er fjallab um launaþróun og úr- skurbi Kjaradóms yfir nokkurn tíma litib. í þribja lagi er iitib til þeirra kjarasamninga sem gerbir hafa verib á þessu ári. Laun oq starfskjör sambæri- legra aoila Oröugt er ab finna þá aðila í þjóðfélaginu sem telja má að séu sambærilegir forseta íslands, ráð- herrum, dómurum og alþingis- mönnum „meö tilliti til starfa og ábyrgðar". Erfitt er að afla upplýs- inga um raunveruleg starfskjör manna. Reynt hefur verið að afla upplýsinga um kjör bankastjóra, embættismanna og ýmissa forsvars- manna einkafyrirtækja. Að beiðni iðnaðar- og viðskipta- ráðherra tók Ríkisendurskoðun saman yfirlit um laun og önnur starfskjör helstu yfirmanna ríkis- banka og sjóða sem heyra undir ibnaðar- og viðskiptarábuneyti á ár- inu 1992. Þar kom fram að laun bankastjóra ríkisviðskiptabankanna námu að meðaltali 776 þús. krón- um á mánuði og laun aðstoöar- bankastjóra um 523 þús. krónum. Forstjórar fjárfestingalánasjóða er undir ráðuneytið heyra voru með um 515 þús. krónur í mánaðarlaun. Ekki er vitaö til neinna meginbreyt- inga á launakjörum þessara aöila frá árinu 1992. Mismunandi reglur gilda um líf- eyri bankastjóra. Bankastjórar Bún- aðarbanka íslands vinna sér þannig lífeyri sem að hámarki nemur 90% af öllum launum sem næst eftir 15 ára starf. Eftir eins árs starf ávinna þeir sér lífeyrisrétt sem svarar til 20% af launum. Hins vegar eru líf- eyriskjör bankastjóra Landsbanka íslands nokkru lakari og fela í sér að 90% launa er náð eftir 18 ára starf. Bankastjórar Seðlabanka ís- lands njóta sömu lífeyriskjara, en laun þeirra eru til muna lægri en starfsbræðra þeirra í viöskiptabönk- unum. Reglur um lífeyrisgreiðslur til bankastjóra eru á margan hátt heimIlib BHNKINN Pér standa allar dyr ar í ankanum! Beintenging við Búnaðarbankann ' BUNAÐARBANKINN - traustur banki Viðsklptavinum Búnaðarbankans stendur til boða margþætt fjármálaþjónusta og ýmlskonar fræðsla sem lýtur að fjár- málum heimllanna. Nú bætlst beintenging Heimilisbankans vlð þá þjónustuþætti sem fyrir eru í Búnaðarbankanum. Fleiri aðgerðir og fallegra um- hverfi með Helmilisbankanum og Hómer! Þeir sem vilja nýta sér Heimilis- banka Búnaöarbankans geta sinnt öllum almennum bankavið- skiptum hvenær sólarhringsins sem er frá sinni eigin tölvu. Viðskiptavinir Heimilisbankans fá að auki fjármálahugbúnað- inn Hómer. Hómer er einfaldur og þægilegur Windows hugbúnaöur sér- staklega ætlaður fyrir heimilisbók- haldið. Búnaðarbankinn er eini bankinn sem býöur slíkan fjármálahug- búnað en hann er nauðsynlegur við að fullnýta þá möguleika sem bjóðast með beintenging- unni. Það borgar sig að vera tengdur við traustan banka því þar er hugsað fyrir öllu. sambærilega þeim er gilda um ráð- herra. Réttindavinnsla ráðherra er hraðari en bankastjóra, sem nemur einu prósentustigi á ári, en þak er á lífeyrisgreiðslum til þeirra sem svar- ar til 50% af launum sem næst eftir rúmlega 8 ára iðgjaldagreiðslutíma. Laun margra æðstu embættis- manna ríkisins eru ólík launum ráðherra og þingmanna að því leyti að þeim er greidd þóknun