Morgunblaðið - 21.06.2008, Side 28

28 LAUGARDAGUR 21. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Einar Sigurðsson.
Ólafur Þ. Stephensen.
Forstjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal.
Útlitsritstjóri:
Árni Jörgensen.
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á slóðinni http://morgunbladid.blog.is/
Ríkisstjórninkynnti ífyrradag
umfangsmiklar
breytingar á
starfsemi Íbúða-
lánasjóðs með það að mark-
miði að koma hreyfingu á
fasteignamarkaðinn aftur.
Aðgerðin hefur margvíslega
þýðingu.
Augljósustu áhrifin snúa
að fólkinu sjálfu og gerir fjöl-
skyldum í landinu auðveldara
að fjármagna íbúðarkaup eft-
ir að bankarnir drógu veru-
lega úr fasteignalánum. Þá er
mikilvægt fyrir væntanlega
kaupendur að lánsfjárhæð
miðast við markaðsvirði en
ekki brunabótamat og að há-
markslán eru hækkuð.
Aukið aðgengi að lánsfé
hefur venjulega þau áhrif að
hleypa lífi í fasteignamark-
aðinn sem er mikið hags-
munamál fyrir allan bygging-
ariðnaðinn. Lánsfjárkreppan
hefur leikið verktakafyrir-
tæki grátt sem hafa bundið
háar fjárhæðir í byggingum
sem standa tómar.
Annað markmið ríkis-
stjórnarinnar er að sporna
gegn áframhaldandi falli
krónunnar, sem hefur skilað
sér hratt í hækkandi verði á
innfluttum vörum. Aukið
framboð á sérstökum ríkis-
bréfum er líklegt til að auka
eftirspurn eftir krónum og
styrkja gengið.
Pólitískasta spurningin
snýr hins vegar að við-
skiptum fjármála-
fyrirtækja og
Íbúðalánasjóðs.
Nú geta bankar
og sparisjóðir
fjármagnað úti-
standandi íbúðalán sín hjá
Íbúðalánasjóði samkvæmt
ákveðnum reglum og með
álagi. Þetta er mikilvægt fyr-
ir fjármálafyrirtækin, sér-
staklega sparisjóðina, sem
hafa átt í vandræðum með að
fjármagna lánin vegna erf-
iðra aðstæðna á alþjóðlegum
lánamörkuðum.
Þetta þýðir að Íbúðalána-
sjóður er heildsölubanki sem
fjármagnar lán annarra fjár-
málafyrirtækja. Þá hugmynd
settu Samtök fjármálafyr-
irtækja fram árið 2003. En
þá átti Íbúðalánasjóður einn-
ig að draga sig út úr almenn-
um lánum og gegna eingöngu
félagslegu hlutverki.
Það er rétt sem Halldór J.
Kristjánsson, bankastjóri
Landsbankans, bendir á í
Morgunblaðinu í gær að
brýnt sé að ljúka umbótum á
fasteignamarkaði og mark-
aðsvæða hann í samræmi við
evrópskar reglur. Hann er
ósammála því að rýmka láns-
heimildir og umsvif Íbúða-
lánasjóðs beint þó jákvætt sé
að bæta aðgengi að lausafé.
Er ekki rétt að rík-
isstjórnin taki skrefið til fulls
og breyti Íbúðalánasjóði í
heildsölubanka og dragi sig
um leið út af almennum fast-
eignalánamarkaði?
Umsvif ríkisins á
fasteignamarkaði
hafa verið aukin.}
Heildsölubanki
Tilkynning umstofnun al-
þjóðlegs jafnrétt-
isseturs og jafn-
réttisskóla við
Háskóla Íslands í
gær, á kvennadaginn 19. júní,
er auðvitað táknræn aðgerð
þeirra Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur utanríkisráð-
herra og Kristínar Ingólfs-
dóttur, rektors Háskóla Ís-
lands. Í þeim skilningi beinir
hún athygli okkar og um-
heimsins að þeirri staðreynd
að mikið starf á eftir að vinna
í þágu jafnréttis í heiminum.
Það starf verður óhjákvæmi-
lega að efla með öllum mögu-
legum hætti ef raunverulegt
jafnrétti á ekki að vera fjar-
lægur draumur um ókomna
framtíð.
Þótt formleg stofnun skól-
ans verði ekki fyrr en á ráð-
stefnu í nóvember, liggur fyr-
ir að markmiðið með
skólanum er að auka getu
stofnana og einstaklinga sem
koma að uppbyggingu og
framkvæmd þróunarstarfs í
þróunarlöndum og á fyrrum
átakasvæðum.
Hingað til hefur
framlag Íslands
til alþjóðlegs sam-
starfs fyrst og
fremst falist í því
að miðla sérþekkingu á sviði
jarðvarmanýtingar og sjávar-
útvegs. Með yfirlýsingu Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur
þess efnis að jafnréttismál
eigi að vera enn einn þátt-
urinn í þróunarsamvinnu og
alþjóðastjórnmálum er búið
að skjóta þriðju stoðinni und-
ir framlag þjóðarinnar sem
efndi til kvennafrídagsins og
kaus sér kvenforseta fyrir
margt löngu.
Rannsóknarstofa í kvenna-
og kynjafræðum, sem verður
hluti af þessari nýju stofnun,
gerir ráð fyrir því að alþjóð-
legar stofnanir og erlendir
aðilar leiti til utanríkisráðu-
neytisins og fleiri um sam-
starf til uppbyggingar jafn-
réttis. Það er óskandi að sú
verði raunin og að um leið
verði tækifærin nýtt til að
koma jafnrétti lengra áleiðis
hér heima.
Mikið starf á eftir að
vinna í þágu jafn-
réttis í heiminum}
Efling þróunarstarfs
Þ
að er athyglisvert að lesa um
sögu kvennafótbolta. Árið 1921
gerðist það t.d. í Bretlandi að
konum var meinað að spila á
völlum enska knattspyrnu-
sambandsins. Ástæðurnar sem gefnar voru
upp voru þær að kvennafótbolti væri
„ósmekklegur“. Nokkru áður í Liverpool
höfðu hvorki fleiri né færri en 53 þúsund
áhorfendur mætt á völlinn til að horfa á
kvennafótboltaleik. Fleiri þúsund höfðu
orðið frá að hverfa, slíkur var áhuginn. Það
merkilega við kvennafótboltabannið var
hins vegar að það hélst í heil 50 ár. Það var
ekki fyrr en árið 1971 að breska fótbolta-
sambandið leyfði konum aftur að leika á
völlum sínum. Kvennafótbolti er nú sú
