Skinfaxi - 01.02.1913, Blaðsíða 3

SKINFAXI
11
rikari þjóðir mœttu öfunda okkur af, auð,
sem mun leiða þjóðina til ótrúlegs gengis,
ef rétt er álialdið.
J. J.
Bréf frá Noregi
eftir Jakob ó. Lárusson.
Eiðsvöllum í nóv. 191SJ.
Kæru vinir og félagar!
Svo langt er nú liðið frá því, er ég
«endi ykkur línu, að þið gætuð verið farn-
ir að hugsa sem svo: „Nei, nú hefir
Jakob alveg gleymt félagsskapnum. Nú
er hann hættur að fylgjast með“. Á ég
þó óþakkað ágætt bréf frá formanni okk-
ar írá því í fyrra, sem ég auðvitað ætti
að hafa þakkað fyrir langalöngu. Nú skal
þó gera bragarbót og senda linu. En þið
fyrirgefið dráttinn.
Eg er kominn aftur yflr Atlansbaf Lagði
ég af stað frá Nýu-Jórvík 26. sept. og
korr til Kristjaníu 7. okt. Sama dag fór
ég hingað norður með eimlest. Er þaö
álíka vegalengd og frá Reykjavik til Eyr-
arbakka. Var lestin hálfan annan klukku-
tíma á leiðinni.
Leiðin lá um þéttbygðar sveitir, sem
meðal annars hafa skógana og járnbraut-
ina fram yfir sveitirnar heima. Hvað land-
ið verður blýlpgra þar sem skógurinn skýl-
ir því! Island á enn mikið eftir að eign-
ast, þar sem eru skógar og járnbrautir.
Ég kom hingað til Eiðsvalla síðdegis í
kyrru og hlýju bjartvirðri, og dvel hér
um tveggja-þriggja mánaða tíma til þess
að kynna mér fyrirkomulagið á næststærsta
lýðháskóla Norðmanna. Skólinn er reist-
ur 1908. Hann er því tiltölulega ungur,
má heita afarstór en er samt oflítill. Svo
mikii hefir aðsóknin verið. I honum eru
nú á annað liundrað manns, piltar og
stúlkur á aldrinum 16—24 ára. Frítt lið
og frjálslegt. Skólinn stendur á mjög
fögrum stað á hæð einni við Vermá, skamt
þaðan, er hún rennur úr Mjörs. Hann
er gerður í norskum stil. Skiðabrekkur
eru hér í grendinni bæði margar og góð-
ar, iþróttavöllur stór, og greni og birki-
skógar í ásunum í kring.
Skólinn er reistur hér meðfram vegna
þess, að Eiðsvellir er frægur staður að
fornu og nýu.
Einhversstaðar hér i grendinni var hið
forna Eiðsivaþing háð. Þar voru dómar
dæmdir og lög sett, líkt og á Alþingi forna.
Þar skifti Haraldur konungur hárfagri
landinu milli sinna mörgu, óstýrilátu sona.
Lá þá við sjálft, að hann, sem varið hafði
lifi sínu til að sameina landslýðinn, ónýtti
þannig sitt mikla æfistarf. Landið varð
a. m. k. um hríð algerlega sundrungunni
að bráð sökum þessarar óforsjálni hans.
Eigi alllangt héðan er Eiðsvallahöllin,
sem fræg er um allan Noreg. Hún er
veglegt bús, reist einhverntíma um alda-
niótin 1800. Frægð sína befir bún hlotið
fyrir það, að þar var fyrsta þingið haldið
eftir mörg hundruð ára ósjálfstæði og und-
irlægjuskap. Þar voru, á því sama þingi
grundvallarlög ríkisins gerð, og þar voru
þau undirskrifuð 17. maí 1814. Þar get-
ur enn að líta borð það, sem lögin voru
undirskrifuð á, stól forsetans, stól kon-
ungsefnis1), sem þar var þá staddur, bekki
þingmannanna tjaldaða rauðu klæði, og
marga tleiri merka hluti frá þeirn sögulegu
tímum. Og reynt er að varðveita alt í
höllinni einsog ]rað var þá. Á hundrað
ára afrnæli hins norska ríkis 17. maí 1914,
eiga aðalhátiðarhöldin að fara fram í þess-
ari görnlu höll.
Á prestsetrinu skarnt héðan ólst upp
hið mikla skáld Henrik Wergeland. Hann
er að minni hyggju sá norskra stórmenna,
sem mest er elskaður, næst Björnsson.
Llann hefir á æsknárum sinum gefið nöfn
1) Kristjáns Friðriks, er síður varð Danakon-
ungur undir naf'ninu Kristján VIII.