fyrir vinnu umfram dagvinnuskyldu, ýmist í formi eftirvinnu eftir reikn- ingum eða í formi fastrar eftir- vinnu. Þá þiggja þeir þóknun fyrir setu í ýmsum nefndum, en ráðherr- ar sitja aldrei í launuðum nefndum. Samkvæmt upplýsingum Starfs- mannaskrifstofu fjármálaráðuneytis voru meðallaun ráðuneytisstjóra í fyrra 370 þús. kr. á mánuði og laun helstu skrifstofustjóra í ráðuneyt- um, sem teljast mega staðgenglar ráðuneytisstjóra, um 275 þús. kr. á mánuði að meðaltali. Þá má nefna að meðallaun sýslumanna reyndust vera um 350 þús. kr. í fyrra. Heimildir um launakjör forsvars- manna einkafyrirtækja eru af mjög skornum skammti og raunar er ein- göngu um upplýsingar úr álagn- ingaskrám að ræða. Þessi heimild er ekki nákvæm, því tekjur eru af- leiddar af óleiðrétti frumálagningu og þannig ekki tekið tillit til kæra. Ósjaldan hafa menn skattskyldar tekjur af öðru en launavinnu, eink- um eignum, en út frá álagningu er eingöngu hægt að finna tekjuskatt- stofn en ekki bein laun. Upplýsing- ar úr álagningarskrám eru einatt tí- undaðar í fjölmiðlum um það leyti sem þær eru lagðar fram. M.a. hefur komið fram aö ýmsir forstjórar fyr- irtækja voru með 588 þús. króna tekjur á mánuði í fyrra. Athugun á tekjum starfsmanna í stórfyrirætkj- um sýndi að tekjur millistjórnenda voru 552 þús. króna tekjur á mán- uöi í fyrra og stjórnarmenn voru að meðaltali með 758 þús. króna tekj- ur á mánuði 1994. Launasamanburður til lengri tíma Launavísitala Hagstofu íslands er traustasta heimildin sem tiltæk er um almenna launaþróun á hverj- um tíma. Hún mælir þróun dag- vinnulauna á almennum vinnu- markaði, hjá fjármálastofnunum og hjá hinu opinbera. Launavísitalan lýsir þróun meðallauna. Um vísitöl- una gilda lög nr. 89/1989. Kjaradómur hefur í úrskurðum sínum allt frá júní 1989, að undan- teknum skammlífum úrskurði í júní 1992, eingöngu litið til al- mennra taxtahækkana og þannig horft framhjá öðrum launabreyt- ingum, s.s. launaskriðið, breyting- um á röðun í sérsamningum o.fi. Úrskurður dómsins frá júní 1989 kvað á um tvennar launahækkanri meö gildistíma frá 1. mars og 1. maí það ár. Samanburður á launa- þróuninni frá 1. mars 1989 leiðir í ljós aö laun úrskurðuð af Kjaradómi hafi hækkað um 35,2% eftir nýupp- kveðna hækkun, en til ágúst sl. mælist hækkun launavísitölunnar 37,9%. Ef hins vegar er litið til breytinga frá því aö ný lög um Kjaradóm og kjaranefnd tóku gildi, þ.e. frá janúar 1993, sést að þingfar- arkaup hefur hækkað um 2,5% um- fram vísitöluna. Kjarasamningar á þessu ári Kjarasamningar á þessu ári hafa verið með ýmsu móti, enda starfa mörg hundruð stéttarfélög í land- inu. Sú stefna sem ofan á varð í kjarasamningum landssambanda Alþýðusambandsins í febrúar sl. var blanda af krónutöluhækkunum og prósentuhækkunum. Talið er að kjarasamningar landssambandanna feli í sér launahækkun upp á 7% á samningstímabilinu til loka árs 1996 aö sérkjarasamningum með- töldum. Markmið samninganna var m.a. iaunajöfnun og hækka lág- markslaun í samræmi við það um

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.