Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1940, Page 7

gremju, og verður þá flestum fyrir að skella
skuldinni á Veðurstofuna í heild eða á höfunda
veðurspánna. Sums staðar erlendis er mikið
veður oft gert út af því, hve veðurspár séu lé_
legar, en hér á landi hefir sjaldan til þess
komið á opinberum vettvangi.
Þessar árásir eru oftast byggðar á ókunn-
ugleik og misskilningi. Margir standa í þeirri
meiningu, að veðurspárnar séu reiknaðar út
eftir ákveðnum lögmálum eða reikningsregl-
um — formúlum — og að skökk spá stafi af
röngum útreikningi, sem ætti að vera auðvelt
að forðast. Margir hafa þó meira og minna
glöggar hugmyndir um það, að skökk veður-
spá stafi af ónógum upplýsingum um lægða-
svæði og veðurlag umhverfis landið eða þá af
því, að ekki séu þekkt til hlítar lögmál þau,
sem stjórna veðri og vindi á jörðu hér.
Og sannle.ikurinn í þessu máli er sá, að veð-
urfræðin á engin nákvæm lögmál til hagnýt-
ingar við daglegar veðurspár. Byggist veður-
spáin því að nokkru leyti á áætlunum eða á-
gizkunum, sem reynazt mismunandi réttar.
En það eru fleiri vísindagreinar en veður-
fræðin, sem hafa líka sögu að segja. Læknis-
fræðin er ein elzta vísindagrein mannkynsins.
Og þótt því verði ekki neitað, að afrek henn-
ar séu dásamleg, þá er hitt ekki síður alkunna,
að mjög oft nær þekking og geta læknanna
helzti skammt. Og þeim skjátlast í spádómum
sinum eins og veðurfræðingunum. Sjúklingar,
sem þeir telja dauðans mat, ná fullum bata.
Öðrum hnignar, þótt læknirinn hafi spáð þeim
skjótum og öruggum bata.
Um veðurspárnar og gildi þeirra er það að
segja, að í þeim löndum, þar sem tækni og
allur aðbúnaður eru þau fullkomnustu, sem tök
eru á, er talið, að af öllum veðurspám reynist
um þrír fjórðu hlutar alveg réttar, rúmur
fimmti hluti réttar að hálfu leyti eða meir, en
ein af hverjum tuttugu alrangar eða því sem
næst. Hér á landi eru öll skilyrði hin verstu,
svo að vafalaust er útkoman mun lakari hér.
En um það hafa engar skýrslur verið gerðar.
Hér á eftir slcal nú greint frá því, hvernig
veðurspáin verður til, svo að mönnum megi
skiljast, á hverju hún byggist. Er þess vænst,
að þetta verði til að eyða þeim misskilningi,
sem áður var getið, og auk þess ætti það að
stuðla að því, að menn hafi meiri not veðar-
spánna almennt.
Framh.
Verðmæti útfluttra siávarafurða árið 1939
Samkvæmt skýrslum Hagstofunnar hafa
íslendingar flutt út á síðastl. ári allskonar
sjávarafurðir fyrir samtals kr. 59.393,280,00.
Birtist hér á eftir sundurliðuð skýrsla um
útfiutninginn og söluverðmæti hverrar teg-
undar fyrir sig (talið í heilum krónum) :
Saltfiskur, verkaður
Saltfiskur, óverkaður
Saltfiskur í tunnum .
Upsaflök ............
Harðfiskur ..........
Isfiskur ............
Freðfiskur ..........
Fiskur, niðursoðinn .
Síld (söltuð) .......
kr. 10.551.450
— 6.188.110
— 357.410
— 130.720
— 483.380
— 6.109.420
— 2.815.460
— 63.230
—- 11.660,580
Freðsíld, íssíld ..
Reykt síld.........
Lýsi ..............
Karfaolía .........
Síldarolía.........
Hvalolía ..........
Fiskimjöl .........
Karfamjöl .........
Síldarmjöl ...........
Hvalmjöl...........
Hvalkjöt ..........
Sundmagi ..........
Hrogn, söltuð......
Rækjur, niðursoðnar
Fiskbein ..........
— 120.730
— 18.460
— 5.729.070
— 1.170
—- 6.296.960
— 463.820
— 1.531.640
— 305.200
— 5.358.030
— 96.560
— 113.260
— 72.550
— 761.080
— 140.890
— 24.080
VÍKINGUR
7