Morgunblaðið - 04.07.2006, Side 27

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. JÚLÍ 2006 27
MINNINGAR
✝ Soffía Jónsdótt-ir fæddist á
Blöndudalshólum í
Húnavatnssýslu 22.
janúar 1910. Hún
lést á Hjúkrunar-
heimilinu Skjóli 24.
júní síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Jón Kristvins-
son bóndi og Guðný
Anna Jónsdóttir
húsmóðir. Þau
fluttu til Skaga-
fjarðar 1913, og ólst
Soffía þar upp.
Bjuggu þau lengst af í Vatnsleysu
í Skagafirði. Soffía var næstelst
átta systkina, sem öll eru látin,
nema tveir bræður, þeir Jens, f.
1921, og Róar, f. 1923.
Soffía giftist Jóni Gunnlaugs-
syni frá Bakka í Skagafirði. Þau
skildu. Eignuðust þau tvo syni,
Friðbjörn G. Jónsson, f. 21. mars
1936, og Hrein Jónsson, f. 8. sept-
ember 1939. Friðbjörn er kvænt-
ur Sólveigu Hannesdóttur og eiga
þau fjögur börn. Þau eru: 1) Guð-
laug Rún Margeirsdóttir, búsett í
Portúgal, maður hennar er Aug-
usto Neto, og eiga þau tvö börn,
Vilhelm Þór, f. 1993, og Jóhönnu
Dís, f. 1997. 2) Hanna Dís Mar-
geirsdóttir, búsett í Ósló, maður
hennar er Ola Norheim, og eiga
þau eina dóttur, Selmu Ósk, f.
2004. 3) Soffía Huld Friðbjarnar-
dóttir, búsett í Garðabæ, hennar
maður er Friðbert Friðbertsson,
og eiga þau eina dóttur, Sólveigu
Önnu, f. 2004. 4)
Hannes Heimir
Friðbjarnarson, bú-
settur í Kópavogi,
kona hans er Edda
Ýr Þórsdóttir, og
eiga þau einn son,
Baldvin Þór, f. 2003.
Hreinn Jónsson er
kvæntur Camillu
Jónsdóttur, og eru
börn þeirra þrjú.
Þau eru: 1) Ásta Júl-
ía, búsett í Reykja-
vík, maður hennar
er Ágúst M. Þórólfs-
son. 2) Jón Hreinsson, ókvæntur,
býr í Reykjavík. 3) Stefán Jóhann
Hreinsson, kona hans er Ólöf L.
Lárusdóttir, þeirra dóttir er Rak-
el Sif, f. 2006, búa þau á Akranesi.
Bróðir Friðbjörns og Hreins,
samfeðra, er Pétur Jónsson, f.
1945, kvæntur Sigrúnu Skarp-
héðinsdóttur, og eru þau búsett á
Akranesi.
Soffía fór ung að vinna, fyrst
almenn sveitastörf. Vann á Hól-
um í Hjaltadal nokkur ár, þar til
hún hóf búskap á Bakka í Skaga-
firði. Til sjúkrahússins á Sauðár-
króki réðst hún til starfa 1944,
var matráðskona þar og starfaði
þar óslitið til ársins 1977, er hún
fluttist til Reykjavíkur. Bjó hún
fyrst á Barónsstíg 41 og síðan á
Austurbrún 4, þar til hún fluttist
á Skjól.
Útför Soffíu verður gerð frá
kapellunni í Fossvogi í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.
Soffía Jónsdóttir tengdamóðir mín
lést hinn 24. júní í Skjóli, 96 ára göm-
ul, södd lífdaga og viðbúin endalok-
um. Leiðir okkar hafa nú legið sam-
an í 39 ár. Öll þessi ár hefur hún
verið vakin og sofin yfir velferð
minni og barna minna. Það er stórt
verkefni að verða gamall og því eldri
sem við verðum þeim mun meiri lík-
ur eru á að greinast með erfiðan
sjúkdóm, en svo var um Soffíu.
Soffía greindist með sjúkdóm á
miðju seinasta ári sem þurfti með-
ferðar við. Fannst okkur að það hlyti
að vera töluvert erfitt fyrir hana og
bárum við kvíðboga fyrir lyfjameð-
ferð sem hófst í september sl. Hún
sjálf sem ævinlega var mjög skyn-
söm gekk í þetta verkefni af einstöku
æðruleysi og trausti til þeirra starfs-
manna sem stóðu að þessari læknis–
og hjúkrunarmeðferð, enn fremur
miklu trausti til okkar sem vorum við
hlið hennar til að stuðla að betri líðan
og kröftum þessa endaspretts lífs-
leiðarinnar.
Hún var bráðgreind, hafði gífur-
lega gott minni fram á síðustu
stundu, og þjálfaði það þó nokkuð.
