Morgunblaðið - 14.05.2006, Blaðsíða 30

30 SUNNUDAGUR 14. MAÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Sprengingar fyrir nýja há-skólatorginu kölluðust á viðorð háskólarektors um aðHáskóli Íslands þyrfti nú aðskynja og svara kalli tím-
ans.
„Við megum ekki missa fólk úr
landi, við þurfum að vera framsækin,
aðrir eru að herða sig og við megum
ekki standa í stað, hvað þá sitja eftir,
ný stefnumótun í málefnum HÍ á ekki
að fara niður í skúffu, heldur verða
virkt stjórntæki,“ voru meðal orða
Kristínar Ingólfsdóttur háskóla-
rektors á blaðamannafundi í hátíðasal
Háskóla Íslands. Í því virðulega um-
hverfi ræddi hún um hvernig ætti að
koma þessu hartnær hundrað ára
óskabarni hinnar íslensku þjóðar í
hóp 100 bestu háskóla í heimi. „Við
teljum þetta raunhæft markmið,
raunar líklega eitt það metnaðar-
fyllsta í íslenskum skólamálum til
þessa,“ sagði Kristín.
Ýmsar spurningar vakna varðandi
þetta markmið – ekki aðeins hvort
það sé raunhæft, heldur líka hvort
þarna sé stefnt í rétta átt.
En til að byrja með – hvernig ætlar
Kristín og hennar fólk að ná þessu
markmiði og hve mikið fé þarf til
þess?
„Það er auðvitað enginn einhlítur
mælikvarði á hvað einkennir góðan
háskóla en við höfum kosið að miða
við þær forsendur sem notaðar eru
við alþjóðlega röðun háskóla og þá að-
allega þá lista sem mest er vitnað til
og þá annars vegar Shanghai-listans
svokallaða og lista Times Higher
Education Supplement í Englandi.
Við höfum kynnt okkur forsendur
þeirra mælikvarða sem eru notaðir
við þessa röðun og ætlum að leggja
áherslu á að styrkja skólann og efla í
þeim þáttum sem þar er horft til. Það
sem skiptir mestu eru afköst í vísind-
um, og þannig hafa 7 ríkisreknir há-
skóla á Norðurlöndum komist á lista
yfir 100 bestu háskóla í heimi.“
Rannsóknir eru dýrar, væri betri
kostur að Háskóli Íslands reyndi að
koma sem flestu sínu fólki að sem
þátttakendum í erlendum rannsókn-
um?
„Við erum í mjög mikilli alþjóðlegri
samvinnu og Íslendingar munu alltaf
stunda hluta af sínu rannsóknarnámi
við erlenda skóla. En það er jafn mik-
ilvægt að byggja upp hér heima. Við
lifum í alþjóðlegu samkeppnisum-
hverfi og okkar samkeppnishæfni
felst ekki í lágum framleiðslukostnaði
iðnvarnings heldur í þekkingarupp-
byggingu. Þar gildir það sama um Ís-
lendinga og aðrar Vesturlandaþjóðir,
sem allar kosta nú kapps um að
byggja upp sína háskóla. Það liggur
nefnilega í eðli háskóla að hann er
ekki aðeins að mennta fólk á mismun-
andi sérfræðisviðum. Í gegnum rann-
sóknarnám byggist upp þekking í
skólanum sem verður grundvöllur
nýrra atvinnutækifæra, nýrra fyrir-
tækja og nýrra uppgötvana. Við get-
um nefnt dæmi um þetta af fyrirtækj-
um sem eru meðal hinna
framsæknustu í sínum greinum í
heiminum, t.d. Össur og Marel. Upp-
bygging Actavis hefur notið góðs af
þeirri öflugu lyfjafræðikennslu og
rannsóknum sem hér eru stundaðar.
Rannsóknarháskóli verður þannig
aflvél í samfélaginu. Ef við sendum
okkar fólk allt til útlanda töpum við
með tvennum hætti. Í fyrsta lagi fjár-
festum við í þekkingu sem verður eft-
ir í útlöndum, í háskólum þar. Í öðru
lagi sköpum við ekki starfsvettvang á
Íslandi fyrir okkar bestu og hæfi-
leikaríkustu vísindamenn.“
Eru kennarar, einkum þeir fast-
ráðnu, nægilega virkir við rannsókn-
arstörf, fréttir hafa borist um að að-
eins 20% þeirra væru virkir í
rannsóknarvinnu?
„Úttektir hafa sýnt að kennarar
Háskóla Íslands séu óvenju iðnir við
rannsóknir í samanburði við kennara
evrópskra háskóla sem horft var til.
Vísindamenn HÍ skila af sér meira en
80% allra ritrýndra vísindagreina
sem Íslendingar rita á ári hverju.
Þetta er ein grein á dag allan ársins
hring og við ætlum að tvöfalda þann
fjölda á fimm árum. Þessi virkni end-
urspeglast m.a. í því að Íslendingar
voru í 7. sæti í heiminum yfir birt-
ingar ritrýndra vísindagreina á árun-
um 1998–2002.“
Hæfasta fólkið á efstu stigum
Algengt er t.d. í hugvísindadeild HÍ
að prófessorar kenni helst grunnnám-
skeið, sem þarfnast lítils undirbún-
ings , en lektorar og stundakennarar
kenni þau námskeið sem framsækn-
ust eru. Líklegt er að hinir yngri séu
með ferskar hugmyndir, ættu þeir
ekki að koma meira að rannsóknum
og eiga meiri von um fastar stöður en
raun ber vitni?
„Þarna gætir nokkurs misskiln-
ings. Því hæfara sem fólk er á sínu
sviði þeim mun líklegra er að það
kenni á efri stigum náms, þar sem
námið er rannsóknatengdara og nem-
endur einnig virkir í rannsóknum.
Þetta segir sig sjálft. Algengt er að
stundakennarar kenni tiltekin val-
námskeið þar sem sérþekking þeirra
nýtist vel. Þessi námskeið geta vissu-
lega verið í meistara- eða doktors-
námi. Innan Háskólans er hvatakerfi í
rannsóknum sem virkar mjög vel og
umbunar þeim sem skila árangri í
rannsóknum. Umbunin er í senn fjár-
hagsleg og felur einnig í sér akadem-
ískan framgang. Gæta verður að því
að ekki er svigrúm til þess að ráða alla
í föst störf þrátt fyrir góðan árangur í
Sprengt fyrir nýjum tíma?
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Kristín Ingólfsdóttir háskólarektor segir kennara við HÍ iðnari við rannsóknir en marga kennara evrópskra háskóla.
Ný markmið Háskóla Ís-
lands hafa verið kynnt yf-
irvöldum og lýsti Kristín
Ingólfsdóttir háskólarektor
þeim á fundi sem Guðrún
Guðlaugsdóttir sat. Mark-
miðin eru háleit, að skólinn
komist í hóp 100 bestu í
heimi, hvernig á að ná
þessu takmarki virðist
nokkuð snúið en raunhæft
þó að mati Kristínar og
samstarfsmanna hennar.
Grandagarði 2, sími 580 8500
Rýmið í fellihýsum gerist ekki betra en í Fleetwood, rúmstæðin
taka ekki pláss frá gólfplássi og ferðalagið verður hreinn lúxus.
Tjalddúkurinn er með öndunareiginleika sem gerir það nær
ómögulegt að hann slagi.
Yfirburðafellihýsi
Tryggðu þér fellihýsi
á gamla genginu
til 9. maí
Opið
virka daga 10 – 18
laugardaga 10 – 16
sunnudaga 12 – 16