Skinfaxi - 01.04.1912, Blaðsíða 3

SKINFAXI
27
það svo oft, að það kynni ef til vill að
spilla að hafa íleiri orð um það að sinni.
Stjórnmálin eru á því stigi hjá okkur,
að hvert orð getur orðið að íkveykju. Fán-
inn á marga óvini með okk'ar eigin ])jóð,
og samt á hann að komast inn í hjarta
hennar. Það verður að fara varlega með
hann og gæta hans vel.
Þjóðin þarf tíma til að átta sig á því
tivaða erindi fáninn eigi til hennar. Hún
þekkir hann ekki, og skilur hann ekki
nema að litlu leiti. Hann er ekki til í
fortíð hennar og endurminningum. Hún
skilur ekki hvílíkur helgidómur fáninn er
öðrum þjóðum.
Það er líka í sjálfu sér einkennilegt, að
helgustu tilfinningar heillar þjóðar skul
geta runnið sanian um eina veifu.
Það er eitthvað einfalt og barnslegt við
það, að gera litaða blæju að helgidómi
sínum og einskonar leiðarstjörnu. En það
er jafnan svo um það, sem fegurst er og
sannast, að það er einfalt og óbrotið. Og
þetta er skiljanlegt, þar sem þessi blæja
hefir verið leiðarstjarna þjóðarinnar, þegar
hún barðist fyrir Hfi sínu á vigvellinum.
Á vígvellinum eru öfgar Iífsins mestar.
Þar verður maðurinn hvorttveggja í senn,
göfugasta hetja og grimmasta villidýr. Þar
verður fáninn alveg samgróinn tryltustu
ástriðum mannanna, að elska og hata
fram í andlátið.
Hann vefst þar inn í sterkustu þætti
iífsins.
Þar sem fáninn hefir verið förunautur
þjóðarinnar á voðalegustu örlagastundum
hennar, þegar telft var um lífið og dauð-
ann, jiegar fjöregg hennar var lagt undir
sverðseggjarnar — þar skilst hann. Þar
elskar þjóðin hann og tignar, því hann er
heilagur orðinn í hennar eigin blóði.
Við íslendingar höfum verið lausir við
styrjaldir '— lausir við bölvun þeirra og
hörmungar. En við höfum heldur aldrei
átt þá brennandi ættjarðarást og frelsisþrá
sem þær vekja. Þjóðin hefir aldrei geng-
ið fram i fylkingu. Ilún hefir aldrei þurft
á fána að halda og hún á hann þessvegna
engan.
En nú er hún farin að þarfnast
hans. Hver sjálfstæð þjóð á sinn fána.
Hann er Iöghelgað tákn alls þess, sem er
séreign þjóðarinnar, alls þess sem hún á
ein. Hann er hin sýnilega ímynd þjóðern-
isins, eins og skrifað orð er tákn þeirrar
hugmyndar sem i því felst.
Nú er það svo margt sem íslenska þjóð-
in á ein — sem enginn í heiminum getur
frá henni tekið með réttu. Hún á sér-
stakt mál og þjóðerni og þjóðarrétt, en að
vísu lílið af öðru. En við vonum að sér-
eign hennar vaxi með ári hverju, vaxi að
sama skapi sem nientun hennar og fram-
kvæmdir.
Og svo er hverjum einum farið, að það
sem hann á, það vill hann eiga einn og
með öllum rétti
Til eru þeir menn, sem telja einstaklinga
eignarréttinn mestu bölvun mannfélagsins.
— En það er eignarrétturinn, sem gerir
einstaklingana sjálfstæða og volduga. Og
þjóöirnar eru lika einstaklingar.
Nú getum við ekki með góðu sætt okk-
ur við það til lengdar að mega ekki vera
einir um það, sem við eigum einir að guðs
og manna lögum. Eign okkar viljum við
helga okkur með fullum rétti. Þó hún sé
lítil, viljum við helga okkur hana að lög-
um með okkar eigin fána.
En veruleikinn fer nú ekki altaf að vilja
okkar. Lífið daufheyrist við óskum okkar
og vonum og misþyrmir þeim á margan
hátt. Við megnum ekki mikils og verðum
að sætta okkur við það. Við megnum
ekki að taka rélt okkar meðan honum er
haldið. En það þarf mikið til að bæla
niður heila þjóð, hversu lílil sem hún er,
ef henni er alvara að lifa og komast áfram.
Við hljótum að eignast löghelgaðan fána
innan skamms, ef okkur miðar nokkuð
verulega áfram.
Fáninn er þegar orðinn til. En hann
er eins og barnið, sem fætt er í óvígðum
ástum: hann á engan lagalegan rétt. Hann