Mánudagsblaðið - 04.09.1967, Blaðsíða 7

TVTámidagtir 4. september 1967
Mánudagsblaðið
7
Á OFBELDIAD RÁÐA?
„Aldrei hafa svo margir, átt
svo fáum jafn mikið að þakika'*.
Eittihvað á þessa leið fórustWin-
ston Ohurchill orð um þá er
vörðu Engiland í síðasta striði,
þegar ekki var annað séð en
það félli þá og þegar í óvina-
hendur. Enda þótt í þessum orð-
um hans felist nokkurt ofmat á
hsefileikum og getu brezkra
Hvað er að gerast?
MANN
FYLGIST
MEÐ
í dáglegu starfi er hann
háður þróun tímans —
þeim öru bréytingum, sem
géhást kringúm hann.
■ Plann ies Frjálsa Verzlun
- því hann er maðurinn,
sem fylgist með.
Framhald at 1. síðu.
í kirkjuna, heldur einskonar
baðstofusúð upp í sperrukverk-
ar. Mun það nú þykja hákirkju-
legra að dómi biskups. I>ví að
hinar aimennu hvelfinggr í
kirkjum er sagt að hann nefni
„braggahvelfingar“ — Sem sagt,
hér er verið að byggja nýja
birkju. Og ekki mun sú kirkia
eiga að vera ljóslaus og köld:
fyrir rafmagni er nú séð. Við
kirkjugarðinn skammt undan
séluhliði er hóll einn, merkiiegt
og fagurt nóttúrusmíð sem forn
helgi hvílir á og hefur frá 6-
munatíð Mkst skipi á hvolfi.
Fyrir nokkrum árum var þar
x-eist styttan „Landsýn", engil-
mynd er horfir til hafs. Nú
hefur verið grafið inn i hól
þennan svo norðurenda hans er
kollbylt. Þar hefur verið steypt
rafstððvarhús og salemi. Þýkir
ýmsum nú, sem þama hafi ver-
ið unnin náttúruspjöll. Hin nýja
kirkja á nú að fá Ijós og hita
frá rafstöð þessari. Séð er fyrir
því að ekki þurfi að hugsa fyrir
aðfengnu rafmagni í bráð og
ekki munu hinir fáu baeir í
Selvogi njóta góðs af þessum
ljósatækjum kirkjunnar. Hár
eru hliðstæðar aðferðir hafðar
og með húsaupphitunina í Skól-
holti. Fyrir nokkrum árum
voru ráðamenn þar feomnir að
þeirri niðurstöðu að hagkvæm-
ast væri að leiða hverahitanr,
frá Laugarási, sem er þar ó-
þrjótandi, heim að Skálholti, að-
eins þriggja kílómetra langa
vegalengd. Þá hefði hin stóra
Skálholtskirk j a og svonefnd
„biskupsstofa" ásamt ráðsmanns-
bústaðnum fengið ótakmarkaða
upphitun og áreiðanlega ódýr-
asta. En heyrzt hefur að biskup
hafi sett sig eindregið upp á
móti þessu. I þess stað laetrjr
hann hita upp Skálholtsstað með
hráolíu. Hve mörg tonn af henni
fara þar til upphitunar á mán-
uði á vetrum vita vist fæstir, en
það «egja Biskupstungnamenn að
í kirkjunni sé aldrei nægjanleg-
ur hiti þegar kuldaveður em.
Menn hafa spurt hvaða vald
hefur biskup til þess að láta
rífa niður kirkju sem hefði gtöt-
að staðið öhögguð og óbrevtt
um ókomnar aldir meðsæmilegu
viðhaldi eins og Strandarkirkja
var. Heyrzt hefur að sóknar-
nefndin, sem ésamt söfnuðinum
hefur ein framkvasmdarvald með
sína sóknarkirkju hdfi, ekki ver-
ið spurð ráða með þessar til-
tektir. Heldur geri biskup þetta
allt upp á sitt eindæmi.
