Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1940, Síða 10

segja frá því, hvernig dagieg líðan og aðbúð
bátsverja var alla þessa löngu og döpru daga
og- nætur, sem þeir voru að velkjast á hafinu.
Matarforðinn — nestið, — sem þeir höfðu
haft með sér úr landi, var skroppinn upp eftir
fyrsta sólarhringinn og neyzluvatnið eftir þrjá
sólarhringa. — Kolin, sem þeir höfðu með úr
landi til eldunar og hitunar á lúgarnum, ent-
ust ekki lengur en 3 sólarhringa. Rafljósin í
bátnum slokknuðu eftir 2 sólarhringa og eld-
spýtnalausir urðu þeir eftir 4 sólarhringa. —
Eftir það urðu þeir alltaf að halda eldinum við
í ofninum í lúgarnum. Brenndu þeir öllu laus-
legu, sem í bátnum var, svo sem stömpum,
kössum, lóðabelgjum, kojum og ýmsu öðru,
ásamt olíu, en af henni höfðu þeir nóg.
Það, sem þeir aðallega lifðu á, var fiskurinn,
sem þeir höfðu fengið í róðrinum, en hrogn og
lifur borðuðu þeir fyrstu 3—4 dagana. En er
útivistin lengdist varð fiskurinn eðlilega svo
vondur, að þeir gátu aðeins tekið af honum
munnbita og munnbita í einu. — Þeir gerðu
tilraun til þess að veiða fugla sér til matar
með þeirri aðferð, að draga öngla með beitu
á eftir bátnum, en þessi veiðiaðferð mistókst
alveg, fuglinn lét ekki ginna sig til að bíta á.
En svo mjög sem hungrið svarf að þeim fé-
lögum, þá lék þó þorstinn þá ver. Þó gerðu
þeir allt, sem hugsast gat, til þess að reyna
að draga úr mestu kvölunum af völdum þorst-
ans. Þeir stóðu með opinn munninn á móti
regninu, átu snjó, sem féll á bátinn, en hann
var alltaf seltublandinn, þeir skoluðu á sér
munninn með sjó, svo gómarnir límdust ekki
saman og þeir klifruðu stundum upp 1 siglutrén
og sleiktu af þeim vætuna, sem á þau settist.
„Það var voðaleg æfi“, sagði formaðurinn í
viðtali v.ið eitt dagblaðanna er í land kom. Til
þess að reyna að slökkva sárasta þorstann út-
bjuggu þeir tæki til að eima sjómn og freista
með því móti að gera hanndrykkjarhæfan. Var
það vélamaðurinn, Kjartan, sem útbjó þau.
Fyrstu tækin sprungu strax er farið var að
nota þau, en þau næstu komu að notum og
var framleitt með þeim 3--4 flöskur af „vatni“
á sólarhring með því að halda alltaf áfram
að eima. Var ,,vatni“ þessu svo skipt jafnt á
milli manna. Var oft erfitt aðstöðu við eim-
inguna, í sjógangi og náttmyrkri, — því eina
birtan í lúgarnum, eftir að rafljósin slokkn-
uðu — var bjarminn frá eldinum í ofninum.
Af því, sem að framan hefir verið sagt, ma
ráða, að líðan bátsverja hefir verið h.in skelfi-
legasta. Og við matarskortinn og þorstann
bættist svo óskaplegur kuldi og óslitin vosbúð.
1) lúgaranum var æfin ill, þar var alltaf fullt
af reykjarsvælu, sem stafaði af því, er brennt
var, einkum af olíunni og kuldinn þar var
mjög mikill. Bátsverjar höfðu 5 klukkustunda
vaktir, en þess á milli fleygðu þeir sér niður í
lúgarnum, rennblautir af kulda og reyndu að
blunda stund og stund. Um eiginlegan svefn
var ekki að ræða, allan tímann og aldrei fóru
bátsverjar úr fötum.
Tvisvar á hrakningatímanum gerðu báts-
verjar tilraun til að koma vélinni í gang en
mistókst í bæði skiptin. í hvorutveggja sinnið
tóku þeir vélina í sundur og höfðu af því mikið
erfiði. Þeir ristu strigapoka í lengjur og létu
lengjurnar, ásamt mikilli smurningsolíu og
grænolíu inn í ,,krúmtappa“-legurnar og
reyndu að fá vélina í lag með því móti. En þar
sem gangþrýstiloftsgeymir vélarinnar var
tómur, þá var ekki hægt að koma vélinni í
gang nema með handafii, — en það varð þeim
ofraun, svo máttfarnir voru þeir orðnir.
Það, sem þó reyndi mest á þrek bátsverja
og þreytti þá lang mest, var austurinn. Lak
báturinn töluvert, en þar sem vélin var ekki í
gangi, var ekki hægt að koma dælunum við,
og urðu þeir því að ausa með fötum upp úr vél-
arúminu upp í gegnum stýrishúsið. Voru menn-
irnir svo þreyttir við austurinn, að síðasta sól-
arhr^nginn höfðu þeir ekki við og tók þá
sjórinn í lúgaranum þeim í mjóalegg.
Þá skal aftur þar tekið til við frásögnina
af ferðum bátsins, sem frá var horfið hér á
undan, en það var þriðjudaginn 27. febrúar.
Þann dag breytti um átt og gekk vindur til
vesturs. Var það fyrst ekki nema kæla, svo að
seglin aðeins stóðu, en brátt jókst hún í byr,
sem bar þá til lands. Var nú bátnum siglt í átt-
ina til lands allan miðvikudaginn og fimmtu-
daginn og fram á föstudagsnótt. Voru þeir þá
komnir það nærri landi, að þeir sáu ljósin á
togurunum, sem voru að veiðum út af Garð-
VÍKINGUR
10