Tíminn - 19.12.1995, Blaðsíða 16

Þriðjudagur 19. desember 1995
Vebrib (Byggt á spá Veburstofu kl. 16.30 í gær)
• Suburland: Austan og noröaustan kalid. Skýjab aö mestu og sums
staöar él. Hiti +1 til -5 stig, mildast viö ströndina.
• Faxaflói og Breiöafjöröur: Noröaustan kaldi og víöa léttskýjaö.
Kólnandi veöur, frost 1 -6 stig.
• Vestfiröir: Noröaustan kaldi eöa stinningskaldi, en gola síödegis.
Víöa léttskýjaö og frost á bilinu 2- 7 stig.
• Strandir og Noröurland vestra, Noröurland eystra: Noröaustan
gola og skýjaö meö köflum. Frost 3-8 stig.
• Austurland aö Clettingi og Austfiröir: Noröan kaldi, en stinnings-
kaldi á annesjum og dálítil él. Frost 3-8 stig.
• Suöausturland: Austan kaldi og e.t.v. él. Hiti +1 til -4 stig.
Arni Bergmann blaöamaöur er einn helsti sérfrœö-
ingur landsins um málefni Rússlands:
Upphitun fyrir
forsetakosningar
Töluverb starfsemi er á gigtlcekningastöbinni, sem Gigtarfélag íslands rekur ab Ármúla 5, en á árinu komu þang-
ab 5 98 manns í tœplega ellefu þúsund mebferbir. Hér má sjá Rósu Arnþórsdóttur í vaxmebferb hjá Önnu Svein-
bjarnardóttur, ibjuþjálfa. Tímamynd: cs
Sjö milljarba gigt
„Málib er þab ab þessi komm-
únistaflokkur er dálítib öbru
vísi en pólski sósíalistaflokkur-
inn og flokkurinn sem fékk
flest atkvæbi í Ungverjalandi.
En hlibstæban er sú ab stór
hluti þjóbarinnar, sérstaklega
eldra fólk, hefur farib illa út úr
breytingunum, tapab lágmarks
öryggi, sparifé og öbru slíku.
Margir eru reibir og gramir
vegna þess hvernig hefur geng-
ib, þab sé búib ab stela öllu
steini léttara, sem komib sé í
hendurnar á þessu hyski,
gömlu hyski og nýju hyski.
Þetta eru ab verulegu leyti mót-
mælaatkvæbi," sagbi Árni Berg-
mann blabamabur, einn helsti
sérfræbingurinn í rússneskri
pólitík hér á landi, í samtali vib
Tímann.
Hótun Baldurs á ísafiröi um
einhliöa hækkun kauptaxta.
Hnífsdalur:
Beðið línu
frá VSÍ
Konráb Jakobsson, framkvæmda-
stjóri Hrabfrystihússins í Hnífs-
dal, segist ekki lítast vel á þab ef
verkalýbsfélagib Baldur ætlar ab
ákveba einhliba hækkun á kaup-
töxtum í framhaldi af niburstöbu
Félagsdóms. Hann býst hinsvegar
vib ab vibbrögb atvinnurekenda á
Vestfjörbum muni rábast af því
hvab samtök atvinnurekenda
munu abhafast í þessu máli, ef af
verbur.
Sl. föstudag úrskurbaði Félags-
dómur ab uppsögn Baldurs á ísa-
firbi á kjarasamningum væri ógild
og í framhaldi af því gaf Pétur Sig-
urðsson formaður félagsins til
kynna ab það væri hugsanlegt ab fé-
lagib tilkynnti einhliða um breyt-
ingar á kauptöxtum. Þrátt fyrir yfir-
lýsingar um eitt og annað í fjöl-
miðlum frá forystu verkalýðshreyf-
ingarinnar á Vestfjörðum telur
framkvæmdastjóri Hraðfrystihúss-
ins í Hnífsdal ab það sé ekki ófrið-
vænlegt á vinnumarkabi þar vestra.
-grh
Samkomulag nábist á milli
skólastjóra og Reykjavíkur-
borgar um launakjör skóla-
stjóra í gær. Deilt hefur verib
um laun og skyldur skóla-
dagar til jóla
Árni sagbi ab ekki þyrfti að ótt-
ast að „Stalín væri kominn aftur".
