Skinfaxi - 01.06.1914, Blaðsíða 2

72
SKINFAXI
og þjónustu í Rvík í sjö mánuði verður
eigi komist af með minna nú en 250—
260 kr. eða réttum helmingí meira. Þá
kemur húsnæði (sem er ókeypis á Hvann-
eyiri) ljós og hiti eigi minna að jafnaði
en 50—60 kr. Til skófatnaðar má minst
reikna 20—80 kr., því mjög er skófrekt á
síblautum forargötum höfuðstaðarins. Þá
koma bækur, og eyðslueyrir, sem ætið er
og hlýtur að vera mun meiri í kaupstað
en sveit. Hefi eg af fimm ára athugun
komist að raun um að vetrardvöiin við
skólann kostar hvern nemanda til jafnaðar
400 kr. og það jafnvel eigi síður þá, sem
komist hafa af með missirisdvöl. Það er
réttum helmingi meira en á Hvanneyri.
Það eru 1200 kr. fyrir þann, sem gengur
í gegnum alla hekki skólans; það er miklu
meira en þorri manna getur unnið fyrir á
þrem missirum, síst kvenfólkið. Flestir sem
útskrifast þaðan dragast með þunga skulda-
byrði mörg ár á eítir.
Litum nú á hvað þessi búhnykkur þings-
ins, að setja Kennaraskólann í Rvík, en
ekki t. d. í Borgarfirði eða austanfjalls,
kostar þjóðina árlega. I skólanum eru að
jafnaði um 60 manns, alt aðkomið, að
heita má. Speki þingsins kostar hvern af
þessum 60 mönnum 200 kr. eða þá alla
12,000 kr. á ári. í þau 6 ár sem þessi
eini skóli hefir staðið, hefir þjóðin að ó-
þörfu borgað fyrir það fólk, sem þangað
hefir farið 72,000 kr. Hvað mikið verð-
ur það með rentum og renturentum á
heilli öld? Þá skilst mönnum vonandi,
hvað mikið þingskörungar okkar unnu við
að hrófa upp þessum heimavistarlausa hús-
hjalli í Rvík, með þeim hætti sem gert
var — til að spara.
Þó er þetta aðeins önnur hliðin, kostn-
aður nemenda. En nákvæmlega sama
raunin er með kostnað landssjóðs við
kensluna. Hver fastur kennari við Kenn-
araskólann kostar Iandssjóð helmingi meira
en hver Hvanneyrarkennarinn, og er þó síst
betur farinn, því að hverjar tvær krónur 1
Rvík gilda eigi meira en króna í sveit-
inni. Á fiennan hátt eyðir landið að ó-
þörfu um 4500 kr. árlega til þessa eina
skóla, þar sem laun kennaranna eru þó
mun lægri en við aðra fasta bæjaskóla hér.
Eitt huudrað Alveg sama er raunin með
og tuttugu þús- Akureyrarskólann. Hann
und í óþarfa! er nú, þrátt fyrir heimavist-
ina, um þriðjungi dýrari hverjum pilti, en
gamli skólinn á Möðurvöllum var fyrrum.
En langmest er þó fjárhagstjónið áReykja-
víkurskólunum. Þar má segja, að þjóðin
borgi helmingi meira fyrir hvern aðkom-
inn nemanda, og búsettan kennara, held-
ur en þyrfti, ef skólar þessir væru hagan-
lega settir í sveit. Eftir lauslegri áætlun
má telja, samkvæmt þessu, að fjórir skól-
ar í Reykjavík, og einn á Akureyri, sem
allir gætu annara hluta vegna verið í sveit
kosti landið að óþörfu um 120,000 krón-
ur d ári. Einu hlunnindin á móti eru
hin miklu mentandi áhrifa, sem sjóþorp
okkar eiga að hafa. Verður ef til vill,
tækifæri að athuga þá hlið málsins
síðar.
Lög um friöun fugla og eggja.
1. gr. Þessar fuglategundir skulu frið-
aðar árið um í kring: 1. Erlur. 2. Stein-
deplar. 3. Þrestir. 4. Músarrindlar. 5.
Þúfutitlingar (grátitlingar). 6. Auðnutit-
lingar. 7. Sólskríkjur (snjótitlingar). 8.
Svölur. 9. Starrar. 10. Óðinshanar. 11.
Þórshanar. 12. Rauðbrystingar. 13. Send-
lingar. 14. Lóuþrælar. 15. Hrossagauk-
ar. 16. Tildrur. 17. Sandlóur. 18.
Jaðrakön. 19. Keldusvín. 20. Heiðlóur.
21. Tjaldar. 22. Stelkar. 23. Vepjur.
24. Hegrar. 25. Svanir. 26. Æðarkong-
ar. 27. Kríur. 28. Hettumáfar. 29. Haf-
tyrðlar. 30. Snæuglur.
2. gr. Þessar fuglategundir skulu ekki
friðaðar á neinum tíma árs: Valir,