Skinfaxi - 01.05.1932, Page 3

SKINFAXI
99
verið liöfuðsetur hinnar fornu nienningar og þjóðar-
sjálfstæðis. Þar liöfðu örlagaþættir þjóðarinnar verið
spunnir. Þingvellir liöfðn endurspeglað gæfu og gengi
þjóðarinnar. í fornöld var Þingvallahéraðið nmgjörð,
er lukti utan um liöfuðsetur frjálsrar og vel mennt-
aðrar þjóðar. Á dögum Jónasar Hallgrímssonar var
Snorrabúð stekkur, og Lögberg leikvöllur hungraðra
hrafna, en Bláskógar eyddir af eldi og sauðbeit, svo
að berir sandar og blásin hraun voru komin í stað
gróðurmikilla skóga.
Fjölnismenn gerðu Þingvöll að höfuðborg hugsjóna-
baráttunnar. Og Jón Sigurðsson og samverkamenn
lians í stjórnmálum tóku fúslega við þessari gjöf liinna
listrænu vakningarmanna. Jónas Hallgrímsson sá á
Þingvöllum meginvigi þjóðar sinnar, hergkastala, sem
guð og eldar Iiöfðu reist handa Islendingum. Um leið
og frelsisbaráttan hófst, byrjaði Jón Sigurðsson að
halda og lála halda vakningafundina á Þingvöllum.
Þar var haldinn liver þjóðmálafundurinn öðrum merk-
ari, bæði á dögum Jóns Sigurðssonar og Benedikts
Sveinssonar. Siðasti fundurinn mun liafa verið liald-
inn 1907, eftir að umboðsstjórnin var að vísu flutt
inn i landið, en mikið af stjórnarvaldi þjóðarinnar þó
eftir lijá ráðamönnum erlendrar þjóðar, og því ennþá
ástæða til að efla sókn lit á við frá liinum fræga herg-
kaslala Fjölnismanna.
En um sama leyti og hinn síðasti af hinum fornu
hvatningarfundum var haldinn á Þingvöllum, var að
eflast í landinu ný æskumannahreyfing, sem í einu
vildi vinna að því að gera þjóðina óliáða erlendu valdi,
og um leið lyfta þjóðinni með alhliða framförum, með
athafnamikilli ræklun lýðs og lands.
Alda ungmennafélags-saintakanna reis hátt eftir 1907
og bárust áhrif hennar um alll lahdið. Ungmenna-
félög voru stofnuð svo að segja i hverri sveit, og í
stærstu bæjunum, Reykjavík og Akurevri, voru um