íþrótt sem vex hraðast í Bretlandi. Íslenska
þjóðin er á undanförnum vikum búin að fá rækilega
kennslustund í fótbolta. Einhver mundi nánast kalla
þetta samhæfðan heilaþvott í boði ríkisins. Það hefur
verið lífsins ómögulegt að komast hjá boltanum og
„EM“. Í dag er eiginlega komið í ljós hvers vegna
þetta hefur dunið svona linnulaust á okkur: Þetta er
upphitun. Upphitun fyrir fótboltaleik dagsins. Í dag
ætlar íslenska kvennalandsliðið í fótbolta nefnilega að
vinna að því að komast í úrslitakeppni Evrópumóts
landsliða. Í dag mæta þær Slóvenum og á fimmtu-
daginn Grikkjum á Laugardalsvelli. Ef þær vinna eru
þeim allir vegir færir. Það var fyrir nákvæmlega ári
síðan sem íslenska kvennalandsliðið vann
Serba 5-0 í frábærum leik á Laugardals-
velli. Liðið lék við hvern sinn fingur við
dyggan stuðning áhorfenda. Sigurinn varð
enn sætari fyrir þær sakir að nýtt met var
slegið: Aldrei höfðu fleiri komið til að
horfa á landsleik íslenskra kvenna í Laug-
ardalnum. Tæplega sex þúsund manns
mættu á völlinn þann 21. júní 2007; 9.800
sæti eru í boði í dag 21. júní 2008.
Í fyrra varð Margrét Lára Viðarsdóttir
fjórða konan á 52 árum, og jafnframt
fyrsta fótboltakonan, til að hljóta nafn-
bótina „íþróttamaður ársins“. Með kjöri
Margrétar Láru voru hennar eigin afrek
ekki einungis verðlaunuð heldur um leið sá
uppgangur íslensks kvennafótbolta sem við
höfum orðið vitni að á undanförnum árum.
Það er með verðugum áskorunum, góðum samherjum
og stuðningi sem einstaklingar dafna: íslenska lands-
liðið er á siglingu. Niðurstaða dagsins liggur því fyr-
ir. Þau ykkar sem ætla ekki að vera með á minning-
arskákmóti um hinn góða dreng Pál Gunnarsson í
Djúpavík á Ströndum, hlaupið út í sumarið, flykkist á
völlinn og hrópið „Áfram Ísland!“. Leikurinn byrjar
klukkan 14 í dag á Laugardalsvelli. Ég er sannfærð
um að stelpurnar okkar bjóða upp á frábæran fót-
boltaleik. Þjóðin er í góðri þjálfun í fótboltaáhorfi: Er
ekki tilvalið að slá nýtt áhorfendamet á vellinum í
dag? liljagretars@gmail.com
Guðfríður Lilja
Grétarsdóttir
Pistill
Klapp og stapp og hróp og köll
FRÉTTASKÝRING
Eftir Sigtrygg Sigtryggsson
sisi@mbl.is
SAMTÖK atvinnulífsins(SA), sem
fara með samningsumboð fyrir
Flugstoðir ohf. í kjaraviðræðunum
við Félag íslenskra flugumferð-
arstjóra (FÍF), segja að í aðal-
atriðum feli kröfur félagsins í sér
u.þ.b. 30% sérstaka hækkun launa
auk ýmissa breytinga sem leiða
myndu til verulegra skertra stjórn-
unarheimilda ef á þær yrði fallist.
SA segir að samkvæmt upplýs-
ingum Kjararannsóknarnefndar
opinberra starfsmanna hafi heildar-
mánaðarlaun flugumferðarstjóra
numið að meðaltali 809 þúsund krón-
um í júní 2007. Launin skiptust
þannig að dagvinnulaun voru 450
þúsund, vaktavinnu- og önnur laun
188 þúsund og yfirvinnulaun 171
þúsund. Kaupmáttur dagvinnulauna
hópsins hafði vaxið um 172% frá
árinu 1990 samanborið við 102% hjá
opinberum starfsmönnum í heild.
Þessar tölur sýni ljóslega að hópur-
inn sé vel settur miðað við aðra og
hafi notið hagstæðrar þróunar á
undaförnum einum og hálfum ára-
tug.
Ekki tilviljun að farið sé aftur
til ársins 1990 í samanburði
Loftur Jóhannsson, formaður
FÍF, segist ekki véfengja þessar töl-
ur. Það sé greinilega engin tilviljun
að SA fari aftur til ársins 1990 í sam-
anburði sínum. Það ár hafi dag-
vinnulaun flugumferðarstjóra verið
hækkuð til að bæta þeim upp tekju-
missi vegna nýrra starfsaldurs-
reglna. Flugumferðarstjórum hafi
verið gert að hætta störfum 60 ára
með möguleika á undanþágu til 63
ára aldurs. Einnig hafi yfirvinna ver-
ið færð inn í dagvinnulaun á þessum
tíma.
Þá segja Samtök atvinnulífsins að
launakrafa FÍF sé byggð á túlkun á
11 ára gamalli úttekt á réttarstöðu
flugumferðastjóra sem unninn var á
grundvelli þess að flugumferðastjór-
ar höfðu í reynd ekki verkfallsrétt á
þeim tíma. Í ljósi þess sé skýrt að
umrædd úttekt hafi enga þýðingu nú
í viðræðum FÍF við Samtök atvinnu-
lífsins og Flugstoðir ohf.
Um þetta atriði segir Loftur að
það sé ekkert nýtt að viðsemjendur
þeirra vilji ekki virða niðurstöðu
þessarar skýrslu. Skýrslan sé frá 30.
júní 1997 og undirrituð af öllum aðil-
um án fyrirvara, m.a. fulltrúum,
samgönguráðherra, fjármálaráð-
herra, utanríkisráðherra og Flug-
málastjórnar. Flugumferðarstjórar
telji skýrsluna enn í fullu gildi og
muni berjast fyrir því áfram að til-
lögum hennar verði hrint í fram-
kvæmd.
Samningaviðræður Samtaka at-
vinnulífsins og Flugstoða hafa staðið
frá janúar síðastliðnum. SA segir að
í þeim viðræðum hafi flugumferða-
stjórum verið boðnir skammtíma-
samningar, sem séu sambærilegir
við þá samninga sem aðrar flug-
stéttir hafa samþykkt á undanförum
mánuðum. Einnig hafi þeim verið
boðnir samningar til lengri tíma, allt
að fjögurra ára.
„Félag íslenskra flugumferða-
stjóra verður að gera sér grein fyrir
því að sérstök launahækkun þeim til
handa myndi vega að þeirri launa-
stefnu sem myndast hefur og mynda
nýja viðmiðun,“ segir í frétt frá SA.
Heildarlaunin 809
þúsund að meðaltali
Morgunblaðið/Brynjar Gauti

