Skinfaxi - 01.06.1914, Blaðsíða 11

SKINFAXI
81
Víkurskólinn.
Um nokkur undanfarin ár hafa Skaft-
fellingar haldið unglingaskóla í Vík. Þeir
hafa verið heppnir með kennara, og gott
orð farið af skólanum. Margir þar eystra
gera sér jafnvel von um, að úr þeim vísi
verði síðar myndarlegur alþýðuskóli, sem
fullnœgi mentaþrá fólksins í þessum hér-
uðum. Hvort sú von rætist er komið
undir því, hve mikla framsýni og festu
sýslubúar sýna, meðan skólinn er að kom-
ast í fastar skorður.
Nú á timum er víst óhugsandi að gera
sæmilegan skóla, sem fullnægir sanngjörn-
um kröfum manna, ef námstiminn er styttri
en tveir vetur fullir, enda færist Víkur-
skólinn nú í það horf. Þá gerast menn
nú og óánægðir með skóla, sem eingöngu
hafa bóklegt nám, helst misjafnlegan nyt-
saman utanaðlærdóm, upp á að bjóða.
Menn vilja fjölbreytt nám, bóklegt og verk-
legt, sem sé sniðið eftir þörfum sveitalífs-
ins, eins og það er nú, eða getur verið.
Til að vinna við slikan skóla, svo að gagn
sé að, þarf myndarlega og vel menta menn.
En þeir fást ekki til lengdar, nema þeim
séu veitt sómasamleg lífskjör. Slíkum
mönnum standa opnar margar leiðir, þó
kenslunni sleppi. Þessi atriði öll þarf m. a.
að athuga, þegar verið er að koma upp
skóla, sem á að vera meira en nafnið.
Nú er skólinn í Vík. Það er kauptún,
sem á fyrir sér að vaxa að mun, einkum
þegar höfnin verður bætt, sem vonandi
verður áður langt líður. Skólinn á ekk-
ert hús enn, Iifir á moðum barnaskólans.
Nemendur búa hér og þar í þorpinu, og
hafa ekki mötuneyti eða félagsbú saman.
Ef námstíminn er lengdur í tvo vet-
ur heila, eins og þarf kenslunnar vegna,
þá fer kostnaðurinn brátt að verða bænd-
um tilfinnanlegur, og mun fara sívaxandi,
eins og í öðrum bæjum. Gæti svo farið
innan skamms að hálfu dýrara yröi fyrir
kennara og nemendur að lifa í Vík, held-
ur en ef skólinn væri á einhverjum bæ í
sveitinni. En sá óþarfa kostnaður kæmi
niður á vandamönnum nemendanna, og á
kennurunum, sem þá yrðu að Iifa öreiga-
lífi. Af því leiddi fyrst og fremst sífeld
starfsmannaskifti, og að festu og áliuga
vantaði i verkinu. Þá er Vik og þorp,
þó lítið sé, og sem von er eigi laus við
þá annmarka, sem fylgja þvílíkum stöðum.
Ber nú þegar á, að ýmsir foreldrar austan
Mýrdalssands senda eigi börn sín i skól-
ann, af því þeim fellur eigi staðurinn. A£
fjárhagsástæðum, þó eigi sé fleira til tekið,
er þvi beinlinis varhugavert að festa skól-
ann í Vik.
Fjölbreytni í kenslunni verður eigi kom-
ið við sem skyldi í þorpa- eða borgarskól-
um. Til að geta haft úti-íþróttir, þavf leik-
velli; fyrir vinnukenslu þarf verkstæði, og
fyrir garðyrkju þarf nokkurt landrými.
Nú er land að jafnaði rándýrt í bæjum,
eða þar sem búist er við að bæir muni
myndast, og vantar skólana þá ætið hæfi-
lega mikið land til nauðsynlegra afnota;
þar verða allar hyggingar einnig stórum dýr-
ari en í sveitum. Fyrir kennarana hefir
bæjavistin þær alleiðingar, að þeim verð-
ur lítið úr sumartímanum, geta ekki haft
upp úr honum nema með ílækingi eða
annarlegum störfum, og hljóta því að
krefjast hærri launa. Þetta atriði í kenslu-
málum okkar eiga menn heldur erfitt með
að skilja: Að þá rnenn, sern eftirsókn-
arvert er að hafa fyrir kennara er
ekki hœgt að fá til lengdar upp á þœr
spítur að gera þá heimilislausa lands-
hornarnenn. Góðum kennara verður að
bjóða þau kjör, að hann geti lifað sóma-
samlegu lífi alt árið á þeim stað sem hann
vinnur. Ef ókleyft þykir að borga vinnu
kennarans þannig beinlínis, þá er það ráð
að leggja til skólajörð, svo hann geti
stundað búskap samhliða kenslunni. Þetta
er það sem best á við hér.
Víkurskólinn er nú svo heppinn að hafa