Morgunblaðið - 13.09.2007, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 249. TBL. 95. ÁRG. FIMMTUDAGUR 13. SEPTEMBER 2007 LANDSPRENT EHF. mbl.is
SJÖ-NÍU-ÞRETTÁN
NÝJASTI SKEMMTISTAÐURINN Í BORGINNI
ER EKKI FYRIR SNOBBAÐ FÓLK >> 38
UPPSKERA MINNKAR
EN EFTIRSPURN VEX
BRAUÐIÐ DÝRA
VIÐSKIPTI >> 6
FRÉTTASKÝRING
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
HORFUR eru á að mjólkurfram-
leiðsla á Íslandi verði meiri í ár en
hún hefur áður verið. Framleiðslan á
síðustu 12 mánuðum var um 125
milljónir lítra. Fara þarf aftur til árs-
ins 1978 til að finna álíka mikla fram-
leiðslu en þá var hún um 120 millj-
ónir lítrar. Það eru fyrst og fremst
stóru kúabúin sem eru að skila
mestri aukningu.
Árið 1995 nam framleiðsla á mjólk
hér á landi ekki nema 109 milljónum
lítra og töldu stjórnendur mjólkur-
iðnaðarins að ef ekki tækist að auka
framleiðslu verulega gæti komið til
þess að flytja yrði inn mjólk til að
fullnægja þörf hér heima. Það hefur
komið mörgum á óvart hversu vel
hefur gengið að auka framleiðsluna.
Guðbrandur Sigurðsson, forstjóri
MS, segir þetta sýna hversu mikill
kraftur er í atvinnugreininni. Það
væru á síðustu árum komin fram
stór kúabú sem virtust hafa mögu-
leika á að auka verulega framleiðslu.
Búin stækka og stækka
Gríðarlegar breytingar hafa orðið
í mjólkurframleiðslu á síðustu árum.
Búum fækkar stöðugt en þau verða
jafnframt stærri og stærri. Að með-
altali framleiddi hvert bú um 160
þúsund lítra af mjólk í fyrra og lík-
lega stækkar meðalbúið um 10% á
þessu ári. Þróunin er enn hraðari í
Danmörku en hægari í Noregi. Þess-
ar breyting hafa orðið hér á landi að
miklu leyti á þann hátt að lítil bú hafa
hætt starfsemi og kvótinn hefur ver-
ið keyptur af bændum sem eru að
byggja ný fjós eða stækka fjós.
Að undanförnu hafa hins vegar
verið auglýst til sölu mjög stór kúa-
búa með 300-400 þúsund lítra kvóta.
Önnur breyting sem hefur orðið á
síðustu árum, er, að bændur, sem
eru að stækka búin, víla ekki fyrir
sér að kaupa í einu lagi kvóta fyrir
30-50 milljónir. Ekki eru mörg ár
síðan menn töldu það vera stóra fjár-
festingu að kaupa kvóta fyrir 2 millj-
ónir.
Morgunblaðið/Frikki
Mjólk Íslensku kýrnar hafa verið
duglegar að mjólka í ár.
Kúa-
bændur
slá met
Mest aukning hjá
stórum kúabúunum
„ÞETTA eru öflugustu mótvægisaðgerðir sem
nokkur ríkisstjórn hefur gengið til vegna erfið-
leika í atvinnulífi landsmanna. Það verða kannski
ekki allir ánægðir en með þessu er verið að bæta
innviði sveitarfélagana á mjög myndarlegan hátt,“
sagði Össur Skarphéðinsson iðnaðarráðherra er
ríkisstjórnin kynnti mótvægisaðgerðir sínar
vegna niðurskurðar á þorskkvótanum.
„Ég tel að það sé margt gott í þessu en ég held
hins vegar að við munum áfram heyra áhyggjur af
fyrirtækjunum,“ sagði Halldór Halldórsson, bæj-
arstjóri á Ísafirði, um tillögur ríkisstjórnarinnar.