Strandarkirkja var að kom-
ast á þann aldur að jeljast
gamalt hús; hún var sem áður
segir, sterk og vönduð bygging
og átti því að fá að standa ó-
breytt um ókomin ár.
En biskup virðist á allt ann-
arri skoðun. Hann lætur rífa
þessa kirkju og byggja aðra sem
minnir ekkert á þá gömlu. Hér
er ráðizt á fomhelgar minjar og
milljónum fjármuna sóað til
einskis. í staðinn kemur eitt-
hvert nýtízku tildur, sem ferða-
mönnum og þó einkum útlend-
ingum mun þykja lítið til komx.
Margir dáðust að hinni gömlu
kirkju og sögðu að hún í sínum
einfaldleik hefði eitthváð það
við sig, er þeir finndu ekki í
öðrum kirkjum.
I sumar kom sú fregp f
Morgunblaðinu (frá biskupi) að
nú færi fram viðgerð á Strand-
arkirkju og einhver hefði af-
hent allháa fjárhæð til hennar.
Hét biskup þá um leið álands-
menn að efla gjafir og áheit til
kirkjunnar, sem mest þeir mættu,
því að nú þyrfti hún mikils við.
Þvílíkur hugsunarháttur! A
sama tíma og hann lætur rífa
niður kirkjuna, sem á 8 miljón-
Íl’ 1 sjóði, getur hann hrópað
á þjóðina að gefa henni meira.
— Væri móske tilraun að gefa
út syndakvittunarbréf á nafni
Strandarkirkju og vita hvort að
þjóðin hlypi ekki til.
Nei, hér hefur verið framið
óforsvaranlegt óþurftarverk. Og
þó að hans herradómur Sigur-
björn Einarsson hengi á brjóst
séir biskupskross, setji upp hina
margumræddu míturhúfu og
iþylji máske graMarasöng við
vigslu hinnar nýju Strandar-
kirkju, mun hann eiga erfitt
með að réttlæta gjörðir sínar.
Þær vekja undrun flestra hugs-
andi manna og gremju margra
þeirra sem í heiðri höfðu hina
gömlu Strandarkirhju. — E.
I
flugmanna, því það er vitað, að
Þjóðverjar hefðu farið létt með
að sigra England, ef þeir hefðu
snúið sér eingöngu að því, þá
er þetta spakmæli eigi að síð-
ur táknrænt i sögunni, þegar
svo stendur á, og á . í mörgum
tilfellum vel við.
Þessum orðum hins látna
stjórnmólaskörungs má alveg
snúa við, þegar í hlut á ofbeldi
fárra manna gegn fjöldanum.
Hér i okkar fámenna og fá-
tæka landi er þetta alltaf öðru
hverju að skjóta upp kollinum
og það er ekki sjaldan se mof-
beldið sigrar. Þjóðin hefur farið
margra góðra hluta á mis vegna
sigurs þess.
Nýjasta dæmið um sigur of-
beldisins er boðuð lokun sjón-
varpsstöðvarinnar á Keflavíkur-
fllugvelli.
Stjómmálalegt ofbeldi hefur
löngum haft lag á því að höfða
til þjóðarsálarinnar, æsa til
skemmdarstarfa í skjóli þjóðhoU-
hollustu og þjóðarmetnaðar. Tii
fylgis við slíkan málstað er oft
hægt að teyma marga auðtrúa
sál og villla henni sýn á það
sem að baki býr. Það er .látið
líta sakleysislega út, þegar sagt
er að yfirmaður varnarliðsins
geri þetta af viðskiptalegum, á-
stæðum. Þess er hins vegar
vandlega gætt að geta þess hvergi
hverjar þær viðskiptalegu ástæð-
ur eru.' Eitt er þó alveg víst að
hvaða sjónvarpsstöð sem ætlar
sér að koma sjónvarpsefni til
notenda um strengi eða línur i
hverja íbúð verður með þvx að
leggja í ærinn kostnað, hjá því
að sjónvarpa um loftnet.
