Morgunblaðið - 03.05.2006, Síða 38

38 MIÐVIKUDAGUR 3. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Elísabet Bene-diktsdóttir
fæddist í Kirkju-
skógi í Miðdölum í
Dalasýslu 23. júlí
1905. Hún lést á
Landspítalanum í
Fossvogi föstudag-
inn 21. apríl síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Guðrún Guðmunds-
dóttir, f. í Geirshlíð
Miðdölum 9.8.
1879, en alin upp á
Þórólfsstöðum í
sömu sveit, d. 15.8. 1947, og
Benedikt Snorrason, f. á Svarf-
hóli í Miðdölum 6.4. 1878, en al-
inn upp á Erpsstöðum, d. 20.3.
1960. Börn þeirra voru níu auk
tveggja fósturbarna: Hólmfríður,
f. 1902, Katrín, lést tveggja ára,
Elísabet, f. 1905, Guðmundur, f.
1907, Guðfinna, f. 1909, Frið-
mey, f. 1911, Jónína Sólveig, f.
1914, Ragnheiður, f. 1917, Anna,
f. 1919. Fóstursystkinin Guð-
mundur Ólafsson, f. 1899 og
Halldóra Benediktsdóttir, f.
1925. Ragnheiður er ein eftirlif-
andi af systkinunum og Halldóra
fóstursystir þeirra.
Kirkjuskógi til níu ára aldurs.
Flutti hún með foreldrum sínum
og systkinum að Erpsstöðum ár-
ið 1914 og ólst þar upp. Elísabet
og Albert hófu búskap á Sauða-
felli árið 1931. Þar bjuggu einn-
ig foreldrar Alberts og systkini.
Fluttu þau þá að Svalbarða í
Miðdölum og bjuggu þau þar í
tvö ár. Þá fluttu þau aftur að
Sauðafelli og bjuggu þar í fjögur
ár í tvíbýli við systur Alberts og
mág, hjónin Finndísi og Harald.
Árið 1940 keyptu þau jörðina
Skörð í Miðdölum og bjuggu þar
til ársins 1947. Þess má geta að
sú baðstofa sem þau bjuggu í þar
hefur nú verið endurbyggð á
Þjóðminjasafni Íslands. Árið
1947 keyptu þau Erpsstaði af
föður Elísabetar og fluttu þang-
að þar sem þau bjuggu með
blandaðan búskap. Erpsstaðir
voru í eigu sömu ættar í 80 ár.
Árið 1966 fluttu þau búferlum til
Reykjavíkur, keyptu íbúð í Álf-
heimum 36 og bjuggu þar alla
tíð síðan. Þegar heilsa þeirra fór
að gefa sig nutu þau aðstoðar
dætra sinna og tengdasona en þó
sérstaklega Svanhildar yngstu
dóttur þeirra sem bjó með þeim.
En hugur þeirra dvaldi lengst af
á æskustöðvunum í Dölum.
Útför Elísabetar verður gerð
frá Fossvogskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 15. Jarð-
sett verður í Gufuneskirkju-
garði.
Hinn 13. mai 1931
giftist Elísabet Al-
bert Finnbogasyni
frá Sauðafelli í Mið-
dölum, f. 28.8. 1900,
d. 15.6. 1997. Hann
var sonur hjónanna
Margrétar Pálma-
dóttur og Finnboga
Finnssonar bónda á
Sauðafelli. Elísabet
og Albert eignuðust
þrjár dætur, þær
eru: 1) Anna Mar-
grét, maki Hildiþór
Kr. Ólafsson. Dætur
þeirra eru: a) María, b) Elísabet,
maki Guðjón Baldursson, dætur
þeirra eru Þórhildur og Margrét
Anna. 2) Guðrún, maki Páll
Björnsson. Börn þeirra eru: a)
Birkir, maki Sigurlaug Helga
Stefánsdóttir. Dóttir þeirra er
Berglind Rún. Sonur Sigurlaug-
ar Helgu og fóstursonur Birkis
er Stefán Reyr. b) Albert, maki
Jóhanna María Eyjólfsdóttir.
