Tíminn - 21.10.1995, Page 6

6
Wmtim FJÁRMÁL HEIMILANNA
Laugardagur 21. október 1995
Hagfrœöingur Neytendasamtakanna segir fólk líta á fjárhagsráögjöf sem neybarúrrœbi:
„Vil i sjá un; ga fóll db
ábu r en þa b fer a b búa"
Sólrún Halldórsdóttir hagfrœbingur.
Hagfræbingur Neytenda-
samtakanna vill sjá ungt
fólk, sem er ab stofna heim-
ili e&a ætlar sér aö hefja bú-
skap, leita fjárhagsrábgjafar.
Hún segir erfiðustu málin,
sem koma inn á borö til sín,
vera mál fólks sem hefur
lent í erfiöleikum vegna
veikinda barna sinna.
Sólrún Halldórsdóttir hag-
fræöingur hefur séö um fjár-
málaráðgjöf fyrir einstaklinga
hjá Neytendasamtökunum.
Sólrún er nú í barneignarleyfi,
en hefur aftur störf næsta
sumar.
í fjárhagsráðgjöf Neytenda-
samtakanna er farið rækilega
ofan í fjármál viðkomandi,
bæði lánastööuna og rekstur
heimilisins. Eftir viötal, sem
getur tekið allt upp í þrjár
klukkustundir, vinnur Sólrún
tillögur um hvað fólk þurfi að
gera til að ná tökum á málun-
um og semur greiðsluáætlun.
Skammtímalán erfib
Flestir, sem hafa leitað til
Sólrúnar, eiga það sammerkt
að vera með mikið af lánum
og háa greiðslubyrði miðað
við greiðslugetu. Þótt húsnæð-
islánin sjálf séu alls ekki það
erfiðasta, er fólk oft í vandræð-
um með skammtímalán, sem
það hefur tekið í tengslum við
húsnæðiskaup eöa aðrar fjár-
festingar, aö sögn Sólrúnar.
Það er reynsla Sólrúnar að
allir hópar þjóðfélagsins þurfi
á fjárhagsráðgjöf að halda. Þó
segir hún að meðaltekjufólk
viröist jafnvel eiga í hvað
mestum erfiðleikum.
Veikindi barna
Um þriðjungur þeirra, sem
hafa leitað til Sólrúnar, eru
Samkeppnisstofnun:
Verðá
vetrarhjól-
börðum
Einn af stóm útgjaldaliðum
fjölskyldunnar um þetta leyti
árs er að skipta þarf yfir á vetr-
ardekkin. Samkeppnisstofnun
hefur gert könnun á því hvað
snjódekk kosta og hvað þaö
kostar aö setja þau undir bíl-
inn. Könnunin var gerð í byrj-
un október og náöi hún bæði
til negldra og ónegldra dekkja
hjá 18 hjólbarðaverkstæðum á
höfuðborgarsvæðinu. Til viö-
bótar þeim upplýsingum, sem
birtast í töflunni hér til hliðar,
má geta þess að frá því í októ-
ber í fyrra hefur meðalverð fyrir
skiptingu, umfelgun og jafn-
vægisstillingu lækkað um
11,5% eöa úr 3.609 kr. í fyrra
niður í 3.194 í ár. Þá hefur
einnig heldur lækkaö veröiö á
vetrardekkjum, bæöi negldum
og ónegldum, nýjum og notuð-
um. ■
einstæðir foreldrar, sem hafa
margir lent í erfiðleikum eftir
skilnað. Sólrún segir að það
hafi hins vegar komið sér mest
á óvart hversu margir leiti til
hennar sem hafa lent í erfiðri
stöðu vegna veikinda barna. í
flestum tilfellum sé það fólk
utan af landi, sem þurfi að
leita til Reykjavíkur eftir lækn-
isþjónustu fyrir barnið.
„Langvinn veikindi barna
virðast vera gífurlega erfið fjár-
hagslega fyrir foreldrana — og
þeir virbast ekki fá úrlausn
annars staðar. í þessum tilfell-
um hefur annar aðilinn, oftast
konan, þurft ab hætta að
vinna úti. Þá bæði lækka tekj-
urnar og útgjöldin aukast.