Áhugi hennar á þjóðfélagsmálum
var mikill, var sem sagt mjög póli-
tísk. Henni þótti afar vænt um landið
sitt, hafði áhuga á Íslendingum er-
lendis og var alltaf fegin þegar hún
frétti að fólk væri að flytja aftur
heim til Íslands. Kærastur var henni
Skagafjörðurinn, sveitin hennar þar
og stolt var hún af öllu skagfirsku.
Bjó hún þar fram til ársins 1977.
Eignaðist þar syni sína tvo, þá Frið-
björn Gunnlaug Jónsson, f. 1936, og
Hrein Jónsson, f. 1939, með þáver-
andi manni sínum Jóni Gunnlaugs-
syni, bifreiðarstjóra, sem bjó lengst
af á Akranesi. Þau skildu, og eiga
þeir einn bróður samfeðra, Pétur
Jónsson, f. 1945, sem búsettur er á
Akranesi.
Soffía var næstelst stórs systkina-
hóps. Varð hún snemma leiðtogi
systkinahópsins, frá á fæti og úr-
ræðagóð og afar góð skepnum. Þess-
ir leiðtogahæfileikar komu henni síð-
an til góða þegar stýra þurfti eldhúsi
sjúkrahússins á Sauðárkróki, en það
starf tók hún að sér l944. Hún varð
matráðskona á sjúkrahúsinu á Sauð-
árkróki, fyrst í gamla spítalanum
sem kallaður er. Þar voru aðstæður
bágbornar. Ekki var matarlyfta í
húsinu og flytja þurfti allt á milli
hæða bæði sjúklinga og gögn. Hún
er áfram ráðin matráðskona að
sjúkrahúsi Skagafjarðar, og tekst á
við þær gífurlegu breytingar á að-
stæðum við flutning í nýja og góða
byggingu. Nýttust þá leiðtogahæfi-
leikar hennar og útsjónarsemi við
gjörbreyttar aðstæður og meiri
mannaforráð. Hélst henni alltaf vel á
starfsfólki.
Undanfarin þrjú ár voru henni erf-
ið, þó mest það seinasta, en hún var
lánsöm að dvelja á hjúkrunarheim-
ilinu Skjóli, á 5. hæð þess heimilis,
var þar út af fyrir sig. Þar er geysi-
lega gott starfsfólk sem sýndi bæði
henni og okkur mikinn mannkær-
leika. Munum við aldrei gleyma
framkomu starfsfólks þessarar
deildar, og gott er að eiga hlýjar
minningar um þann tíma, það er
mikils virði.
Soffía bar sig vel, og var þess vel
gætt að henni liði ekki illa, en oft var
líðan verri en hún gaf í skyn, en mið-
aði samt sína líðan við aðstæður.
Sjónarmið hennar virtist vera að
kvarta ekki um of. Bar hún sinn
sjúkdóm með æðruleysi. Milli lyfja-
meðferða var hún við góða færni, og
hélt hún heimili fyrir sig þar til fyrir
rúmu ári. Hún hafði gífurlegan vilja-
styrk og fór sínar eigin leiðir í flestu.
Hafði hún ung þurft að takast á við
ábyrgð sem barn á stóru heimili,
jafnvel of mikla of snemma, síðar að
vera mjög virkur þjóðfélagsþegn.
Þessi mikla ábyrgðartilfinning fylgdi
henni allan spölinn.
Eftir að á dvalarheimili kom,
myndaðist tími til að hugsa inn á við,
þessi tími var henni kærkominn að
vissu leyti, og fyrir okkur einnig við
enda lífs hennar. Hún minntist ævi
sinnar, hugsaði um gamlan sárs-
auka, talaði um hann, vinnuna sem
hún hafði stundað, bæði frá því hún
var mjög ung og svo aftur síðar: Að
fylgjast með þessu auðvelda upp-
gjöri hennar var ekki erfitt, þar sem
hún fór svo sársaukalaust í gegnum
það. Soffía var létt í skapi og talaði
um það skemmtilega sem gott og
gaman var að minnast. Sólina í heið-
inni að Vatnsleysu æskuheimili sínu,
sumarblóm í bala á hlaðinu heima.
Góða hestinn sinn Grána og kvöldin í
baðstofunni þegar móðir hennar
spann, faðir hennar að aðstoða móð-
ur hennar með því að stíga rokkinn,
bæði sungu þau fyrir heimilisfólkið.
Jafnvel sauðskinnsskórnir voru þeir
bestu skór sem hún hafði komið í. Og
gaman var að snúa heyinu í flekkj-
unum á Vatnsleysu í sól og þurrki, á
Hólum hafði hún dansað vikivaka
sem ung stúlka og kom þá glampi í
augu. Seinustu vikurnar þótti henni
best að fá góðar fréttir frá smáfólk-
inu sínu, því alltaf var að bætast í,
það létti.