Synir þeirra eru Anton Emil og
Benedikt Aron. c) Hildur, maki
Einar Einarsson. Dætur þeirra
eru Hrund, Harpa Hlín, Helena
Embla og Hekla Ylfa. 3) Svan-
hildur. Elísabet ólst upp í
Elsku amma mín, nú ertu komin til
afa, mikið held ég að hann hafi verið
ánægður að fá þig til sín.
Ég var ekki fædd þegar þið afi
fluttuð í bæinn, þannig að ég man
bara eftir ykkur sem ömmu og afa í
Álfheimum. Þar áttuð þú og afi ásamt
Svanhildi fallegt heimili sem gott var
að koma á. Þú tókst alltaf svo vel á
móti öllum og oftar en ekki bauðstu
uppá bestu pönnukökur og kleinur í
heimi. Þú passaðir mig oft þegar ég
var lítil meðan mamma var að vinna
og á ég margar góðar minningar frá
því. Þó að þú munir tímana tvenna,
hafir búið í torfbæ og þurft að vinna
öll erfiðu sveitaverkin varstu alltaf
svo falleg og ungleg að fólk trúði ekki
hvað þú værir gömul.
Þú varst svo lagin í höndunum og
vildir alltaf hafa eitthvað að gera og
höfum við notið þess, það eru ekki svo
fáir sokkaskórnir sem við höfum
fengið frá þér og hafa yljað okkur um
fæturnar og teppin sem þú prjónaðir
handa okkur.
Þú passaðir alla tíð upp á að gera
ekki upp á milli okkar barnabarnanna
og svo langömmubarnanna, það var
alveg sama um hvert okkar var að
ræða, það gekk alltaf jafnt yfir alla,
þú passaðir mjög vel upp á það.
Alltaf þótti þér jafn gaman að fá að
fylgjast með hvað við ömmubörnin og
langömmubörnin vorum að gera og
fylgdist þú með því allt fram á síðasta
dag, þú varst alltaf svo jákvæð og
stolt af okkur. Þú varst alltaf svo dug-
leg að koma í afmæli og veislur og
varst alltaf svo fín og vel til höfð að
maður gat ekki annað en verið stoltur
af þér, ég eftir að sakna þess að þú
komir ekki.
Elsku amma, þú varst besta amma
og langamma í heimi, ég og fjölskylda
mín munum sakna þín.
Þín
Hildur.
Leiðirnar skilja en ljós okkur skín,
er liðinna daga við minnumst.
Ég þakka af hjarta og hugsa til þín
uns heima hjá Drottni við finnumst.
(Ók. höf.)
Sumarið var rétt gengið í garð, far-
fuglarnir farnir að láta í sér heyra og
bjartari og hlýrri tími framundan.
Það var annar dagur sumars, þegar
amma mín, Elísabet Benediktsdóttir,
kvaddi þennan heim. Líkaminn henn-
ar var orðinn þreyttur og lúinn, hún
var búin að skila sínu verki hér vel.
Hún var sátt og tilbúin til þeirrar
ferðar sem bíður okkar allra. Hún var
búin að lifa langa og farsæla ævi. Heil
öld var að baki og gott betur en það.
Hún var búin að gefa af sér og kenna
okkur mikið með framgöngu sinni í
lífinu. Við megum því vera þakklát.
Heimahagar ömmu voru í Miðdöl-
um í Dalasýslu, þar bjó hún lengst af.
Þó eru minningar mínar um ömmu og
afa í Dölunum þokuslæðu huldar og
aðeins í myndabrotum. Þau fluttu til
Reykjavíkur aðeins þremur árum eft-
ir að ég var skírð heima hjá þeim í
stofunni á Erpsstöðum. Þá fluttu þau
í Álfheimana, og þaðan á ég ríkulegt
safn af minningum um ömmu og afa
sem dó árið 1997 tæplega 97 ára gam-
all. Amma og afi voru miklir Dala-
menn í sér alla tíð og tengingin við
Dalina var sterk, svo sterk að hún
náði líka til okkar barnabarnanna
með sögum úr sveitinni þeirra.
Amma hafði alla tíð ótrúlega gott
minni. Hún mundi ótrúlegustu hluti,
ekki bara frá gamalli tíð heldur líka
atburði líðandi stundar. Þeir sem
yngri voru nutu þess oft þegar minni
þeirra brast að leita til ömmu og biðja
hana að rifja upp. Við gátum því notið
þess að leita til ömmu ef við vildum
fræðast. Hún var búin að upplifa
miklar breytingar í lífi sínu frá því
hún bjó í torfbæjum í Dölunum. Í
hennar viskubrunn var hægt að leita
varðandi lífið á síðustu öld þegar hún
bjó þar sinn búskap, áður en nútíma
þægindi komu til.
