Skinfaxi - 01.02.1910, Síða 2

34
SKINFAXI
ef hann gerði engum ilt með 'því, en að
tæla einusinni stúlku svo, að hún missi
sjáifstæði sit.t og heimslán. En svo veit
hann líka, að einn eiuasti drykkjutúr getur
orðið til þess, að hann verði íaðir með
skömm, eða þá stór svikari.
III.
Þjóðsyndir engu skárri en ofdrykkjan.
Það eru syndir, sem lögin iítið eða ekk-
erl. refsa. Það eru syndir gegn kærleiks-
skyldunni, syndir gegn sjötta boðorðinu,
syndir gegn foreldraskyldunni. Er nokkuð
diæpið á þær í „Breiðablikum" nýlega og í
„Skólablaðinu" árið sem leið. Nokkuð, en
hvergi nærri nóg. Það þarf að taka betur
á. fær eru afar hættulegar fyrir þjóðlífið
bæði fyr og síðar. Pví þær eru svo skelf-
ing algengar. Sjá „fslands ]ýsing“ Þor-
valdar bls. 80! Þar nœst eru þær hvergi
svipað því að vera kafiaðar stórsyndii' hér
á landi. Öðru nær! Þar er kominn ein-
hver friðhelgi á þær. Fólk vill ekki láta
dæma þær hart. Þolir illa aðfinslur við
þær. Bakkusi garminum má úthúða niður
fyrir allar hefiur. Enginn tekur málstað
hans í alvöru. En Venusi skal vægja, já
virða hana. Nefna ekki brek hennar nema
með mestu kurteisi og koma eigi við þau
nema með silkihönskum. Svona er nú
þet.ta vanalega. Stundum bregður þó út
af því.
F’egar, ti] dæn.is, eit.thvert olbogaharn
heimsins hrasar gegn sjötta boðorðinu
ekki síst ef syndari sá er vinalaus stúlka,
þá fara allir í tröllaukinn vandlætingarham
og leggja syndarann i einelti eins og
hrafnar staka hrafninn á hrafnaþingi, og
hætta svo ekki, fyr en sérhver sómafjöður
er reitt af aumingjanum.
En flest heiði'uð heimsbörn, sem kunna
að syndga laglega og smekklega, þurfa ekki
að óttast þessi vandlætisgos, því gos þessi
vinna harla iítið á jarðhellum valds og
auðs, vinsældar og frægðar.
Samt er þjóðsynd þessi ein af þeim, sem
sist er kölluð synd. Og af því er hiin svo
fjarskalega hættuleg. Óviðurkend synd er
eins og hulið eitur. Eins og dufin baktería
dauðlegs sjúkdóms.
IV.
Stendur liér á sama, hver stéttin og ættin er?
Klavenes, kirkjuhöfðinginn norski, segir
í „For Kirke og Kultur“ 9. h. 1906 og 6.
h. 1908, að áður hafi æðri stéttirnar í
Noregi verið hreinlífari en lægri stóttirnar.
Nú só þetta að breytast. Skírlífið að
minka hjá heldra fólkinu, en að aukast
hjá alþýðunni. Pakkar það bindindinu, að
hjúskaparlíf alþýðunnar fer batnandi. En
hvernig er nú þetta hór á landi? Ekki
veit eg það. En eftir því litla sem mér
er kunnugt, eru „æðii“ stéttir vorar og
„stórættir" ekki hóti hreinni en þær „óæ.ðii“
og „smærri". Engin stétt kasti því steini
á aðra stétt fyrir þetta. Aftur virðist
nokkur munur á sýslum og sýslum í þessu
efni. Réttar skýrslur afhjúpa þetta bost.
()g það þarf að afhjúpast betur. Afhjúp-
ast hjá æðri ekki síður en lægri. Sótt-
hreinsa þarf afistaðar. Bakterían gerir sér
ekki stéttamun. Ekki dugar samt að leggja
einstöku menn í einelti. Betra er að byrja
á að hreinsa fyrir sínum eigin dyrum.
Æskunienn! byrjið hjá ykkur sjálfum. Byrjið
á yklcar eigin hjarta.
V.
Hvað kemur sMrlifið ungmennafélögunum við?
I'að kemnr þeim fjarska niikið við. Engu
minna en allar íþróttir og öll plönturækt.
Óskírlífið fer eins með æskuna eins og
skemdarsveppir með plönturnar.
Eitt af ftví, sem œskan á mest að hugsa
um,er fegurðin. Ekki svo mjög ytri feg-
urðin sem hin innri, þótt báðar séu góðar.
En óskírlífið setur ljótari fleklc á fegurð
æskunnar en flestir aðrir lestir. Óskírlift
ungmenni er likt fjallshlíð, sem öll er
sundurtætt af Ijótum flögum og skriðum.
— En — ósiðsamt gamalmenni líkt alveg
eyðilögðum reit. — Æskan á að elska,
sannan sóma. En fátt er lauslætinu skamm-