Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1941, Blaðsíða 4

fyrir litlum skakkaföllum, síðan nefndin tók
til starfa. En svo áhættulausa verzlun geta all-
ir rekið, sem nota sömu aðferð, — að láta ekki
salta meira en búið er að selja fyrirfram og
krefjast greiðslu við útskipun.
Nefndin hefir forðast, að selja síld í er-
lendri umboðssölu. Það er að fá erlenda menn
til að selja síldina fyrir sig gegn ákveðnum
hundraðshluta, vegna slæmrar reynzlu salt-
enda í þeim viðskiftum á Mið-Evrópu mark-
aðinum, meðan verzlunin var frjáls. En þess
ber að gæta, að á þeim árum voru umboðs-
mennirnir sjálfir stundum sviknir, með því
að þeim var falið að selja síld, sem hafði orð-
ið fyrir skemdum og var meira og minna göll-
uð. Síðan að þetta var, hefir kunnátta í verkun
síldar og vöruvöndun tekið miklum breyting-
um til hins betra.
En umboðssala þykir líklegri til meiri um-
setningar í verzlun, ef umboðið er falið nýt-
um og hæfum mönnum. Söluverð síldar á
hverjum tíma, er og víðast hvar opinberlega
skráð , svo að umboðsmenn ættu ekki að
hafa mikla möguleika til að koma fram svik-
um, ef útflutningsmatið á síldinni nýtur nokk-
urrar viðurkenningar. Hitt er annað mál, að
íslenzkir síldarsaltendur voru margir svo fjár-
hagslega illa stæðir, að þeir að því leyti voru
í vasa umboðsmanna sinna.
En hjá einhverjum samtökum síldarsalt-
enda, um lágmarksverð á síld og takmörkun
offramleiðslu verður ekki komist, þótt óþarfi
sé að láta þær ráðstafanir ganga svo langt,
að þær standi aukinni síldarsölu fyrir þrifum.
Það er einungis reikningslegt atriði, hvort betra
er að selja mikið af síld með einhverri áhættu,
eða aðeins lítið alveg áhættulaust.
Aðstaða til síldarsölu í Ameríku, hefir
aldrei verið betri fyrir ísland, en einmitt nú,
og það er alveg óskiljanlegt, hversvegna við
höfum ekki getað náð í þann markað, sem Sví-
ar og Norðmenn höfðu þar. En Ameríkumenn
þola ekki hömlur á verzlunarviðskiftum og
munu hafa litla löngun til að skifta við ein-
okunarfyrirtæki.
Það er áreiðanlegt, að ekkert ástand er
tryggara, en að geta selt síldina fyrirfram fob
á útflutningshöfn. En barnaskapur er að
halda, að mikil og stöðug sala geti farið fram
með því móti, fyr en framleiðendur og útflutn-
ingsmatið, hefir áunnið sér fullt traust kaup-
enda og neytenda. Rétt sýnishorn af síldinni,
verður altaf að vera til á hinum erlenda mark-
aði, svo að væntanlegir kaupendur geti sýknt
og heilagt þreifað á því, sem verið er að bjóða
þeim.
VÍKINGUR
En íslenzkir framleiðendur mega ekki, og
munu heldur ekki hafa efni á því, að demba
síldinni í stórum stíl á markaðinn óseldri. Þess
vegna verður umfram allt, að vera til
geymzlumiðstöð síldar í landinu. Þar' sem
tryggt er, að síldin geymist óskemmd, og þar
sem viðhald síldarinnar og meðferð er altaf 1
sömu vönu höndunum, sem kaupandinn treyst-
ir og sem trúnaðarmenn hans geta heimsótt,
til að fullvissa sig um, að svo sé. Þaðan á svo
altaf að vera hægt að senda sýnishorna send-
ingar og umbeðnar sendingar, undir eins fyr-
irvaralaust eftir þörfum.
Þessi geymzlumiðstöð, sem yrði að vera full-
komið og mikið nýtízku kælihús, verður að
vera í Reykjavík, sem er miðdepill allra ís-
lenzkra viðskifta, og þar sem fljótasta og ör-
uggasta skipasambandið er við umheiminn,
góð afgreiðsla og nægt rafmagn.
Meðan að ég hafði síldarumsjón fyrir sölu-
samlag íslenzkra matjéssíldar framleiðenda
SÍM, skrifaði ég blaðagrein um hversu okkur
væri nauðsynlegt að eignast kælihús og
geymslumiðstöð fyrir léttverkaða síld og aðr-
ar vangeymdar matarafurðir okkar.
Þessari tillögu var þá fálega tekið í blaði
norðanlands. Það var sérstaklega talin fá-
sinna, að síld veidd norðanlands yrði geymd
sunnanlands. Átthaga-kriturinn virðist sterk-
ari en það sem kemur aðalatvinnuveginum
bezt, fyrir utan að Norðlendingum, hættir oft
við að gleyma því, að aðalundirstaða síldarút-
vegsins kemur að vestan og sunnan, — pening-
arnir, skipin og mennirnir. —
Þegar um stórfeld umbótamál er að ræða,
er það auka atriði hvað einstökum stað kemur
bezt, heldur er hitt aðalatriðið hvað öllum
aðiljum og þjóðinni í heild er fyrir beztu.
Siglufjarðarbær þar sem mesta söltunin fer
fram, hefir ekki einu sinni lóð undir slíkt fyr-
irtæki, og þangað er, að minnsta kosti fjórum
sólarhringum lengri sigling, en til Reykjavík-
ur og stundum miklu meira, að vetralagi.
Þangað yrði og jafndýrt að koma síldinni frá
hinum höfnum norðanlands eins og að senda
hana til Reykjavíkur. Fyrir utan að farm-
gjöld frá Reykjavík ættu að geta orðið það
lægri, sem sendingarkostnaðinum þangað nem-
ur. Því verður aldrei móti mælt, með einum
rökum, að öll beztu skilyrðin mynda einn
brennipunkt í höfuðstað landsins.
Það er eiginlega grátleg staðreynd, að ís-
lendingar, sú þjóðin, sem hlutfallslega fram-
leiðir mesta fæðu úr dýraríkinu, skuli ein allra
þjóða vera án kælihúsa til geymzlu afurða
Framh. á bls. 11.
4