Þegar ég bjó um tíma sjálf í Döl-
unum átti amma auðvelt með að fara
með mér þangað í huganum. Þegar
ég hafði áhuga á að fræðast um menn
og málefni og bera saman lífið í Döl-
unum núna og þegar hún var þar, þá
var ekki í kot vísað hjá henni. En hún
var ekki föst í gamla tímanum við
gamlar sögur úr Dölunum. Hún hafði
alla tíð áhuga á að fylgjast með og
vita hvernig lífið gengi þar. Eftir
ferðir mínar vestur hafði amma alltaf
áhuga á að vita; hvernig var færðin,
var snjór á Brekkunni, var sauðburð-
urinn byrjaður, hvernig var tíðin,
viðraði vel á lömbin, var komið eitt-
hvert gras, var heyskapurinn byrjað-
ur o.s.frv. Ég gætti þess að taka vel
eftir, ekki síst þegar ég keyrði Mið-
dalina. Voru þeir byrjaðir að heyja
þar, og þá sérstaklega á Sauðafelli og
Erpsstöðum, hvernig hafði þeim
gengið, var búið að slá heimatúnið,
voru þeir búnir að slá fyrir neðan veg.
Amma hafði alltaf áhuga á svona
fréttum, hún var fyrst og fremst
Dalakona.
Nú um páskana ræddum við amma
síðast saman um Dalina. Hún var að
spyrja mig hvort við ætluðum að
skreppa vestur. Það væri nú ekki svo
mikið mál fyrir okkur núna, það hefði
aldeilis breyst frá fyrri tíð. Hún
minntist þá ferðar sem hún fór einu
sinni og sagði mér frá. Hún var farin
einmitt um sumarmál, heilmikill
snjór var á Brekkunni, ferðafólkið
var á hestum, þeir voru síðan geymd-
ir í Dalsmynni þegar þangað var
komið. Bíll kom frá Borgarnesi, sótti
fólkið og fór með það í Borgarnes þar
sem gist var eina nótt. Daginn eftir
var svo farið með skipi til Reykjavík-
ur. Það var nú meiri sjóferðin sagði
amma. Þetta var mikið ferðalag og
tók tvo daga.
Á síðustu árum fór amma yfirleitt
einu sinni á sumri í dagsferð vestur.
Hún var oft spurð hvort hún væri
ekki þreytt og hvort hún væri ekki
eftir sig eftir slíkar ferðir. Amma
gerði alltaf lítið úr því og sagði yf-
irleitt að þetta væri nú ekki svo erfitt
ferðalag, bílarnir og vegirnir væru
svo góðir, það væri nú meiri munur-
inn, hún hefði enga ástæðu til að vera
þreytt. Þannig samanburð hafði hún.
Eftir að hún fór síðast vestur, daginn
sem hún varð 99 ára, var hún spurð
að þessu sama, ertu nú ekki eftir þig,
þá svaraði amma: „Ég gæti alveg
hugsað mér að fara aftur á morgun.“
Amma var mjög gestrisin og fannst
það mjög mikilvægt að taka vel á móti
gestum sínum. Henni fannst það
segja heilmikið um fólk hvernig það
tók á móti gestum. Það gerði hún allt-
af vel í Álfheimunum og það hefur
hún líka gert í sveitinni, þótt þar hafi
hún búið við allt aðrar aðstæður til
þess en hér í Reykjavík. Allir þurftu
að fá vel að borða hjá ömmu, hún var
alltaf rausnarleg. Hún talaði í þessu
sambandi oft um kjötið sem hún sauð
niður í krukkur og geymdi þegar hún
var í sveitinni. Það var svo gott að
eiga það og grípa til, þegar óvænta
gesti bar að garði, sagði amma, og
rabarbarinn fyrir ofan Erpsstaðabæ-
inn, hann kom sér líka vel á þessum
stundum. Það hefur sennilega oft
gerst hjá henni í sveitinni að gestir
kæmu óvænt og bregðast þyrfti
skjótt við til að metta marga. Á þeim
tíma sótti hún ekki matinn í kæli-
skápinn eða frystikistuna, skaust
ekki í búðina, og gestirnir hringdu
ekki á undan sér til að hægt væri að
undirbúa komu þeirra.