Hér væru á ferðinni allt annars
konar menn. Hins vegar væru
þessar kosningar ekki jafn mikil-
vægar og forsetakosningarnar
veröa á næsta ári. Völd forseta
Rússlands yrðu mikil, hann gæti
skipað sinn eiginn forsætisráð-
herra, til dæmis Tsjernomyrdin
þótt enginn meirihluti væri bak
við hann, auk þess gæti Jeltsin
sent þingið heim og sagt einfald-
lega að hann vildi ekki þetta þing.
ítrustu möguleikar byðu upp á
þetta. Það séu stjórnarskrármögu-
leikar á að forsetinn gerist ein-
valdur.
„Það er hægt að líta á þessar
kosningar sem upphitun fyrir for-
setakosningarnar. Jeltsin er
heilsulaus og verður ekki forseti
aftur. Það er aðalmálið hvernig
þetta æxlast sem upplag fyrir þær
kosningar og hver þar hefur
mesta möguleika. Það yrði vænt-
anlega ekki kommúnisti, en mað-
ur sem hefði. stuðning þeirra,
maður sem hefði gert samkomu-
lag við kommúnistaflokkinn og
almenningi litist vel á til að berja
niður mafíurnar. Þetta tvennt tel
ég tvö helstu trompin sem sigur-
sæll forsetaframbjóbandi þyrfti
að hafa í hendi," sagbi Ámi Berg-
mann. -JBP
Sjá bls. 7
„Ég lít nú bara á þetta sem þenn-
an venjulega barlóm þessa ágæta
manns. Ég held því ab hann eigi
ab ræba vib sína félaga um þab
hvernig fara skuli meb sölu á
veibiheimildum," segir Hólmgeir
Jónsson, framkvæmdastjóri Sjó-
mannasambandsins, um þá skob-
un Arnars Sigurmundssonar, for-
manns Samtaka fiskvinnslu-
stöbva, ab hráefnisverb í hefb-
bundinni botnfiskvinnslu sé
orbib of hátt og því þurfi ab
stjóra vegna mála er varba
heilsdagsskólann, en skóla-
stjórar hafa bent á síaukin
verkefni og ábyrgb vegna
starfrækslu hans.
Starfsmannastjóri Reykjvíkur-
borgar, Jón. G. Kristjánsson,
sagbi í samtali vib Tímann í gær
að skv. sinni vitund væru báðir
aðilar sáttir við samkomulagið,
og ekki hefði verið bitist um há-
ar fjárhæðir. Hann sagðist eiga
eftir aö kynna niðurstööuna fyr-
ir öðrum embættismönnum
borgarinnar og því væri ekki
tímabært aö segja nákvæmlega
til um efni samkomulagsins fyrr
en að því loknu. „í grófum
dráttum var mæst á miöri leið
Áætlub útgjöld hins opinbera
vegna mebferbar gigtarsjúk-
dóma eru um 7 milljarbar eba
20% af útgjöldum heilbrigbis-
kerfisins, sem eru áætlub 49
milljarbar. Auk þess er um 20%
örorku komin til vegna gigtar-
sjúkdóma og alls voru greiddir
Iækka þab hjá mörgum fyrirtækj-
um á næsta ári. Þá útilokar Arnar
ekki ab þab kunni ab leiba til
stabbundinna átaka.
Framkvæmdastjóri SSÍ segir að
það verði bara að koma í ljós hvort
átök séu framundan viö sjómenn,
ef hefðbundin botnfiskvinnsla ætl-
ar að reyna að knýja fram lækkun á
hráefnisverði hér og þar á næsta ári.
Hann telur að sú hækkun sem for-
ráðamenn fiskvinnslu staðhæfa að
hafi orðið á hráefniskostnabi grein-
hvað varðar greiðslur — þar bar
reyndar ekki mikið í milli — og
svo var ákveðið aö setjast niður
eftir áramót og skilgreina frekar
starfskyldu skólastjórnenda er
varða heilsdagsskólann. Þær
hafa ekki alltaf verið Ijósar
vegna þess að skólinn hefir ver-
ið rekinn af tveimur aðilum og
við þurfum m.a. að skoða hvort
þessar vinnuskyldur eru breyti-
legar eftir skólum, t.d. út frá
samsetningu eða stærð."
