Tíminn - 19.12.1995, Blaðsíða 10

10
1ffif. « fr 'fhTT
vy'yyyy'y'yy'yy
Þribjudagur 19. desember 1995
NÝJAR
BÆKUR
Kiljur fyrir jól
íslenski kiljuklúbburinn hefur
sent frá sér þrjár nýjar bækur:
Atburðir við vatn er skáldsaga
sem færði höfundi sínum,
Kerstin Ekman, Bókmennta-
verblaun Norðurlandaráös á
síðasta ári. Á Jónsmessunni árið
1974 kemur Annie Raft ásamt
dóttur sinni til smábæjar í
Norður-Svíþjóð og ætlar að setj-
ast ab í sveitakommúnu þar sem
elskhugi hennar, Dan, er fyrir.
Henni til undrunar kemur Dan
ekki til að taka á móti þeim. í
annarlegri birtu Jónsmessunæt-
urinnar ráfa þær mæðgur af stað
í leit ab kommúnunni, en finna
tjald á árbakka og í því tvö
hroðalega leikin lík. Sverrir
Hólmarsson þýddi bókina, sem
er 430 blaðsíður. Hún kostar
890 krónur.
Þetta er allt að koma er skáld-
saga eftir Hallgrím Helgason.
Bókin fjallar um stormasaman
feril dáðrar listakonu, Ragn-
heiðar Birnu, allt frá getnaði til
nýjustu sigra hennar í lífi og
list. Höfundur segir frá erfiðri
baráttu hennar og leit að hinum
hreina tóni og lesendur kynnast
mörgu af því góða fólki sem
lagði henni lið í blíðu og stríðu.
Bókin er 434 blaðsíður og kostar
899 krónur.
Forboðna borgin er skáldsaga
eftir William Bell. Alex Jackson
er sautján ára skólastrákur, sem
fer meö pabba sínum til Kína að
taka fréttamyndir fyrir sjón-
varpsstöö. Atburðir taka óvænta
stefnu og allt í einu er Alex
staddur á Torgi hins himneska
friðar í Peking þar sem kínverski
herinn ræðst á námsmenn, sem
hafa gert uppreisn gegn kerfinu.
Alex verður viöskila viö föður
sinn og flýr með myndefnið frá
atburðunum. Guðlaug Richter
þýddi bókina, sem er 195 blað-
síöur. Hún kostar 799 krónur.
Bandarískir
körfubolta-
snillingar
Útgáfufyrirtækið Fróöi hf.
hefur gefið út bókina NBA'95
eftir þá Þórlind Kjartansson og
Eggert Þór Aðalsteinsson. Er
þetta þriðja bókin um NBA sem
Fróöi gefur út, en áður hafa
komib bækurnar: NBA — þeir
bestu eftir Eggert Þór og NBA-
stjömumar eftir Eggert og Þór-
lind.
í nýju bókinni fjalla höfund-
arnir um þá leikmenn í banda-
ríska NBA- körfuboltanum sem
mest eru í sviðsljósinu um þess-
ar mundir. NBA- deildin nýtur
bæði vinsælda og viröingar
íþróttaáhugafólks um allan
heim, enda stundum sagt að
leikmennirnir sem þar leika séu
ekki aðeins íþróttamenn, held-
ur einnig listamenn og þeir,
sem fylgst hafa með þessum
köppum t.d. á sjónvarpsskján-
um, geta ekki annað en undrast
hæfni þeirra.
Höfundar bókarinnar, Þór-
lindur Kjartansson og Eggert
Þór Aðalsteinsson, eru báöir
nemendur Menntaskólans í
Reykjavík, Þeir hafa allt frá
barnæsku verið miklir áhuga-
menn um NBA-körfuknattleik-
inn og búa yfir mikilli þekkingu
um hann og einstaka leikmenn
deildarinnar.
NBA'95 er 120 blaðsíður í
stóru broti og er bókin prýdd
fjölmörgum myndum. Bókin er
prentunnin í G.Ben.-Eddu
prentstofu hf. Kápuhönnun
annaðist Auglýsingastofan Arg-
us-Örkin. Verð bókarinnar er kr.