Þetta eru mál sem er mjög erf-
itt að leysa í fjárhagsráðgjöf-
inni."
Annar hópur, sem virðist
vera í nokkmm erfiðleikum, er
fólk með þrjú börn undir 16
ára aldri. „Þetta geta verið erf-
ið mál, því þab er oft hæpið að
það borgi sig að bæbi hjónin
vinni úti, ef þau þurfa að
borga dýra barnapössun. Samt
sem áður er kannski alls ekki
nóg ab hafa eina fyrirvinnu."
Mikilvægt aö spara
Sólrún leggur mikla áherslu
á ab fólk reyni að leggja fyrir,
þótt ekki sé nema lága upp-
hæð, mánaðarlega. Hún segist
hafa séð mörg dæmi þess ab
fólk, sem hefur lent í tíma-
bundnum erfiðleikum, velti
vandanum Iengi á undan sér
án þess að ná ab vinna sig út
úr honum.
„Þetta er t.d. fólk sem hefur
misst vinnuna í, stuttan tíma.
Fólk á í mörgum tilfellum eng-
an varasjób og á þess vegna
erfitt með að mæta óvæntum
útgjöldum, hvort sem það er
vegna atvinnuleysis, veikinda
eða einhvers annars. Það er al-
gert aðalatriði að fólk reyni ab
leggja fyrir. Þótt það sé lítil
upphæð, gerir það fólk færara
til að mæta óvæntum útgjöld-
um. Oft þarf ekki meira til en
að þvottavélin bili til að fólk
lendi í vandræðum."
Vill sjá unga fólkiö
Sólrún segir, að í flestum til-
fellum sé fjárhagsráðgjöfin
neyðarúrræbi hjá fólki. Hún
vill gjarnan breyta þessu.
„Ég vildi gjarnan ab fólk
kæmi fyrr. Ég vildi sjá unga
fólkið koma til mín áður en
þab fer út í fasteignakaup eba
stuttu síðar. Fólk er oft að fara
ofan í útgjöld heimilisins í
fyrsta skipti í fjárhagsráðgjöf-
inni. Best væri auðvitab ef fólk
gerði það áður en það fer að
búa eða stuttu eftir að það
stofnar heimili."
Smáu útgjöldin
veröa stór
í rekstri heimilisins segist
Sólrún oft benda fólki á smáu
útgjöldin, sem verða stór þeg-
ar þau safnast saman. Þar
nefnir hún t.d. áskriftir og
happdrætti og einnig reyking-
ar, sem geti verið stór útgjalda-
libur. Ferðakostnaður vegur
líka þungt hjá mörgum og þá
bendir Sólrún þeim gjarnan á
að nota strætó meira.
„Ég er ekki endilega að tala
um sölu á bílnum. Fólk, sem er
t.d. meb unglinga, er oft að
keyra þá á milli staða og þá er
bíllinn notaður hugsunar-
laust. Eins ef bæði eru útivinn-
andi, borgar sig að nota græna
kortiö frekar en að fara langar
ferðir á bílnum. En allt eru
þetta hlutir sem verður. að
skoða í hverju tilfelli fyrir sig."
Sólrún segir að fólk taki til-
lögum hennar yfirleitt vel.
„Fólk vill leggja mikið á sig
til að losna úr vanskilum. Van-
sjcil eru það dýr að besta kjara-
bótin, sem margir geta fengið,
er að koma öllu í skil. Þess
vegna ætti fólk að koma í ráð-
gjöf um leib og það sér fram á
að ráða ekki við mánaðarleg
útgjöld. Fólk er oft búið að
kvíða því að koma og hefur
jafnvel dregið það þess vegna.
Oft á tíðum kemur síðan í ljós,
þegar við förum ofan í málin,
að vandinn er ekki jafn mikill
og fólk hélt."