Okkar samband einkenndist af
ábyrgð og skyldu hvorrar til annarr-
ar, ég alin upp á malbiki, skildi
stundum alls ekki líf baðstofukyn-
slóðarinnar sem nú er að hverfa.
Hún var öllum mínum börnum jafn-
góð, og mætti þeim á þeirra forsend-
um, hverju og einu. Ég þakka henni
fyrir það. Ég þakka henni ennfrem-
ur alla vinnuna sem hún lagði til
heimilis míns og barna minna svo ég
gæti gengið til þeirrar vinnu sem var
mér hugleikin á áttunda og níunda
áratugnum, þegar konur voru að
brjótast fram, það voru konur sem
hjálpuðu okkur við það. Hún var svo
sannarlega femínisti.
Um trú sína ræddi hún við Boggu
systurdóttur sína, hvað tæki við, við-
horf hennar við endalok, þeirri kær-
leiksþjónustu sinnti Bogga frá Garði
í Mývatnssveit. Það var gott að vita
af þeirra sambandi og því trausti
sem var á milli þeirra. Í lokin hlakk-
aði hún til að mæta sínum framliðnu
ættingjum og ástvinum, hún hafði
þekkt marga, fólk laðaðist að henni,
og átti marga vini sem farnir voru.
Soffía kveið því ekki að fara, hún
hafði undirbúið förina, allt var klárt
til fararinnar.
Hinn 30. maí var sýnt að komið
væri að leiðarenda. Lést hún á Jóns-
messunótt hinn 24. júní. Hún hafði
alltaf verið sumarbarn og elskaði sól-
skinið, það sólskin sem skein inn til
hennar þann dag.
Ég þakka henni samfylgdina og
veit að Guð tekur á móti henni með
breiða faðminn sinn. Hvíli hún í friði.
Sólveig Hannesdóttir.
Í dag kveð ég ömmu mína Soffíu
Jónsdóttur. Í mínum huga er amma
einhver sem passar upp á mann þeg-
ar manni finnst maður þurfa þess,
amma Soffía var einmitt sú amma.
Þegar ég var yngri var það oft
þannig að amma kom með strætó og
passaði upp á að ég fengi eitthvað að
borða þegar ég kom heim úr skól-
anum og ég varð meira að segja
þeirrar gæfu aðnjótandi að stundum
voru þær tvær ömmurnar sem tóku
á móti mér.
Amma Soffía var þessi amma sem
maður las um í ævintýrum, var alltaf
tilbúin að hlusta á mann og gat leyst
ótrúlegustu vandamál með einu glasi
af kakómalti. Á mínum æskuárum
gisti ég oft hjá ömmu á Barónsstíg
og var það afar hentugt að eiga tvær
ömmur sem bjuggu sín á hvorri hæð-
inni í sama húsinu, þá var mjög auð-
velt að hoppa á milli hæða og sníkja
kökur og félagsskap.
Mínar stundir með ömmu gengu
oft á tíðum út á spil og oft sátum við
heilu kvöldin og spiluðum Ólsen og
Svarta Pétur. Þegar ég eltist skildi
ég að amma var búin að vera að tapa
spilunum viljandi í mörg ár sökum
ungs aldurs míns. Þegar ég uppgötv-
aði það bað ég hana vinsamlegast að
hætta því. Þetta fannst henni
skemmtilegt og eftir það spiluðum
við lengi og vorum í mikilli keppni
okkar á milli um hvort okkar myndi
vinna fleiri spil. Við skemmtum okk-
ur mikið við spilin og alltaf gátum við
hætt jöfn og verðlaunin voru alltaf
þau sömu, gott spjall fyrir svefninn
með brauðsneið og mjólk, það var
ekkert betra.
Amma mín var mín útgáfa af hinni
íslensku konu, ef hún er til. Hún
kunni alltaf sögur úr sveitinni og
mundi heil ósköp af atburðum og
uppákomum frá fyrri tíð sem maður
hafði gaman af að hlusta á og alltaf
gátum við hlegið saman að sögunum.
Í dag kveð ég þig, amma mín, en
veit að þér líður vel og þú gengur
sátt frá spilaborðinu.
Ég er glaður fyrir þær stundir
sem við áttum saman og þær stundir
sem þú áttir með langömmudrengn-
um þínum sem þér fannst svo gaman
að fá í heimsókn. Ég veit að þú fylg-
ist með okkur.
Hún bar þig í heiminn og hjúfraði að sér.
Hún heitast þig elskaði og fyrirgaf þér.
Hún ávallt er vörn þín, þinn skjöldur og hlíf.
Hún er íslenska konan sem ól þig og helgar
sitt líf.