2.190 m/vsk.
Ljóöaást
Mál og menning hefur sent
frá sér ljóðabókina Ástin ljóð-
listin og önnur ljóð eftir franska
skáldið Paul Éluard, í þýðingu
Sigurðar Pálssonar skálds. Paul
Éluard (1895- 1952) var eitt af
höfuðskáldum Frakka á þessari
öld. Hann var í fararbroddi í
hreyfingu súrrealistanna á
þriðja og fjórða áratugnum,
varð svo virkur kommúnisti og í
seinna stríðinu urðu ljóð hans
svo ástsæl meðal frönsku þjóð-
arinnar að hann varð að þjóð-
skáldi. Ljóðmál hans var liðugt
og skýrt, lítið úm hátíðleg eða
sjaldgæf orð, en ljóðmyndirnar
hins vegar iðulega flóknar og
óvæntar að hætti súrrealista.
Það átti því vel við að margir
frægustu myndlistarmenn ald-
arinnar myndskreyttu bækur
hans: Picasso, Chagall, Dalí og
Max Ernst.
Uppistaða bókarinnar kemur
úr bók Éluards Ástin ljóölistin
frá 1929 og að auki eru í henni
ljóðaflokkar úr öðrum bókum
hans frá ýmsum tímum.
Þýðandinn, Sigurður Pálsson,
fylgir bókinni úr hlaði með ítar-
legum formála um skáldið og
verk þess.
Ástin ljóðlistin og önnur ljóð
er 113 bls., unnin í G.Ben.-Eddu
prentstofu hf. Ingibjörg Eyþórs-
dóttir gerði kápuna. Verð: 1680
kr.
Ungur ævi-
söguritari
Útgáfufyrirtækiö Fróöi hf.
hefur sent frá sér bókina Sex
augnablik eftir Þorgrím Þráins-
son. Er þetta sjötta unglingabók
höfundarins, sem einnig hefur
sent frá sér þrjár barnabækur.
Sex augnablik fjallar um reyk-
víska unglinga, m.a. Eirík sem
tekur sér það fyrir hendur að
skrifa ævisögu sína, þótt ungur
sé, og vonast til þess að fá hana
gefna út. Honum þykir rétt að
vera hreinskiptinn og draga
ekkert undan. Kemur ýmislegt
fram um samskipti hans við for-
eldra sína, fjölskyldu og vini
sem margir unglingar kannast
sjálfsagt við að hafa upplifað.
En ýmislegt verður til þess að
glepja hinn unga ævisöguritara
við ætlunarverk sitt. Ástin kem-
ur til skjalanna og setur strik í
öll framtíðaráformin. Og ævi-
sagnaritarinn ungi blandast í
ýmis bæöi skemmtileg og
óvænt atvik með félögum sín-
um og vinum.
Allt frá því að fyrsta unglinga-
bók Þorgríms Þráinssonar, „Með
fiðring í tánum", kom út hafa
bækur hans orðið metsölubæk-
ur óg mun vera óhætt aö slá því
föstu að á síðari árum hefur
enginn íslenskur rithöfundur
hlotið jafn mikla hylli yngri
kynslóöarinnar eða verið jafn
mikið lesinn. Hefur Þorgrímur
hlotið Barna- og unglingabóka-
verðlaun Skólamálaráðs Reykja-
víkurborgar og menningarverð-
Þungur roöur
Svarta nöglin. —
Cunnhildur Hrólfsdóttir.
Mál og menning.
151 bls. 1995.
Þessi barna- og unglingabók fjallar
um tvíburana Sigurhans og Margr-
éti, sem kallast í daglegu tali Hans
og Gréta. Þau eru 11 ára gömul
skilnaðarbörn, sem alast upp hjá
flugfreyjunni móöur þeirra í
Reykjavík.
Hans og Gréta eru duglegir krakk-
ar og spjara sig vel ásamt félögum
sínum í leynifélaginu Svörtu nögl-
inni. Meginhluti bókarinnar fjallar
um baráttu þeirra við að sýna móð-
ur sinni fram á að nýr sambýlis-
maður hennar sé lævís og undirför-
ull tækifærissinni.