Ekki væri heldur hægt að sjá að til yrðu mörg
störf fyrir þá sem misstu vinnu á sjó eða við fisk-
vinnslu en á hinn bóginn væru tillögur um stuðn-
ing, endurmenntun og störf við skráningu o.fl.
Hann liti ekki svo á að tillögurnar væru endanleg-
ar og ef þörf væri á yrði bætt í.
Samband íslenskra sveitarfélaga, en Halldór er
formaður þess, lýsti í gær undrun og óánægju með
að ríkisstjórnin skyldi ekki hafa haft samráð við
sambandið við undirbúning mótvægisaðgerðanna
áður en þær væru kynntar, líkt og rætt var um.
Friðrik J. Arngrímsson, framkvæmdastjóri
Landssambands íslenskra útvegsmanna, sagði að
í aðgerðir ríkisstjórnarinnar vantaði það sem
mestu skipti fyrir sjávarútveginn; að leggja af
veiðigjaldið og ríkisvaldið hætti að mismuna út-
gerðarmönnum. Þannig ætlaði ríkisstjórnin ein-
ungis tímabundið að leggja af veiðigjald á þorsk-
veiðar en gjaldið yrði greitt af öðrum veiðum.
„Mér finnst mjög undarlegt að skattleggja sjávar-
útveginn umfram aðrar atvinnugreinar, sérstak-
lega í þessum þrengingum,“ sagði hann. Þá væri
ekkert fjallað um mismunun vegna rangs slæging-
arstuðuls, byggðakvóta og línuívilnunar.
Innviðir styrktir
Auk Össurar kynntu ráðherrarnir Jóhanna Sig-
urðardóttir, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir og
Árni M. Mathiesen aðgerðirnar. Öll lögðu þau
áherzlu á að verið væri að styrkja innviði þeirra
sveitarfélaga sem ættu um sárt að binda og að-
gerðirnar væru bæði til skamms og langs tíma. Jó-
hanna sagði að þessar aðgerðir styddu verulega
við bakið á konum sem kynnu að missa atvinnu
sína. Þorgerður Katrín sagði að með styrkingu
menntamála væri hlúð að vaxtarsprotum á lands-
byggðinni og Árni sagði að með þessum aðgerðum
væri lagt mikið fé til uppbyggingar þar sem þörfin
væri mest og minnstir möguleikar til að bregðast
við erfiðleikunum.
„Öflugustu aðgerðir
sem gripið hefur verið til“
Samband íslenskra sveitarfélaga ósátt við skort á samráði við undirbúning
Eftir Hjört Gíslason og Rúnar Pálmason
„VIÐ tileinkum Ásgeiri Elíassyni sigurinn enda var hann frábær þjálf-
ari og einstök persóna. Við vottum aðstandendum hans samúð okkar og
leikurinn var fyrir hann,“ sagði Eiður Smári Guðjohnsen, leikmaður ís-
lenska landsliðsins, eftir 2:1-sigur Íslands gegn N-Írum í riðlakeppni
Evrópumótsins. Þetta er fyrsti sigur Íslands í keppninni frá því í sept-
ember í fyrra þegar liðið lagði N-Íra á útivelli, 3:1. Ármann Smári
Björnsson skoraði fyrsta landsliðsmark sitt á 6. mínútu en sigurmark
Íslands var sjálfsmark Keiths Gillespies á 86. mínútu. Íslendingar eru
með átta stig í F-riðli en Lettland og Liechtenstein eru þar fyrir neðan
með sex og fjögur stig. „Ég er kannski ekki ánægður með allt í leiknum
sem slíkum en ég er að sjálfsögðu mjög ánægður með úrslitin,“ sagði
Eyjólfur Sverrisson landsliðsþjálfari. | Íþróttir
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Fögnuður Grétar Rafn Steinsson átti sendinguna sem skilaði sigurmarkinu í lok leiksins. Félagar hans fögnuðu markinu en það var sjálfsmark N-Íra.
Biðin loks á enda
Sáttir Áhorfendur fjölmenntu á leikinn og fóru heim sáttir með úrslitin.