Skinfaxi - 01.10.1913, Qupperneq 2

74
SKINFAXI
í hnignun, Ítalía í fjörbrotum, með mikið
af siðlausum skríl, Austurríki sundrað og
á heljarþröminni, Rússland með greiparnar
um háls sér, Balkanþjóðirnar hálfviltar (sbr.
Búlgara, sem þó hafa tekið einna mestum
framförum). Persaland með mörg þúsund
ára pappírsfrelsi að baki, liggur ósjálfbjarga
við vargafætur; sama má segja um Kína.
I Mið- og Suður-Ameriku er mikill fjöldi
sjálfstæðra ríkja, lýðvelda meir að segja,
þar sem kyrstaðan, rotnunin og spillingin
er einvöld. Aðfarar Mexico-búa við sjálfa
sig undanfarin ár eru gott dæmi um lífið
i þessum latnesku löndum.
Af þessu stutta yfirliti sést að suniar
fullvalda þjóðir eru gæfusamar, ef dæmt
er eftir yfirborðinu. En aðrar, og þær
eru fleiri, eru stórvansælar, þrátt fyrir
pappirs-sjálfstæðið, og það bæði að yfirsjón
og reynd.
Ófullvalda Af þjóðum, sem ekki hafa
pjóðir. fullveldi en hafa þó náð mildlli
fullkomnun má fyrst nefna Finna. Fáar
þjóðir hafa verri húsbónda. En þrátt fyr-
ir það eru þeir, af smáþjóð til, beinlínis
forustumenn i menningu. Þá eru hinar
enskumælandi, bresku lendur, Kanada, Suð-
ur-Afríka og Astralía alt hin mestu fram-
fara og gengislönd, auðug, frjáls í raun og
veru, með sívaxandi framsæknar miljónir
hraustra og vel mentra borgara. Þá eru
önnur ófullvalda lönd sem miður gengur,
miklar lendur í Afríku og Asíu með hálf-
siðuðum þjóðum. Indland og Irland, bæði
merkileg lönd en illa með farin af drott-
inþjóð sinni.
Reynslan sýnir þá, að lika í þessum flokki
gengur sumum þeim þjóðum, sem vantar
fult pappírs-sjálfstæði stórvel lífsbaráttan,
en aðrar lifa í hörmungum. En úr því
að svo er, þá er heldur ekki pappírsfrels-
ið frumskilyrði þjóðarvelgengni, þá slœr
því ehki inn alveg hiklaust og gerir vold-
uga einstaklinga og þjóðir. Eftir yfirliti þessu
að dæma er pappírsfrelsið ekki nema einn
af þeim þáttum sem valda manna- og
þjóða-gengi, og hvergi nærri sá sterkasti.
Þetta er leiðinlegt a. m. k. fyrir íslend-
ing, bæði af því að formsglamrið er orðið
að þjóðtrú landsmanna, og mun enn um
langan aldur villa sýn fólkinu. Og í öðru
lagi, af því að það hefði verið svo dærna-
laust einfalt að rétta við bágstaddan lands-
lýðinn, ef ekki hefði þurft nema gera samn-
inga við Dani og breyta stjórnarskránni,
En þetta hafa verið bin miklu þjóðbætandi
viðfangsefni allra flokka í landinu. Frá
rnínu sjónarmiði eru þeir allir jafn-sekir,
allir jafn-viltir, allir jafn-fálmandi eftir auka-
atriðum. Og það allra hörmulegasta er, að
hin yngri kynslóð vex upp í hégóma papp-
írs-frelsis-leitarinnar.
Yit og- siðgæði Það sem ræðurgæfu og
meira virði en gengi manna og þjóða, er
pappíislög. ej_^. skrjfugu gfjórn-
arlög heldur vitið og siðgæðið sem i mönn-
unum býr. Finnar eru meiri og sœlli þjóð
en Rússar af því að einstaklingarnir eru
fullvalda, þó þjóðin sé það ekki. Nýlend-
ur Breta standa framar flestum fullvalda
löndum af því að íbúarnir trúa á framtíð
sína, starfa, bæta kjör sín, og skapa sér
lífvænlegt þjóðfélagsform.
Fyrir hverja þá þjóð sem áfram vill,
skiftir mestu, að sem flestir menn í landinu
séu réttilega og vel mentir, séu á réttan
hátt búnir undir lífsbaráttuna. En þeg-
ar tekist hefir að ala upp þann þjóðar-
stofn, þá eru engin takmörk fyrir því,
hvernig vel mentir menn geta umskapað
heiminn, farið undir, ofan og utan við ölí
bönd og hindranir sem fyrir verða.
Pappírs-sjálfsstæðið er form, en þjóðlífið
er veruleikinn, og hann er þúsundsinnum
þýðingarmeiri. En við höfum haft enda-
skifti á hlutunum, leitað hýðisins en ekki
kjarnans. Þess vegna er högum okkar hátt-
að svo sem nú er.
Störmál- Ef unga kynslóðin vill ekki
in tvö. jáfa sór nægja að flétta sand-