Þessi bók er undarlegur kokkteill.
Hún er skrifuð fyrir börn og ung-
linga, en sver sig á köflum í ætt við
sápulöður reyfarabókmennta. Velt
er upp steinum hér og þar, en frá-
gangurinn er hrár og stundum
hættulega hroðvirknislegur.
Persónusköpun er misheppnuö.
Höfundur sér inn í huga tvíburanna
beggja og þeir eru skástu persónur
BÆKUR
BJÖRN ÞORLÁKSSON
bókarinnar, en allt nostur vantar í
kringum aukapersónur: mömm-
una, Frissa, ömmuna osfrv.
Mamma tvíburanna er flugfreyja og
mikið aö heiman, en þab skýrir ekki
blindu hennar og virðingarleysi fyr-
ir börnunum sínum. Slíkt bendir til
að höfundi þyki ekki mjög vænt um
þessa persónu. Faðir barnanna, sjó-
maðurinn, virðist hinn besti mað-
ur, en honum fær lesandinn allt of
lítið að kynnast. Frfssi stjúpfaðir er
einhliða persóna, töffaraskapur er
vondur. Þab er slæmt að ganga í tá-
mjóum skóm, þab er slæmt að vera
með framstætt barkakýli, þab er
slæmt að greiða hárið aftur. Hann á
sér litlar málsbætur og endalok
hans í sögunni eru knöpp.
Þó verður ekki skiliö við þessa 9.
bók Gunnhildar Hrólfsdóttur —
'fiem er „meðal okkar vinsælustu'
barna- og unglingahöfunda" eins
og segir á bókarkápu — öðruvísi en
að finna henni eitthvað til kosta.
Til ab mynda er bókin spennandi á
köflum og sumir atburðir eru raun-
sæ lýsing á nútímalífi borgarbarna.
En þegar skilnabir, vond sambúð,
kynferbisleg áreitni, misþyrmingar
og annað slíkt er borið á borð fyrir
litla fólkið, er það krafa ab efnistök
höfundar séu traust og sett fram af
nærgætni, hugsun og virðingu. Svo
er því mibur ekki í þessu tilviki.
Róðurinn verður of þungur, áralag-
ið er ekki nægilega gott. ■
Úrval Þorsteins frá Hamri
Þorsteinn frá Hamri:
Myndir í nótt og morgni.
Ljóbaúrval.
Páll Valsson hefur valib Ijóbin.
Ibunn.
í aðfaraorðum þessarar útgáfu
segir Páll Valsson:
„Það er hins vegar skökk
ályktun að halda því fram að
Þorsteinn sé svartsýnt skáld,
miklu fremur má kalla hann
bjartsýnan vegna þess að hann
leitar ævinlega hins jákvæða,
Ijóssins og vonarinnar. Ljóð
hans eru, þegar öllu er á botn-
inn hvolft, barmafull af trú á að
maðurinn muni standa undir
hlutskipti sínu í veröldinni."
Ekki er að efa að Þorsteinn
mun vilja að menn lesi ljóð
hans með þeirri trú og tilfinn-
ingu sem hér er lýst. Hins vegar
mun það nokkru muna hversu
augljóst og opinbert lesandan-
um verður að nema þann boð-
skap.
Þorsteinn frá Hamri er efa-
laust í fremstu röð þeirra manna
sem nú sýna list sína í meðferð
íslenskrar tungu. Auk þessa
munu ekki aðrir vera honum
handgengnari í íslenskum sög-
um og þjóötrú, ef svo má til
Þorsteinn frá Hamri.
BÆKUR
HALLDÓR KRISTjÁNSSON
orða taka. Okkur virðist að sitt-
hvað hlyti að fara fram hjá les-
anda sem ekki hefði nokkra
undirstööumenntun í þeim efn-
um, svo víða og margvíslega
sem til þeirra er vísað.
Sæfarinn sofandi er gott
dæmi um skáldskap Þorsteins
frá Hamri:
„Ég lá í vari
lengur en minnið nœr.