Jón sagði að lokum að ýmsar
ástæður hefðu verið fyrir því aö
afgreiðsla málsins tafðist en
hann hefði alltaf verið viss um
að lausn fyndist, ekki síðar en á
hádegi í gær.
sjúkradagpeningar vegna gigt-
arsjúkdóma í ríflega 50.000
daga árib 1990.
Ingibjörg Pálmadóttir, heil-
brigðisráðherra, hefur nú lagt
fram Landsáætlun um gigtarvarn-
ir en hún var fyrsti flutningsmað-
ur tillögu til þingsályktunar um
arinnar á undanförnum mánuðum,
sjáist ekki í hærri launum til sjó-
manna. Af þeim sökum sé nær lagi
að ætla að hækkun hráefniskostn-
aður sé tilkominn vegna þess sem
vinnslan greiðir öörum fyrir verð á
kvóta. Þessvegna eigi fiskvinnslan
m.a. að slást í hópinn með sjó-
mönnum í baráttunni gegn kvóta-
braskinu. Þótt mikið hafi áunnist í
baráttunni gegn þátttöku sjómanna
í kvótakaupum útgerða, þá sé enn
töluvert í land í þeim efnum. -grh
Vegna fréttar Tímans um
þetta mál sl. laugardag er rétt að
leiðrétta þá fullyrðingu blaðsins
að rekja mætti upphaf málsins
til handvammar á Skólaskrif-
stofu sem láðst hafi að endur-
nýja eldrí samning við skóla-
stjóra og þar með hrundið mál-
inu af stað. Það er ekki rétt. Hiö
rétta er að Skólaskrifstofan hef-
ur ekki samningsumboð í kjara-
málum heldur starfsmanna-
skrifstofa borgarinnar. Skóla-
skrifstofan hafði því ekki
ákvörðun um greiðslur til skóla-
stjóra á sinni könu. Er beðist
velviröingar á þessum mistök-
um.
-BÞ
eflingu rannsóknar- og forvarnar-
starfs vegna gigtarsjúkdóma árið
1993. Sjö manna gigtarráð sem
skipað var í kjölfar áætlunarinnar
er ætlað að vinna tillögum þar
brautargengi og benti Guðjón
Magnússon, formaður nefndar
um landsáætlunina, á að nauðsyn
væri á slíku ráði til að koma hug-
myndum sem þessum í fram-
kvæmd en ráðið fær fjárframlag á
föstum fjárlögum fyrir 1996.
Samkvæmt bandarískum arð-
semisútreikningum skilar hver
króna sem lögð er til gigtarlækn-
inga sér fertugfalt til baka og því
ættu þær forvarnir sem getið er
um í landsáætluninni að vera
þjóðhagslega hagkvæmar. í áætl-
uninni er lagt til að stofnuð verði
sérstök rannsóknarstofnun í gigt-
arrannsóknum í tengslum við Há-
skóla íslands og Landspítalann og
stefnt er að því að hún muni taka
til starfa á næsta ári. Nefndin
leggur til að Gigtarfélag íslands
verði með fjárframlagi gert kleift
að auka upplýsinga- og fræðslu-
starf. Brýnt sé að stytt biðtíma eft-
ir bæklunaraðgerðum og að biðl-
istum eftir endurhæfingu á legu-
deildum verði eytt.
Álitið er að rúmlega 50.000 ís-
lendingar eigi við gigt að stríða en
alls eru félagar í Gigtarfélagi ís-
lands ríflega 2800. Af þeim sjúk-
lingum sem komu til meðferðar á
gigtlækningastöð Gigtarfélagsins
á árinu voru 80% konur og hefur
fólki í yngri aldurshópum nú
fjölgað. 70% sjúklinganna voru á
aldrinum 21-40 ára.
-LÓA
Samkomulag náöist á milli borgarinnar og skólastjóra / gœr:
Starfsskylda skilgreind
Hœkkun hráefniskostnaöar sér ekki merki í hœrri launum til sjómanna. SSÍ:
Kvótabraskiö íþyngir