Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1941, Blaðsíða 19

Hvernig »Lusiiania« var sökkí
Mönnum er enn í fersku minni, sú gremja er
það vakti, þegar hinu ameríska farþegaskipi
Lusitania var sökkt með tundurskeyti 7. maí
1915.Mikið hefir verið um það skrifað og marg-
ir talið það aðalorsck þess að Bandaríkin fóru
í styrjöldina. Víkingnum hefir fyrir skömmu
borizt grein sú, er hér íer á cftir í þýðingu úr
norsku blaði. Þar sem stuðst er við dagbókar-
blöð skipstjóra kafbátsins sem sökkti skipinu,
má telja það eina af hinum raunhæfustu lýs-
ingum atburðarins.
Þegar Þjóðverjar sáu hvílík áhrif það hafði
meðal hinna hlutlausu þjóða, er Lusitaniu var
sökkt, hófu þeir ákafan áróður um, að hið keis-
aralega sendiráð í New York hefði verið búið
að aðvara alla farþega skipsins hve hættulegt
væri að fara með því, að kafbátsforinginn hefði
ekki haft hugmynd um, að hér væri um farþega-
skip að ræða, og í þriðja lagi, að seinni spreng-
ingin sem heyrðist frá skipinu hefði hlotið að
vera af orsökum sprengiefna til stríðsþarfa sem
sent hafi verið með skipinu.
En skýrsla kafbátsforingjans Schwieger, til
flotamálastjórnarinnar, sem nú er fundin tekur
af allan efa um þetta mál.
Kafbáturinn hafði lagt af stað frá Emden
80. apríl 1915 og hélt yfir Doggerbank, þar sem
hann fer framhjá nokkrum hollenskum fiski-
bátum, og kafar undir yfirborð þegar hann sér
lítinn eftirlitsbát nálgast. Heldur síðan rakleið-
is venjulega siglingaleið til Firth of Forth, þar
sem hann kemur aftur upp á yfirborðið, en það
er 1. maí.
2. maí er hann ofansjávar þegar hann sér 6
tundurspilla koma í kjölfar sitt og kafar þá nið-
ur á 22 metra dýpi. Þannig heldur hann áfram
leiðina Ronalsey — Fair Island.
3. maí mætir hann dönsku skipi og býst til
árásar á flutningaskip, sem við nánari athugun,
er það lítið, að ekki svarar kostnaði að eyða
skoti á.
4. maí mætir hann sænska skipinu „Hi-
bernia“.
5. maí nálgast hann suðvesturströnd Irlands,
þar hittir hann þrímastra seglskip „Earl of
Latham“ skipshöfn þess er látin fara í bátana,
en skipinu sökkt með falibyssuskoti.
6. maí er þoka öðru hvoru, þannig að kafbát-
urinn getur verið ofansjávar, þann morgun um
kl. 11,00 sekkur hann gufuskipinu ,,Candidate“
frá Liverpool 5000 smál. að stærð og kl. 2 e. m.
öðru skipi 6000 smál. og er þá staddur út af
Queenstown við suðurströnd írlands.
Hinn örlagaríki dagur.
7. maí. Norður-Atlantshafi. Kl. 10 fyrir mið-
dag. Þar sem þokunni ekki léttir, ákvað ég að
leggja af stað heimieiðis, til þess að fá gott veð-
ur inn í Noi’ður-Kanalinn. Kl. 11,00 léttir til,
Eftirlitsskip kemur á eftir okkur frá landi,
ennþá er það langt í burtu. Kl. 11,15 kafað nið-
ur 11 metra, sjáum skip í nokkurri fjarlægð.
Brátt birtir til aftur. Förum með hægri ferð.
Köfum niður 24 metra. Skömmu seinna grynnk-
um við á okkur aftur í 11 metra til þess að at-
huga umhverfið.
Kl. 12,50 miðdegis. Skyggni mjög gott. Skip
með mjög sterkan skrúfuþyt, fer yfir okkur
þar sem við erum í kafi. Þegar við komum aft-
ur upp, sé ég að það er breskt herskip. Lítið
og gamalt beitiskip (af Pelorous tegund), með
tveim möstrum og tveim reykháfum.
Kl. 1,15 e. m. Elti beitiskipið, til þess að
reyna að ráðast á það þegar það breytir um
stefnu. En það heldur stöðugt áfram „zik-zak“
í allar áttir með fullri ferð og hverfur loks sýn,
í áttina til Queenstown.
Kl. 1,45 e. m. Skyggni mjög gott, mjög gott
veður. Tæmum jafnvægiskassana, og höldum
áfram upphaflegri stefnu. Mér virðist tilgangs-
laust að bíða fyrir utan Queenstown.
Kl. 2 e. m. Beint framundan kemur í ljós
skip með fjórum reykháfum (það virðist vera
að koma úr suðvestri, með stefnu til Galley
Head). Það kemur í ljós, að þetta er farþega-
skip.
Kl. 2,05 e. m. kafað niður 11 metra og sett
á fulla ferð, til þess að þverskera stefnu skips-
ins, í von um að það muni breyta stefnu til
stjórnborða, meðfram írsku ströndinni. Skipið
beygir til stjórnborða og setur stefnuna á
VÍKINGUR
19