Skinfaxi - 01.11.1916, Síða 6

SKINFAXJ
126
kraftíausa smáskóla, |)ar sem skift er um
kennara annaðhvort ár í besta lagi. ög
svo leilar unga fólkið í kvöldskólana í
höfuðstaðnum með þreföldum kostnaði
fyrir foreldrana, og vafasömum árangri.
Skólamálln,
Far er afturförin bersýnileg. Víða er
hú engin barnafræðsla í vetur, af því að
forráðamenn bygðanna sjá sér ekki fært
að bækka kaup kennaranna, ])ó að önnur
vinna sé orðin tvöfalt dýrari en var. Og
ekki er fátækt um að kenna, því að enn
])á bala írandeiðendur fremur grætt en
tapað á stríðina. Aukin sparsjóðsinnlög
sýna það meðal ftnnars. Heimilisfræðslan
er komin í kaldakol; annríkið orðið of
ftiikið* og áliuginn við verklegu störfin.
Kemur þar væntanlega, eftir langt og dýrt
úrræðaleysi og stjórnleysi í fræðslumálun-
um, að þjóðin verður að koma upp heirna-
vistarskólum fyrir börn og launa kensluna
svo vel, að til starfsins fáist til langframa
bæfir menn og sem óhætt er að trúa fyrir
börnum. Undarlegt er það, að þótt for-
eldrunum þyki vænst um börnin af öllu,
])á eru þeir yfirleill um fátt jafn áhuga-
lausir, eins og um uppeldi þeirra.
Bókafregn.
Glímubók. Rvik 1916. í.
S. í. guf út. Verð 2,7ú.
Í])ióttasambandið skoðar það aðalblut-
verk sitt að gefa út beppilegar handbæk-
ur, eða fræðirit um þær íþróttir, sem boll-
ar eru og við hæfi Islendinga. Að þess
tilhlutun og forsjá hafa allir binir bestu
glímumenn og glímufræðingar í böfuðstaðn-
um lagt sarnan í bókina, en Helgi Hjör-
var kennari fært, í stílinn. Munu allir
aðrir en hann hata unnið að verki þessu
borgunarlaust, og er slíkt þakka vert. I
bókinni er rakin saga glímunnar, lýst öll-
um brögðum og vörnum, sem leyfileg eru
og varað við óvenjum, sem landlægar eru
orðnar, eða líkur eru lil að komið geli
fyrir. Talsvert af ágætum mynduili ftf
brögðum og vörnum eru í bókinni. Um
III. kaflann „Glímubrögð, sókn og vörn“,
munu helst verða skiftar skoðanir. Ef lil
vill væri rétt að vara við „draugsbragði“
(bls. BS) fremur eii gert er. Það virðist
bæði Ijótt og hættulegt. Bókin er eiftkai'
eiguleg, og ómissandi fyrir alla þá sem ,
iðka glímur. Og ef þessi íþrótt drepst nú
eftir að bafa verið mesla uppáhalds iþrótt
þjóðarinnar í 1000 ár, þá fá menn síðar
á öldum áreiðanlega vitneskju um það,
livernijj glírnan var.
Páll Þorkelssoii: íslensk
fuglaheitaorðabók. Fjall-
konuútgáfan 1816. Rvik.
Hr. P. Þ. er gullsmiður, en að eðlisfari
tungumálamaður hinn mesti, og hefir skóla-
laust numið fjölda mála; befir vafalaust
enginn íslendingur borið við að nema jafn-
mörg mál og bann. I bjáverkum sínum
starfar bann að málfræði og á óprentuð
stórmikil orðabókarhandrit og málshátta-
safn með þýðingum. I þessari bók hefir
höf. safnað öllum íslenskum fuglanöfnum
og lætur fylgja samsvarandi nafnaskrá
á flestum Evrópuvnálum. Þar að auki
skýringar á frönsku. Stundum ræðst höf.
í að útskýra uppruna fuglabeitanna og
eru margar þær skýringar skarplegar, en
að vonum langsóltar, enda erfitt að sanna
nokkuð í þeim efnum, svo að ekki orki
tvimælis. Bók þessi er einkar hentug
fyrir íslendinga, sem lesa vilja erlend rit
um fuglafræði, með því að alloft er nokk-
ur ruglingur á slikum nöfnum, einkum
þar sem sama tegund hefir íleira en eilt
nafn.
Pétur Zóplióníasson: Skák.
Guðm. Gamalíelsson gaf
út. Rvik 1916. Verð 25 a.
Þetta er leiðbeining fyrir byrjendur í
skák. Hr. P. Z. mun vera einna slyng*