 












.<6
.16
./6
.46
.=6
.26
.36
..6
.66
56

0>'
  
$

% & " 

9
)>8


&036663661
=1/
.510=
,





0
8
3
66
6
?
.6
6
P. FP. FP. FP. FP. FP. FP. F
:






42=
3.606
=1.
3.405
/6/
3340<
4/<
33<0.
45.
32<04
445
3=601
4<1
3=504
4<3
3420<
/65
3/405
//3
31302
162
3<50.
114
26.06
<61
2./05
366.3666 3663 3662 366= 3664 366/ 3661
STJÓRNENDUR Flugstoða héldu
fund í gærmorgun, þar sem far-
ið var yfir stöðu málsins.
Þorgeir Pálsson, forstjóri Flug-
stoða, segir að engin ákvörðun
hafi verið tekin og annar fundur
verði haldinn eftir helgina.
Samtök atvinnulífsins fara með
samningsumboð fyrir Flug-
stoðir og segir Þorgeir að aðilar
telji að þeir hafi teygt sig eins
langt til móts við kröfur flug-
umferðarstjóra og mögulegt sé.
Þorgeir segir að sjaldan eða
aldrei hafi verið jafnerfið staða í
flugrekstri og um þessar mund-
ir og mörg flugfélög berjist í
bökkum. Þau hafi sent flug-
umferðarstjórnum heims ákall
um að draga úr kostnaði sínum
með öllum ráðum, til að koma
til móts við flugfélögin.
Farið yfir stöðuna