Amma var líka alltaf rausnarleg við
okkur barnabörnin og síðar lang-
ömmubörnin. Hún bar hag okkar
allra fyrir brjósti og fylgdist vel með
okkur öllum. Henni var það mikið í
mun að okkur væri gert jafn hátt
undir höfði. Hún lagði alltaf áherslu á
það að gera eins fyrir okkur öll.
Henni fannst ekki fallegt að mismuna
fólki, hvað þá börnum. Hún hafði
áhuga á því sem við vorum að gera
hvert og eitt og vildi taka þátt í lífi
okkar þegar þannig stóð á. Það gekk
fyrir hjá henni að heimsækja börnin á
afmælisdögum og auðvitað mundi
hún þá alla og miklu fleiri afmælis-
daga, fólks sem stóð henni nærri.
Henni var mikið í mun að við rækt-
uðum fjölskylduböndin, kæmum
saman til að gleðjast hvert með öðru
þegar þannig stóð á. Í því sambandi lá
hún heldur ekki á liði sínu og bauð
okkur öllum reglulega til sín að borða
og til að hittast. Margar minningar
eigum við öll úr Álfheimunum frá
slíkum stundum. Það var bara verst
ef einhvern vantaði, henni fannst
mikið atriði að allir gætu komið, að
allir hittust.
Amma bar alla tíð aldurinn sinn
vel. Hún leit alltaf svo vel út, og fólk
hélt oft að hún væri mun yngri en hún
í raun var. Hún vakti iðulega aðdáun
hvar sem hún kom. Amma gaf sjálf þá
skýringu þegar þetta barst í tal að
hún hefði nú alltaf þvegið sér bara
upp úr vatninu, hún hefði ekki verið
að smyrja á sig fínum og dýrum
kremum, kannski væri það skýringin.
Lundarfarið hennar og hlýja viðmót-
ið hefur hér sjálfsagt haft stór áhrif.
En hún var einstaklega jafnlynd og
með hlýja og góða nærveru. Hún var
alltaf rólynd og yfirveguð. Aldrei sá
ég hana skipta skapi. En hún hafði
ákveðnar skoðanir og var föst fyrir.
Þegar hún hafði tekið ákvörðun þá
stóð hún, það var enginn hringlanda-
háttur á ömmu, hún meinti alltaf full-
komlega það sem hún sagði. En hún
notaði ekki stór orð eða sleggjudóma
um menn eða málefni. Hún var orð-
vör og þegar henni fannst fátt gott til
að segja þá lét hún frekar kyrrt
liggja.
Alla tíð hélt hún sínum andlega
styrk og gaf okkur og kenndi með
framgöngu sinni. Hvernig hún af
æðruleysi tók öllu því sem að höndum
bar í lífinu.
Það eru óneitanlega mikil þáttaskil
í lífi okkar nú við fráfall ömmu. Hún
hefur skipað stóran sess hjá okkur
öllum í fjölskyldunni. Við eigum
margar minningar og þær eru allar
góðar, amma var þannig. Við eigum
henni mikið að þakka. Það var okkur
dýrmætt að fá að hafa hana svona
lengi hjá okkur og það var dýrmætt
langömmubörnunum að hafa fengið
að kynnast henni. Fyrir þennan tíma
megum við vera þakklát.
Elskulegri ömmu minni þakka ég
samfylgdina og alla þá umhyggju
sem hún sýndi mér alltaf og dætrum
mínum. Ég þakka henni allt það sem
hún var mér og fjölskyldunni minni.
Góðu minningarnar sem við eigum
munu ætíð lifa með okkur. Ég óska
henni góðrar ferðar í nýja heima og
bið henni Guðs blessunar.
Elísabet.
Elsku langamma. Ég bið englana
að vaka yfir þér. Ég mun sakna þín.
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þó svíði sorg mitt hjarta
þá sælt er að vita af því
þú laus ert úr veikinda viðjum,
þín veröld er björt á ný.
Ég þakka þau ár sem ég átti
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfinn úr heimi,
ég hitti þig ekki um hríð.