Hinir frægu sextíumenningar,
sem svo hafa verið nefndir, riðu
á vaðið, sem kunnugt er, og
heimtuðu að Keflavíkurstööinni
yrði lokað af svökölluðum
menningarlegum ástæðum. All-
ir vita hvemig þessu brölti
þeirra var tekið af almenningl.
Óvéfengjanleg viljayfirlýsing yf-
irgnæfandi meirihluta sjón-
varpseigenda og annarra notenda
um það að loka ekki stöðinm
liggur fyrir. Andstæðingar sjón-
varpsins hlupu til og söfnuðu
undirskriftum til að fá stöðinni
lckað en var svarað á eftirminni-
legan hátt með tífalt sterkari
undirskriftasöfnun. Úrslit þess-
ara undirskriftasafnana hefði
því átt að nægja til þess að
sanna hver var vilji meirihlut-
ans og málið þar með verið út
af dagskrá.!
Þegar svo er komið að of-
beddið nær ekki settu markimeð
áhlaupi, er byrjað að grafainn-
anfrá og bak við tjóldin. Hug-
myndin um „íslenzkt sjóhvarp"
er kitluð. Margir „snolblbhanar*1
tóku að gæla við hugsanir uin
feitar stöður við væntanlegt
sjónvarp, og hugmyndin varð að
veruleika, án þess að gera
mii.nstu grillur útaf þvi bvað
,,króinn“ þyrfti á pelann úr
sameiginlegum sjóði landsmanna.
Nú þegar, er svo komið, eftir
fórra mánaða starfrækslu hinn-
ar íslenzku sjónvarpsstöðvar að
starfsiiði hennar er fjölgað um
meira en 100%. Hver borgav
brúsann?
Eitt af áróðurstrompum of-
beldismanna var að reyná að
vekja aflhygli á skaðlegum
glæpamyridum Keflavíkursjón
varpsins. Það fór þvi einkar vei
á þvi, að fyrsta kvöldið sem ís-
lenzki „reifarstranginn“ opnaði
augun og allir stóðu á öndinni
af eftirvæntingu að sjá menn-
ingárstraumana geisla úr augum
hans, urðu vitni að einni svæsn-
ustu glæpamynd, sem útilokað
var að nokkru sinni hefði kom-
izt til sýningar, án aldurstak-
marks, framhjá myndaeftirliti
tovikmyndahúsanna. Húrra, ls-
lenzkt sjónvarp, — nú gátu öll
börn Reykjavíkur og nágrennis
fengið að sjá heim á eigin heim-
ili það, sem þau heíðu aldrei
fengið að sjá í kvikmyndahúsi
— eiginmanninn í dulargervi
gamallar keriingar leggja si>'
alllan fram við að slátra eigin-
konunni. Segið svo góðir hálsar
að íslenzk menning sé enn þá í
bamsskónum.
Ég skal fúslega játa að margt
af þvi, sem sýnt er í Kefla-
víkursjónvarpinu er léttmeíi.
enda ekki ‘ óeðlilegt, þar sem
dagskrá þess er átta til fjórtán
stundir á dag, alla daga ársins.
Nú erum við frædd á því að
í væændum sé fræðslusjónvarp
á vegum íslenzka sjónvarpsins. I
hverju þetta verður fólgið fylgdi
ekki fréttinni. Með allri virð-
ingu fyrir því tel ég útilokað, þó
ekki nema sé af fjárhagslegum
ástæðum, ef þær þá skipta
nckkru máJli, að ætla að það
komist nokkurntima á næstu
áratugum í þvi efni með tærn-
ar þar sem Keflavíku rsjónvarp-
ið hefur hælana. Því er ekki
mikið haldið að fólki opinber-
lega að fræðssluþættir Kefla-
■vnkursjónvarpsins eru þeir beztu
á heimsmælikvarða, enda fengn-
ir hjá beztu sjónvarpsstöðvum
Bandaríkjanna, sem hafa tekið
þá saman upp úr alfræðibókinm
Encyclopedia.