Vopn fcerðu mér karlar,
konumar lífsstein.
Allt fór að reglu.
Sandur, sól, blcer.
Hver hjó á festar í myrkrinu
tneðan ég svaf?
Hver er ég
og hvar er mín gjöfula fjara?
Nœr sem utan óreiða.
Blóðugt haf.
Maðksjór.
Tími til að spyrja.
Um seinan að svara."
Páll Valsson segir svo í aðfara-
orðum:
„Fari svo að þessi úrvalsbók
kveiki í mönnum löngun til
frekari kynna við skáldskap Þor-
steins frá Hamri, er tilganginum
náö." Úr því mun reynslan
skera. En tilraunin er ómaksins
verð. ■
laun VISA ísland.
Bókin Sex augnablik er 160
blaðsíður. Bókin er prentunnin
í Prentsmiðjunni Odda hf.
Kápumynd gerði Einar Magnús
Magnússon.
Verð bókarinnar er kr. 2.190
m/vsk.
Fyrsta bók
kunnrar
skáldkonu
Hjá bókaútgáfunni Reykholt
er að koma út ljóðabók eftir
Sigurunni Konráösdóttur, en
hún er ýmsum kunn fyrir
ljóðagerð sína. Þrátt fyrir það
hefur hún aldrei gefiö út bók
fyrr en nú, þegar Úr sjóði
minninganna lítur dagsins
ljós. Auðunn Bragi Sveinsson
ritar formála bókarinnar og
segir m.a.: „Mér er mikil
ánægja að fylgja ljóðunum
hennar Sigurunnar úr hlaði.
Hún er sannur fulltrúi hinnar
hefðbundnu ljóðmenningar."
Öllu ljóðelsku fólki er ánægja
að lesa ljóð þar sem litbrigði ís-
lenskrar tungu fá að njóta sín.
Það er hins vegar færni hennar
í að tjá tilfinningar sínar og
hugsanir í bundnu máli sem
gerir ljóðin sérstök.
Sigurunn hefur sett saman
vísur og kvæði allt frá sex ára
aldri. „Þetta valt upp úr manni
og þetta var nú ekki alltaf talið
manni til hróss," sagði Sigu-
runn.
Ýmis stök ljóð hafa komið út
eftir Sigurunni, t.d. í Húnvetn-
ingaljóðum 1955. Einnig hafa
birst ljóð eftir hana í Morgun-
blaðinu, Vísi, Tímanum og
Húnvetningi.
Sigurunn er fædd að Kurfi
við Skagaströnd. Árið 1933, þá
fimmtán ára, fór hún til Hafn-
arfjarðar og réð sig í vist hjá
Sveinlaugu Þorsteinsdóttur og
Árna Sigurjónssyni. Hún stofn-
aöi svo sitt eigið heimili í Hafn-
arfirði árið 1938 og hefur verið
búsett þar síðan.
Bókarverö er 2000 kr. í áskrift
hjá höfundi, en 2500 kr. út úr
búð. Bókin er 112 bls.
Málsbætur
morbkvendis
Útgáfufyrirtækið Fróði hf.
hefur sent frá sér bókina Örlög
eftir bandaríska rithöfundinn
Stephen King. Er þetta ellefta
bókin sem kemur út á íslensku
eftir hann.
Örlög fjallar um miðaldra
konu, Dolores Claiborne, sem
situr fyrir framan lögreglu-
stjórann og ritara hans í
heimabæ sínum. Hún er grun-
uð um að hafa orðið vinnu-
veitanda sínum að bana. Við
þetta tækifæri ákveður Dolor-
es að segja alla sögu sína —
draga ekkert undan. Og í ljós
kemur að hún hefur ekki
hreint mjöl í pokanum, en
spurningin snýst þó fyrst og
fremst um málsbætur.
Nýlega var sýnd hér á landi
kvikmynd gerð eftir bókinni.
Örlög er 221 bls. Bókin er
prentunnin og bundin í Prent-
smiðjunni Odda. Verð bókar-
innar er kr. 2.390 m/vsk. ■