Þín minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sigurðardóttir.)
Þín
Berglind Rún.
Nú er hún Beta mín farin, hún náði
því að verða 100 ára. Hún var ynd-
isleg kona, falleg og hlý. Þau heið-
urshjón Elísabet Benediktsdóttir og
Albert Finnbogason föðurbróðir
minn bjuggu að Erpsstöðum í Dala-
sýslu. Ég var svo heppin að vera send
í sveit að Sauðafelli, sem er næsti bær
við Erpsstaði, aðeins 6 ára gömul og
var þar næstu sex sumrin þannig að
ég kynntist þeim barn að aldri, en
mikill samgangur var á milli bæj-
anna. Ég fór ósjaldan í sendiferðir
fram að Erpsstöðum og oft var
skroppið á milli bæja til að hitta ætt-
ingjana. Þetta var um miðja síðustu
öld og þá var búið í torfbæ á Erps-
stöðum. Þegar gengið var inn gang-
inn var bláa stofan „stásstofan“ á
vinstri hönd, en þangað var gestum
boðið, þar fannst mér alltaf frekar
kalt. Þegar innar kom í ganginn var
komið að búrinu góða með skyrinu
sem við Beta áttum góðar minningar
um, en það er önnur saga.
Gegnt búrinu var gengið inn í lítið
eldhús, þar var kötturinn malandi
undir eldavélinni því þar var hlýtt og
notalegt og Beta eitthvað að stússa.
Til vinstri var lítið herbergi fullt af
bókum, en á Erpsstöðum var bóka-
safn sveitarinnar. Hægra megin úr
eldhúsinu var baðstofan með litlu
orgeli og rúmum með fram veggjun-
um og borðstofuborð undir glugga.
Í minningunni var borðstofuborðið
uppdekkað með útsaumuðum dúk og
himneskum kökum, þeim bestu sem
ég veit og nýmjólk beint úr kúnni.
Þau Albert og Beta fluttu síðar til
Reykjavíkur ásamt Svanhildi dóttur
sinni en hinar dæturnar Anna og
Únna voru þá búsettar þar ásamt sín-
um fjölskyldum. Mér þótti nú ekki
verra að fá þau í götuna mína en þau
fluttust í Álfheima 36 en við áttum
heima á 46 þannig að tengslin voru
náin áfram. Það var alltaf gott að
koma til hennar Betu, alltaf tekið á
móti manni með bros á vör og hlýju
viðmóti, sama hvort var sem barn í
litla torfbæinn á Erpsstöðum eða í
vinkonuspjall í blokkinni í Álfheim-
unum.
Fáum árum síðar flutti ég til Sauð-
árkróks en foreldrar mínir bjuggu
áfram í Álfheimum 46.
Eftir að foreldrar mínir voru látnir
var alltaf gott að geta komið við hjá
Betu og Albert en Albert lést 1997.
Eftir það bjuggu mæðgurnar þar
saman þar til Beta lést 21. apríl sl.
Elsku Beta mín, þín er sárt saknað
en ég veit að það verður tekið vel á
móti þér hinum megin.
Man ég kvöldin mild og hljóð
meðal góðra vina,
er aftansólar geislaglóð
gyllti Miðdalina.
(S.B.)
Elsku Anna, Únna, Svanhildur og
fjölskyldur. Hugur minn er hjá ykk-
ur. Samúðarkveðjur frá mér og minni
fjölskyldu.
Margrét Yngvadóttir.
ELÍSABET
BENEDIKTSDÓTTIR
 Fleiri minningargreinar um
Elísabetu Benediktsdóttur bíða
birtingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga. Höfundar eru: María.
Langamma mín þú varst
gráhærð og góð. Nú þú dáin
ert, þú fórst frá mér. Von-
andi lifnar þú aftur. Verður
að engli sem horfir á börnin
leika sér með bolta og brúðu
en ekki legg og skel hlaup-
andi út um móa og mel.
Þú átt langömmubörn sæt
og rjóð sem nú yrkja um þig
ljóð.
Langbesta langamman
mín.
Takk fyrir allt elsku
langamma. Guð þig geymi.
Þín
Þórhildur.
HINSTA KVEÐJA
Aðstoða við gerð
minningargreina
Flosi Magnússon
sími 561 5608
eða 896 5608