Skinfaxi - 01.07.1924, Blaðsíða 1
7. BLAB
REYKJAVÍK, JÚLÍ 1924.
XV. ÁB
Upp til fjalla.
Nær 200 ár eru liðin, síðan Rousseau
neitaði því, að lærdómur og listir bættu
heilbrigði og siðgæði þjóðarinnar. Hinn
mikli rithöfundur og uppeldisfræðing-
ur dæmdi vægðarlaust hina lærðu
menning sinnar aldar. Hann krafðist
þess, að kynslóðirnar liyrfu aftur til
liins raunsanna lífs og lifðu í samræmi
við landið og staðhættina, sem fæddi
þær og fóstraði, gerðust náttúrubörn,
sem mettu frelsið og hreystina fram-
ar öllu öðru.
Kenningar Rousseau vöktu ógurlegt
öldurót meðal flestra menningarþjóða.
þær plægðu gi’ýtt og gróin lönd mið-
aldamenningarinnar. pær vildu steypa
af stóli allri hégómadýrð, en kröfðust
meiri manndóms og heilbrigði.
pjóðirnar urðu að færa dýrar fórnir,
áður en þær lærðu að meta þessar kenn-
ingar, og eflaust á heimurinn margt
ónumið enn af uppeldisfræði Rousseau.
pó hefir hún farið sigurför um heim-
inn og markað djúp spor i menningar-
sögu 'þjóðanna.
Síðan á dögum Rousseau hafa fjöl-
margir uppeldisfræðingar og aðrir um-
bótamenn endurtekið kröfurnar um
það, að náttúran sjálf ætti fyrst og
fremst að uppala mennina. peir hafa
fundið hættuna, sem stafar af einhæfri
bóka- og bæjamenning, sem hefir veikl-
andi og ósjaldan spillandi áhrif. Hún
elur lieigulshátt og nautnasýki og ræn-
ir þjóðirnar þreki og karlmensku.
Til þess að koma i veg fyrir þessi
þjóðarmein, þurfa allir bæja-, og helst
sveita-búar líka, að verja nokkrum tima
árlega til þess, að gerast náttúrubörn,
dvelja upp til fjalla og ferðast fótgang-
andi um dali og óbygðir. peir verða þá
útilegumenn um stundarsakir, njóta sól-
arinnar og svalandi lieiðloftsins, kynn-
ast stormum og regni, þreyta fjallgöng-
ur og njóta víðsýnisins, sem fylgir þeim.
Fátt er ánægjulegra en æfintýri fjalla-
ferðanna. 1 þeim er fólgin alhliða orku-
sókn. pau eggja hugsun og stæla kraft-
ana.
íslendingar ættu að vera meiri nátt-
úrubörn en flestar aðrar þjóðir. peir
eiga ónumið víðlendi furðu margbreytt
að fegurð og gæðum. pað er mótað af
mildi og liörku, auðn og gróðri, með
himinháum tindum og dynjandi foss-
falli. Og árstíðaskiftin íslensku skapa
þjóðinni undraheim, með dimma daga
og sólbjartar nætur og öllum þeim lit-
brigðum, sem liggja þar á milli.
En við fámn ekki alla þessa fjöl-
breytni fyrirhafnarlaust. Yið liljótum
að þreyta aflraunir andlegar og likam-
legar við ótamin náttúruvöld, og ef við
gleymum að iðka þessar aflraunir, þá
verður þess slcamt að bíða, að við get-
um ekki lengur heitið íslendingar.
Bættar samgöngur og breyttir þjóð-