Við höfum notið Keflavxlcur-
sjónvarpsins, okkur algjörlegaað
kostnaðarlausu. Hvað er það sem
mælir á móti þvi að við > get-
um það áfram. Þvi er fljótsvar-
að. Það er ofbefldið, sem nærist
á þvi.að sniðganga lýðræðislegar
leikreglur manna.
Ég æflla að nefna hér tvö
dæmi um ofbeldi í íslenzkd
bjóðhfi, sem hefur valdið þjóð-
inni óbætanlegu tjóni.
Snemma á árunum eftir styrj-
öldina buðust Bandaríkjamenn til
þess að leggja veg frá KeflavTc
um Reykjavik til Hvalfjarðar,
Islendingum að kostnaðarlitlu.
Ofbeldi örfárra manna kom í
veg fyrir það.
Snemma á árinu 1956 höfðu
Bandaríkjamenn ákveðið að
byggja stórhöfn í Njarðvíkum.
Þá var hér við völd samstjórn
Framsóknar og Sjálfstæðisflokks-
ins. Þáverandi utanrikisráðhexra
átti ekki tíðförult í ræðustól á
aiþingi, enda ekki þingmaður. Þó
brá svo við í febrúarmánuði það
ár að hann kvaddi sér hlljóðs
í þinginu. Tilkynnti hann þing-
heimi að hann hefði þá nýverið
gengið frá undirritun samnings
við Bandaríkjamenn um bygg-
ingu stórhafnar í Njarðvikum.
Allt fé til framkvæmdanna kvað
hann liggja fyrir, allar teitoning-
ar fullbúnar og tæknilegir scr-
fræðingar á leið til landsins og
framkvæmdir hæfust. nasstu daga.
Með miklum fjálgleik gat hann
þess að hann hefði í leiðinni
tryggt íslendingum fu/Xl afnot
hafnarinnar með Bandaríkja-
mönnum. Mér virtist hann þá
telja þetta stóran sigur þjóð
sinni til handa. 1 næsta mánuði
— nánar sagt í marz 1956, sam-
þykkti þrífóturinn á Alþingi
(Framsókn, Kratar og kommún-
istar) að reka vamarliðið úr
landi. Allir vita hvað úr þvi
varð og þekkja þá sögu. Hins
vegar varð þetta að sjálfsögðu
nóg til þess að Bandaríkjamenn.
kipptu að sér hendinni og á
hafnarmálið í Njarðvxk hefur
aldrei verið minnzt siðan.
Hversu lengi ætlar alþýða Is-
lands að líða það, að henni. sé
af ófyrirleitnum stjómmála-
mönnxxm talin trú um að við
lifum við hið fulllkomnasta lýð-
ræði, á sama tíma sem ofbeldið
er látið ráða ferðinni um mikil-
vægustu mál hennar og skaða
hana um milljónahundruð fyrir
opnum augum alls almennings?
Þeir eru stundum dýrir ráð-
herrastilamir, ekki sízt þeima
sem hafa að einkumnarorði:
„Hvað varðar ckfcur um þjóð-
arhag“.
Þ.
i
HOTEL
miEIÐIR
VERIÐ VELKOMIN
108 gestaherbergi öll útbúin nýtízku þœgindum.
Glœsileg innisundlaug og finnsk gufubaSstofa til afnota fyrir
hótelgesti án endurgjalds.
Þrír veitingasalir, Blómasalur, Víkingasalur og Caféteria meS
veitingum viS allra hœfi.
UmboSsmenn LoftleiSa og ferSaskrifstofur um allt land taka á
móti herbergja- og farmiSapöntunum.