Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1940, Qupperneq 2

Grímur Þorke sson stýrimaður:
Hornstrandir og vitamálin
Ef við virðum fyrir okkur uppdrátt af ís-
landi þá sjáum við að Hornstrandir eru norð-
austurjaðarinn á skaga einum miklum, sem
liggur á milli Húnafióa annarsvegar og Breiða-
fjarðar hinsvegar. Ef okkur langar til að virða
fyrir okkur Strandirnar og Strandafjöllin úr
hæfilegri fjarlægð, fjarlægð, sem gerin fjöllin
blá, þá er ágætt tækifæri að gera athuganir
sínar af þilfari skips, sem komið er 20—30
sjómílur suðaustur frá Hornbjargi og er á leið
inn á t. d. Ingólfsfjörð eða Norðurfjörð.
Skyggni þarf að vera gott og veður stillt, þá
sér maður alla strandlengjuna, allt frá Horn-
bjargi og inn eftir öllum Húnaflóa. Við þekkj-
um nokkra fjallatinda. Við sjáum sjálft Horn-
bjargið blasa Við okkur í norðvestlæga átt.
Geirólfsgnúp og Miðmundahorn í vesturátt.
Lítið eitt sunnar eru Drangarnir, sem minna
helzt á tennur í stórviðarsög, lengra inni í
landinu skín sólin á beran skallann á Dranga-
jökli, sem óefað dregur nafn sitt af Dröngun-
um. I suðvestri er Kálfatindur á Krossnesfjalli
og loks hin fagra og sérkennilega Reykjanes-
hyrna. Við sjáum aragrúa af fjöllum og fjalla-
tindum, en við þekkjum þau ekki nærri öll, en
látum okkur nægja að kalla þau einu nafni
Strandafjöllin. Einkennileg og kaldranaleg
strandlengja þetta, þegar allt er á kafi í snjó
um hávetur, en við förum að brjóta heilann
um hvar við séum eiginlega stödd á hnettinum
og komust fljótt að raun um, að Við erum hér
norðurvið heimskautsbaug, norður á hjaraver-
aldar, þar sem mætast tvö víðáttumikil og vold-
ug heimshöf. Atlantshafið, menningarhafið
mikla og þjóðvegur skipanna. Hafið, sem
geymir sokkin meginlönd og gömul menning-
arríki í djúpum sínum, er komið hingað alla
leið sunnan frá Suðuríshafi og mætir hér við
Hornbjarg hinu nístandi og menningarfjand-
samlegaNorðuríshafi. Hér heyja þessi tvö stór-
veldi í ríki náttúrunnar sína endalausu bar-
áttu um yfirráðin. Hér geisa norðaustan storm-
arnir oft dag eftir dag og viku eftir viku í
skammdeginu. Þeir æða hér yfir brimsollinn
sæinn, yfir flúðir og grynningar, sem ná langt
út til hafs og upp að stórhrikalegum dröngum
og háum fjöllum, sem ganga þverhnýpt fram
í sjó. Norðuríshafið, haf kuldans, haf hinna
miklu andstæðna, hins langa skammdegis-
myrkurs og óviðjafnanlegu sumarnátta, fleyt-
ir hingað upp að landinu uggvænlegum vá-
gesti, þessi vágestur kemur oft eins og þjófur
á nóttu, áður en nokkurn varir og fyllir alla
voga og víkur á Hornströndum. Þetta er haf-
ísinn, sem allir íslendingar kannast við, ekki
sízt þeir, sem á haLnu ferðast. Öllum sjófar-
endum er mein-illa við hafísinn, í fylgd með
honum eru oft dimmviðri og þokur, sem byrgja
alla útsýn. „Margt býr í þokunni", stendur ein-
hversstaðar skrifað. Ekki þýðir að ætla sér að
treysta á þokubendingartæki á þessum slóð-
um. Þau eru jafn fágæt og epli og appelsínur
— þau eru algjör bannvara.
Á Hornströndum skerast margir fagrir firð-
ir inn á milli hárra fjalla. Iiér er Þaraláturs-
fjörðurinn, út af honum eru Þaralátursgrunn-
in, þar fórst norskt vöruflutningaskip fyrir
nokkrum árum. Það fórst með allri áhöfn.
Ég man glöggt eftir þessu skipi, það lá á Greni-
vík í Eyjafirði samskipa Súðinni, þar sem .jcg
var þá stýrimaður. Við vorum á leið austur
fyrir land í hringferð. Þegar við komum fyrir
Langanes gerði harðvítugan norðaustangarð
með fannkomu og gaddi. Þetta hrein ekki á
okkur, við vorum komnir í landvar og höfðum
liðugan vind, en vesalings „Olfur“ hinn norslci
VÍKINGUR
2