-GBK
Verðá vetrarhjólbörðum og vinnu við að skipta um þau
Skipting, umfelgun og jafnvægisstilling Sóluð dekk Micbelin Hankook Gisiaved Kuhmo Klébcr Uniroyal Cooper Fircstonc Ýmsar tcgundir
Efra vcrA = óncgldir hjólbarðar NcAra verA = ncgldir hjólbarðar Stcerd SUrró Stœró Stceró Staró Stacró Slccró Stceró Stcerð Stacró Slará Stacró Stceró Stœró Stceró Stteró Strerð Stacró Slterð Stacrð
Fólks- bflar Sendi- fcrðabilar Stórir jeppar 155/ 185/ 13 70/14 155/ 185/ 13 70/14 155/ 185/ 155/ 185/ 13 70/14 13 70/14 155/ 185/ 155/ 185/ 155/ 185/ 155/ 1/85/ 155/ 13 70/14 13 70/14 13 70/14 13 70/14 13 185/ 70/14 155/ 185/ 13 70/14
Barðinn b.í. SkútuvoRi 2, Rvík. 3300 4370 4370 3130 4100 4120 5100 3690 4990 4680 5980
Borgardckk 1) Borgartúni 36, Rvlk. 3200 4194 5346 3464 4474 4564 5574 5618 7894 6718 8997 4590 6566 5252 6922 5690 7666 6352 8022
Barjardekk Langatanga 1 a, Mosfellsbx 3330 4320 5310 3137 4092 4199 5154 5056 7107 6118 8169 4355 6163 5417 7225
DckkiA 2) Rcykjavlkurv. 56, Hafnarf. 3300 4100 5140 3485 4550 4665 5730 5620 7895 6800 9075 4840 6850 6020 8030
DckkjabúsiA 1) Skeifunni 11, Rvfk. 3300 4300 6000 3450 4490 4650 5690 5620 7900 6820 9100 5125 7120 6325 8320
GMÞ BQavcrksUcAiA Fosshálsi 27. Rvík. 2800 2800 3800 3360 4490 4260 5390
Cúmmfvinnustofan Skioholti 35. Rvik. 3330 4320 5310 3137 4092 4177 5132 5039 7085 5644 7652 4355 6163 5327 7135
HjólbarAahðllin 1) Fcllsmúla 24. Rvík. 3060 4034 4898 3080 4080 4140 5140 5615 7906 6670 8965 4390 6050 5450 7110
HjólbarAastAAin Blldshöfða 8. Rvlk. 3060 4300 5400 3060 3670 4120 4730 5600 7250 6650 8340 4370 5660 5440 6720
HjólbarAav. Signrjóns Hitúni 2*. Rvfk. 3150 4320 4800 3142 4093 4222 5173 5050 7108 6137 8180 3700 5000 4770 6100 3951 5445 4845 5031 6525 5925 6475 7555 Kelly 4482 6040 5562 7065
HjólbaróaviAg. B.G. 3) Drangahr. 1, Hafnarf. 3300 4200 5200 3470 4490 4750 5770 5125 7120 6400 8400
HjólbsrAaviAgerAir Æ.gisiðu 102. Rvík. 3168 3960 5292 3136 4090 4618 5152 4350 7100 5413 8167
HjólbarAaviðgcröir I) Skemmuvegi 6, Kóp. 3150 4140 5130 3350 4450 4630 5630 5560 7830 6740 9010
HjólbarAaþjónastsn Tryggvagötu 15, Rvík. 3240 4210 5184 3230 4265 4230 5265 5125 7120 6125 8120 5250 6920 5380 6250 7920 6380 7190 8190
HAfðadckk h.f. Tangarhöfða 15, Rvfk. 3350 4250 5550 3130 4080 4250 5210 5060 7110 6140 8190
NýbarAi s.f. 3200 4000 5000 3470 4490 4570 5590 4390 6050 5490 7150
Sólning hf. 1) Smiöiuv. 32-34. Kód. 3360 4840 6040 3475 4490 4755 5770 5125 "7120 6405 8400 Continenta! 5580 7950 6860 9230
Vaka h.f. Eldshöfða 6, Rvik. 2900 4100 5100 3067 4086 4122 4986 4131 5910 S121 6899 Sava 3877 4792 4867 5782
McAalvcrA 3194 4094 5159 1) 10% staðgrciðsluafsláttur afhjólbörðum 2) 10% staðgreiðsluafsláttur af hjólbörðum, eldri borgarar fá auk þcss 20% afslátt af vinnu 3) S% staðgrciðsluafsláttur