Ó, hún var ambáttin rjóð.
Hún var ástkonan góð.
Hún var amma svo fróð.
Ó, athvarf umrenningsins.
Inntak hjálpræðisins.
Líkn frá kyni til kyns.
Og loks þegar móðirin lögð er í mold,
þá lýtur þú höfði og tár falla á fold.
Þú veist hver var skjól þitt þinn skjöldur og
hlíf.
Það var íslenska konan sem ól þig og gaf þér
sitt líf.
En sólin hún hnígur og sólin hún rís.
Og sjá þér við hlið er hamingjudís.
Sem alltaf er skjól þitt, þinn skjöldur og hlíf.
Það var íslenska konan, tákn trúar og vonar.
Sem ann þér og helgar sitt líf.
(Ómar Þ. Ragnarsson)
Hannes Heimir.
Amma Soffía er farin. Nú er hún
búin að yfirgefa okkur eftir svo langa
samveru hér á jörð. Það er undarlegt
hversu mikið þessi frétt kemur alltaf
jafn mikið á óvart þó svo að hennar
hafi verið von. Amma var búin að lifa
svo lengi meðal okkar, eldast með
okkur og það var eins og allt okkar líf
myndi hún fylgja okkur eftir. En nú
þegar hún er horfin af sjónarsviðinu
þá er maður minntur á að ekkert
varir að eilífu en eftir sitja minning-
arnar. Og þá lítur maður ósjálfrátt
yfir farinn veg og finnur og sér
hversu góðar stundir og minningar
hún hefur skilið eftir og gefið, það er
eins og fyrir manni renni myndband
og augu mín sjá litla granna konu
með hvítt liðað hár.
Augu mín sjá ömmu í eldhúsinu á
Sauðárkróki stjórnandi þar af mikilli
röggsemi. Sem stúlku fannst mér
þetta stór og sérstæður heimur, þar
var einatt líf og fjör. Mér fannst það
mikið lán að geta verið hjá ömmu á
Sauðárkróki, það jafnaðist fátt á við
það, ekki einu sinni utanlandsferð.
Og sé að manni leið vel og hversu
mikið frelsi hún veitti, það mátti
máta kjólana, setja á sig perlufest-
arnar og það mátti gera grín og oft
tók hún þátt í þessu gríni svo mikið
að maður gat farið að veltast um af
hlátri. Það er gott að eiga ömmu sem
hefur svona gott skopskyn.
Augu mín sjá berjaferðir, heim-
sóknir á sveitabæi, smákökubakstur,
laufabrauðsbakstur, kleinubakstur,
samverustundir, vináttu og um-
hyggju konu sem var amma og ann-
að sem meira er um vert, félagi. Og
maður sér að frammi fyrir öllu þessu
og miklu meira getur maður ekki
annað en verið þakklátur fyrir þær
stundir sem við áttum saman og það
samneyti sem einungis hefur gott
gefið og skilur gott eftir.
Við hér í Portúgal, Gústi maðurinn
minn sem ætíð dáðist að krafti
ömmu, börnin mín Vilhelm og Jó-
hanna sem voru svo heppin að kynn-
ast langömmu, og ég, Gulla, sitjum
hér eftir rík að góðum minningum.
Hvíl þú í friði.
Guðlaug Rún Margeirsdóttir.
SOFFÍA
JÓNSDÓTTIR
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengdamóðir
og amma,
ERNA SIGURBJÖRG RAGNARSDÓTTIR
hárgreiðslumeistari,
Löngufit 24,
Garðabæ,
lést á hjúkrunarheimilinu Holtsbúð í Garðabæ
föstudaginn 30. júní.
Útförin verður auglýst síðar.
Jón Boði Björnsson,
Gréta Boða, Gaukur Jónsson,
Guðbjörg Jónsdóttir, Þröstur Gestsson,
Hafdís Jónsdóttir, Björn Leifsson,
Jóhanna Jónsdóttir, Guðmundur Jónsson
og barnabörn.
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir, afi og langafi,
SIGURÐUR JÓNSSON
frá Köldukinn, Dalasýslu,
Hraunbæ 90,
Reykjavík,
sem lést á hjúkrunarheimilinu Vífilsstöðum
sunnudaginn 25. júní, verður jarðsunginn frá
Árbæjarkirkju fimmtudaginn 6. júlí kl. 15.00.
Guðrún Hjartardóttir,
Anna Jóna Sigurðardóttir, Einar H. Kristjánsson,
Karl Arne Sigurðsson, Birthe Sigurðsson,
Árni Sigurðsson, Selma Magnúsdóttir,
Hjörtur E. Sigurðsson,
Ingunn Sigurðardóttir, Jón Axel Brynleifsson,
Jón Óli Sigurðsson, Kristín Árnadóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.